Ο Γιώργος Παλούμπης παρουσιάζει το νέο του έργο «Άγριοι», μια ιστορία που ακροβατεί μεταξύ ιδεαλισμού και βίας
Δευτέρα απόγευμα και στο Θέατρο Τζένη Καρέζη οι ηθοποιοί της παράστασης «Άγριοι» έχουν ξεκινήσει ζέσταμα. Οση ώρα περιμένω τον σκηνοθέτη Γιώργο Παλούμπη αφήνομαι στην ενέργεια του χώρου που φιλοξένησε μερικά από τα σπουδαιότερα ονόματα του ελληνικού θεάτρου. Στην κόκκινη παχιά μοκέτα, στις μεγάλες επιτοίχιες φωτογραφίες έχει αποτυπωθεί μια ιστορία που δεν μπορείς να αγνοήσεις. Σε αυτό τον χώρο βρίσκει στέγη ένα νεοελληνικό έργο που μας φέρνει αντιμέτωπους με διλήμματα που αμφισβητούν τις όποιες βεβαιότητες.
Κόκκινες γραμμές
Για τον Γιώργο Παλούμπη αφορμή να γράψει το έργο στάθηκε η αναμονή της πρώτης καραντίνας που επιβλήθηκε στην πρόσφατη υγειονομική κρίση. Κάπου το καλοκαίρι του 2020 γεννήθηκαν οι «Άγριοι», ένα θρίλερ που εξελίσσεται σε ένα διαμέρισμα της Κυψέλης. Εκεί οι Μανώλης Μαυροματάκης, Έκτορας Λιάτσος, Φώτης Λαζάρου, Δάφνη Λιανάκη, Μιχαήλ Ταμπακάκης και Χριστίνα Μαριάνου θα συναντηθούν σε έναν κύκλο βίας όπου κανείς δεν είναι αθώος. «Εχοντας πάρει λίγη μυρωδιά από το τέλος του κόσμου και προσπαθώντας μετά τον εγκλεισμό να βρω τα πατήματά μου συνειδητοποίησα πως οι κανόνες που ορίζουν τις αγέλες που ζούμε μπορούν εύκολα να αμφισβητηθούν» λέει ο Γ. Παλούμπης. Οπως εξηγεί, η αγωνία της επιβίωσης έβγαλε στην επιφάνεια ένστικτα που σε αρκετές περιπτώσεις ήταν ανεξέλεγκτα. «Κατάλαβα από καθημερινά παραδείγματα πως το δίκιο ενός ανθρώπου μπορεί εύκολα να έρθει σε σύγκρουση με το δίκιο ενός άλλου. Τότε ήταν που αναζήτησα έναν ορισμό για τη δικαιοσύνη, για να καταλήξω πως τα όριά μας δεν είναι δύσκολο να ξεπεράσουν τις κόκκινες γραμμές μας» εξηγεί. Ο Νίκος Λεοντής είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών, γνωστός στους πανεπιστημιακούς κύκλους, δεινός συγγραφέας και ιδιαίτερα αγαπητός στους φοιτητές του. Στο τελευταίο σύγγραμμά του προτείνει ένα νέο σύστημα δομών που θα μπορούσαν να αλλάξουν την παγκόσμια οικονομία λύνοντας, ακόμη και το πρόβλημα της φτώχειας σε ηπείρους όπως η Αφρική. Αυτό τουλάχιστον πιστεύουν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του που είχαν την τιμή να το διαβάσουν πρώτοι. Υπάρχει κάτι όμως που κρύβεται στο διαμέρισμα της Κυψέλης με τις τρεις βιβλιοθήκες και τα σουβενίρ από τις εξωτικές χώρες. Κάτι που οδηγεί τους ήρωες σε καταστάσεις όπου το καλό και το κακό δεν είναι παρά κενές λέξεις.
«Ας αποφασίσει ο θεατής»
Οπως σημειώνει ο Γ. Παλούμπης, δεν τον ενδιαφέρει να περάσει κάποιο μήνυμα μέσα από τα έργα του. Θέλει φεύγοντας από το θέατρο ο θεατής να πάρει την ιστορία μαζί του και να μπει στη θέση των χαρακτήρων. «Οι “Άγριοι” πραγματεύονται τις έννοιες του θύτη και του θύματος. Δεν πιστεύω σε απόλυτα καλούς ή κακούς ανθρώπους. Ανά πάσα στιγμή όλοι μας μπορούμε να γίνουμε άγριοι. Είναι αθώος ή ένοχος ο καθηγητής; Μπορείς εσύ να πάρεις την απόφαση; Και στο όνομα ποιας δικαιοσύνης μπορούν να διαπραχθούν εγκλήματα; Εμένα με τρομάζει όταν η εξουσία κρύβεται σε ιδεολογίες και συνθήματα» λέει.
Μια λεπτομέρεια στο έργο αλλάζει όλους τους συσχετισμούς και έχει να κάνει με τη μορφή εξουσίας που αντιπροσωπεύει κάθε πρόσωπο της ιστορίας. Ενα έγκλημα ορίζεται από τον θύτη, το θύμα, τα κίνητρα ή υπάρχει μια κοινή ηθική που οφείλουν όλοι οι άνθρωποι να αναγνωρίζουν; Για τον σκηνοθέτη δεν υπάρχουν ξεκάθαρες απαντήσεις: «Είμαι πατέρας και κάθε μέρα πρέπει να αποφασίσω ποια ζωή θέλω να υπερασπιστώ. Η συμπόνια, η δικαιοσύνη, η αγάπη είναι έννοιες που με απασχολούν. Δεν φτάνει όμως να ονειρεύεσαι έναν καλύτερο κόσμο. Δεν είμαστε ήρωες σε σαπουνόπερα. Εκούσια επέλεξα να συγκρουστούν δύο εξουσίες που με ενοχλούν εξίσου: του υπεράνω υποψίας καθωσπρέπει πολίτη και εκείνη της παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Παρότι έγραψα το έργο, δεν μπορώ να απαντήσω τι θα έκανα αν ήμουν ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας».
Φεύγοντας από το θέατρο είδα τον Μανώλη Μαυροματάκη να κάθεται στα σκαλιά της εισόδου. Με ρώτησε πώς μου φάνηκε το έργο. Του εξήγησα ότι μου είναι δύσκολο να διαλέξω πλευρά γιατί δεν είναι ξεκάθαρο μέσα μου ποιος έχει απόλυτα δίκιο. Χαμογελώντας μου απάντησε πως κανείς δεν με υποχρεώνει να διαλέξω. Τον ρώτησα με τη σειρά μου τι θα έκανε αν του δινόταν η ευκαιρία να σταματήσει ένα κακό διαπράττοντας και ο ίδιος κάτι ειδεχθές. Του φέρνω ένα ακραίο παράδειγμα για να τραβήξω την προσοχή του. Τον ρωτώ τι θα συνέβαινε αν κάποιος δολοφονούσε τον Χίτλερ όταν ήταν παιδί για να σωθεί αργότερα η ανθρωπότητα. Χωρίς δισταγμό μού απάντησε πως κανένα δίκιο –όσο τεράστιο κι αν είναι, όσο κι αν πονάμε ή θυμώνουμε– δεν νομιμοποιείται από το σκοτάδι. Αν κυριαρχήσει το σκοτάδι, η ανθρωπότητα θα έχει χάσει.
INFO
Πρεμιέρα 28/4 και κάθε Δευτέρα έως Πέμπτη στο Θέατρο Τζένη Καρέζη
