Επιστολή από την επίτιμη γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Βιβή Βασιλοπούλου.
Ιδιαίτερα επικριτική για τη διαδικασία αντιπαράθεσης απόψεων και κυρίως επιχειρημάτων, καθώς εντάσσονται –ενδεχομένως τεχνηέντως– σε διλήμματα που πολώνουν, είναι η «φιλική επιστολή» που απέστειλε στο δίκτυο Ακρόπολη SOS η επίτιμη γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Βιβή Βασιλοπούλου, η οποία εκτός από επιστημονικές περγαμηνές έχει και έργο από πλευράς διοίκησης.
«Κάτω τα χέρια» από…..
Προς υποστηρικτές και μη
Φιλική Επιστολή
Είναι γνωστό, ότι η συγκέντρωση υπογραφών δεν είναι η καλύτερη άσκηση, αλλά είναι ένας τρόπος να εκφραστούν άνθρωποι που έχουν ίδια ή παρόμοια γνώμη για τα πράγματα ή κάποιο θέμα. Συνήθως, αποτελεί θέση και πάντως όχι εχθρική ενέργεια, ή απειλή κατά προσώπων, που να δικαιολογεί πανικόβλητα άρθρα ή κραυγές του τύπου, ψηλά ή «κάτω τα χέρια από…» πασίγνωστα, άλλοθεν, «πολιτιστικά» ακούσματα.
Με την ίδια παρα-λογική, κάποιοι άλλοι θα μπορούσαν να φωνάξουν «κάτω τα χέρια από την Ακρόπολη» και πριν καν ακουσθεί «ο ήχος του όπλου», να τρέξει έντρομη η αντιτρομοκρατική, χωρίς λόγο, αλλά με πάθος, εκτός θέματος και αρμοδιότητας, φυσικά.
Γιατί το θέμα εδώ, είναι ο πλατύς διάδρομος, που δεν του φταίει η φωτογραφία, βέβαια. Και οι αρμοδιότητες είναι των αρμοδίων, που ως συνήθως, δεν εισακούονται.
Διαβάστε επίσης: Η τσιμεντοποίηση της Ακρόπολης και στη γαλλική «Le Figaro»
Εκτός θέματος είναι και η παρωχημένη, εμμονική διαίρεση, καλού-κακού, δεξιάς-αριστεράς, αρχιτεκτόνων και αρχαιολόγων, που μόνο διχασμό μπορεί να φέρει και πάντως όχι τη λύση του προβλήματος. Το ίδιο και η διαχωριστική γραμμή, κορυφαίου και «μετριοκρατίας», που αγνοεί πόσο χρήσιμοι είναι και οι μέτριοι, τουλάχιστον ως μέτρο σύγκρισης. Πώς θα σταθεί η κορυφή εάν δεν έχει βάση; Κοιτάξτε τον Ναό μόνο με το αέτωμα και απομακρυνθείτε, γιατί θα καταπέσει. Είναι βέβαιον.
Όσο σκεπτόμαστε θραυσματικά και απόλυτα, χωρίς εικόνα του όλου, δεν ξέρω τι να πω, κομμάτια θα μαζεύουμε.
Και η τετριμμένη επίκληση του «συναδελφικού φθόνου και χόλου», ή του «αντιπολιτευτικού λόγου», ως αιτία της διαφωνίας, μοιάζει, πια, πολύ εύκολη και αδικεί τους πάντες και κυρίως εκείνους που θέλουμε να προστατεύσουμε.
Ο Μ. Κορρές δεν είναι για τα εύκολα. Για τα δύσκολα είναι. Ο διάλογος δεν χρειάζεται σωματοφύλακες. Και όποιος διαφωνεί, δεν είναι εχθρός.
Στη χώρα και την γλώσσα των πλατωνικών διαλόγων, φαίνεται ότι η σχέση μας, μαζί τους, παραμένει δραματικά και ανολοκλήρωτα… «πλατωνική». Χωρίς καμία μέθεξη, τι μπορεί να γεννήσει;
Εδώ οι διαλογοφοβικοί, μοιάζει να είναι πολύ περισσότεροι από τους διαβολοσκιασμένους και όλους τους φοβικούς μαζί. Κρίμα.
«Ο ελληνικός πολιτισμός, είναι ο πολιτισμός της αμφισβήτησης», λέει ο André Malraux. Προφανώς, ο Μ. Κορρές το γνωρίζει, όταν λέει: «Ιδανικό θα ήταν η ανάπλαση της επιφάνειας να γίνει από παρόμοιο βράχο, αλλά αυτό κοστίζει πάρα πολύ. Αν ήμουν νέος ίσως το δοκίμαζα».
Τιμώ την ειλικρίνεια, αλλά όχι το Εγώ της.
Και βέβαια πιστεύουμε στον «επαΐοντα» και στις αυθεντίες, αλλά όχι στην απολυταρχία τους. Δεν μπορούμε να τους στερήσουμε την θεϊκή ανθρώπινη ιδιότητα. Το δικαίωμα στο λάθος και στην αστοχία humanum est.
Αν πρέπει, οπωσδήποτε, να γίνει μια διάκριση, αυτή θα έπρεπε να είναι ανάμεσα σ’ εκείνους που μπορεί να αντέξουν έναν διάλογο –σ’ αυτούς ανήκει ο Κορρές– και σε εκείνους που δεν μπορούν να δεχτούν καμία αντίθετη άποψη και «αμύνονται» με επίθεση.
Πού χάθηκε η αριστοτελική μεσότητα και εκείνο το εκπληκτικό «το μέσον, πόλεμον ου ποιεί»; Ευτυχώς, υπάρχουν και εκείνοι, λιγότεροι εμφανώς, που επιλέγουν αυτόν τον δρόμο.
Γνωρίζω ότι ο Μ. Κορρές έχει τον θαυμασμό και την εκτίμηση αρχιτεκτόνων και αρχαιολόγων, που τον τιμούν με την προσοχή και τη διαφωνία τους. Κι αυτή μέρος του διαλόγου είναι. Έχει και πολλούς που τον αγαπούν ειλικρινά και αρνούνται να τον κολακεύσουν.
Και μία απορία. Αν ένας διακεκριμένος αρχαιολόγος, εν προκειμένω ο Καθηγητής Χρ. Ντούμας, δεν μπορεί να έχει γνώμη, «γιατί είναι άξιος ανασκαφέας, αλλά όχι αναστηλωτής», πώς μπορεί μια στήλη να αξιολογεί και να στηλιτεύει προς όλες τις κατευθύνσεις και επί παντός, διεκδικώντας την αλήθεια; Κι εγώ «ήρεμα ρωτάω».
Προσωπικά είμαι διατεθειμένη, όχι μοιρολατρικά, αλλά ρεαλιστικά και ψύχραιμα, να δεχθώ το «Zeitgeist» της εποχής. Με την θεωρία της προόδου, από την Άνω Παλαιολιθική, μέσω της Νεολιθικής, της Μεγαλιθικής και της όποιας Μονολιθικής… φθάσαμε επιτέλους στην Άνω-Κάτω Τσιμεντολιθική, –και δεν ειρωνεύομαι, καθόλου. Πιστεύω ότι η Ιστορία θα δεχθεί τον όρο που επιβάλλει η πραγματικότητα.
«Είναι άγρια χώρα η γραφή». Όλοι έχουμε δικαίωμα στον θυμό. Ο εγγονός του Γκάντι, στο βιβλίο του, λέει πως είναι Δώρο. Αρκεί να μην πιανόμαστε στα χέρια, θυμώνοντας. Διακόσια χρόνια, δύσκολα, από την απελευθέρωση, και δεν μπορούμε να διαχειριστούμε την ελευθερία μας από τον εαυτό μας. Χιλιοειπωμένα λόγια και αχρηστευμένα, πριν καν χρησιμοποιηθούν.
Με χαμηλό τον πήχυ των προσδοκιών, προσβλέπουμε, κατόπιν εορτής, στο συνέδριο που άργησε έναν χρόνο! Ευτυχώς, ο βράχος είναι ριζιμιός και αντέχει τα παρα-πατήματά μας και η μαρμάρινη Ακρόπολη είναι εκεί, για να διασκεδάζει την τσιμεντολιθική πλήξη της πόλης μας.
Ας σημειωθεί ότι και στο ενημερωμένο eΚτηματολόγιο, η Ακρόπολη εμφανίζεται, ακόμη, ως παγκόσμιο κοινόν κτήμα, χωρίς ιδιοκτήτες. Ακόμη.
Αλήθεια, τι κάνει η Ουνέσκο;
Δεν περιμένω απάντηση. Έτσι μου ήρθε η σκέψη, σήμερα Κυριακή, 18 Απριλίου, ημέρα των Μνημείων, που πλημμύρισε ο Βράχος από κόσμο.
Και κάτι ακόμη:
«Ανεβαίνοντας στην Ακρόπολη», διαδικτυακά ή φυσικά, νιώθουμε πάντα μια συγκλονιστική εμπειρία, όλοι μας.
Ας μην το χαλάμε, με οποιονδήποτε τρόπο.
Ευχαριστώ πολύ,
Βιβή Βασιλοπούλου
Α θ ή ν α»
- Η κ. Βασιλοπούλου είναι αρχαιολόγος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και κριτικός τέχνης, μέλος της AICA, με ανασκαφικό, αρχαιολογικό και συγγραφικό έργο. Είναι μέλος του ΔΣ του ΕΟΤ. Εργάστηκε στο υπουργείο Πολιτισμού ως επιμελήτρια αρχαιοτήτων, έφορος και τελικά ως γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς μεταξύ 2006-09. Αρθρογραφεί επί σειρά ετών για θέματα εικαστικών. Έχει τιμηθεί με το Διεθνές Βραβείο Πολιτισμού Tre Europa e Mediterraneo, στη Ρώμη, το 2008. Έχει γράψει τα βιβλία (ως Vivian Vi): «Ποιος σκότωσε τη Μήδεια» (2008), «Παντέρημη χώρα» (2009), «Η νήσος Μαρμελλάδα» (2012), καθώς και το θεατρικό έργο «Black List» (2013). Έχει διατελέσει στο παρελθόν μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ).