Δριμεία κριτική στον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ ασκεί με άρθρο του στο Project Syndicate ο νομπελίστας οικονομολόγος, Τζόζεφ Στίγκλιτς με αφορμή τα σχέδια για περικοπές των φόρων στις επιχειρήσεις.
«Σε μια χώρα με τόσες πολλές δυσκολίες – ιδιαίτερα ανισότητα – οι φορολογικές περικοπές για τις πλούσιες εταιρείες δεν θα λύσουν καμία από αυτές. Αυτό είναι ένα μάθημα για όλες τις χώρες που σχεδιάζουν φορολογικές περικοπές, ακόμη και εκείνες που δεν έχουν την ατυχία να έχουν στο τιμόνι ένα ανώριμο, δειλό πλουτοκράτη», σχολιάζει ο Τζόζεφ Στίγκλιτς.
Και συνεχίζει: «Ένας πολιτικά πρόθυμος πρόεδρος, ο οποίος θα κατανοούσε βαθιά την οικονομία και την πολιτική της μεταρρύθμισης του φόρου των επιχειρήσεων, θα μπορούσε ενδεχομένως να αναγκάσει το Κογκρέσο να καταρτίσει ένα πακέτο μεταρρύθμισης που θα είχε νόημα. Ο Τραμπ δεν είναι αυτός ο ηγέτης. Εάν η φορολογική μεταρρύθμιση για τις επιχειρήσεις πραγματικά συμβεί, θα επιτευχθεί πίσω από κλειστές πόρτες. Πιθανότατα θα είναι μια συνολική φορολογική περικοπή: οι ηττημένοι θα είναι μελλοντικές γενιές, που νικήθηκαν στην άσκηση πίεσης από τους σύγχρονους μεγαλοπρεπείς μεγιστάνες, εκ των οποίων οι πιο άπληστοι οφείλουν τις περιουσίες τους σε σκιώδεις δραστηριότητες, όπως ο τζόγος».
Υποστηρίζει ότι η λύση για τους δεξιόστροφους πλουτοκράτες της Αμερικής ήταν πάντα η ίδια «χαμηλότεροι φόροι και απορρύθμιση, προκειμένου να ‘’ενθαρρυνθούν΄΄ οι επενδυτές και να ‘’ελευθερώσουν’’ την οικονομία. Ο Ντόναλντ Τραμπ ποντάρει σε αυτό το πακέτο για να κάνει την Αμερική και πάλι μεγάλη».
Όπως εξηγεί ιστορικά αυτού του είδους οι σχεδιασμοί δεν έφεραν ποτέ αποτέλεσμα για την οικονομία. «Όταν ο Ρόναλντ Ρέιγκαν το επιχείρησε στη δεκαετία του 1980, ισχυρίστηκε ότι τα φορολογικά έσοδα θα αυξηθούν. Αντ ‘αυτού, η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε, τα φορολογικά έσοδα μειώθηκαν και οι εργαζόμενοι υπέφεραν. Οι μεγάλοι νικητές σε σχετικούς όρους ήταν οι εταιρείες και οι πλούσιοι, οι οποίοι επωφελήθηκαν από τους δραματικά μειωμένους φορολογικούς συντελεστές», σχολιάζει ο Τζόζεφ Στίγκλιτς.
Εκτιμά ότι η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να μην προωθεί μία συγκεκριμένη φορολογική μεταρρύθμιση, όπως έκανε και με την κατάργηση της υγειονομικής περίθαλψης, δεν θα τον βοηθήσει. «Σε αντίθεση, όμως, με την προσέγγιση της κυβέρνησης του στην νομοθεσία για την υγειονομική περίθαλψη, η έλλειψη διαφάνειας δεν θα τον βοηθήσει. Αν και πολλά από τα 32 εκατομμύρια άτομα που προβλέπεται ότι θα χάσουν την ασφάλιση τους σύμφωνα με την τρέχουσα πρόταση δεν γνωρίζουν ακόμα τι έρχεται, αυτό δεν ισχύει για τις εταιρείες που θα κερδίσουν από την φορολογική μεταρρύθμιση του Τραμπ», γράφει ο νομπελίστας οικονομολόγος.
Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς συμφωνεί ότι θα πρέπει να υπάρξουν φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις που προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας αλλά όχι μία γενική φοροελάφρυνση για τις επιχειρήσεις και γενικότερα τον χρηματοπιστωτικό τομέα «ο οποίος έφερε την οικονομική κρίση του 2008 και ποτέ δεν πλήρωσε την οικονομική ζημιά».
«Οι περισσότεροι οικονομολόγοι θα συμφωνούσαν ότι η σημερινή φορολογική δομή της Αμερικής είναι αναποτελεσματική και άδικη. Ορισμένες επιχειρήσεις πληρώνουν με πολύ υψηλότερο φορολογικό συντελεστή από άλλες. Ίσως οι καινοτόμες επιχειρήσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας θα πρέπει να ανταμείβονται, εν μέρει, με μια φορολογική ελάφρυνση. Αλλά ο μόνος λόγος που κάποιος παίρνει φορολογικές ελαφρύνσεις φαίνεται να είναι η αποτελεσματικότητα των ομάδων πίεσης (λόμπι) των υποψηφίων», υπογραμμίζει ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Κολούμπια.