Εν έτει 2021, είναι ακόμα στον… αέρα η εκπροσώπηση του μινωϊκού πολιτισμού στον κατάλογο των μνημείων της UNESCO.
Δεν έχει ολοκληρωθεί η κατάρτιση του φακέλου υποψηφιότητας ένταξης ως συνόλου (σειριακή υποψηφιότητα) των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στην Κρήτη -Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Ζάκρος, Κυδωνία, Ζώμινθος. Η καθυστέρηση έχει προϊστορία.
Όπως μαθαίνουμε από έγγραφο του Υπουργείου Πολιτισμού που πρόσφατα κατατέθηκε στη Βουλή (ΥΠΠΟΑ-Αρ.Πρωτ. 416009/27.9.2021), με την αναθεώρηση του Ενδεικτικού Καταλόγου της χώρας μας το έτος 2014, και «προκειμένου να εξασφαλιστεί η πληρέστερη εκπροσώπηση του μινωικού πολιτισμού», διευρύνθηκε η μέχρι τότε υποψηφιότητα της Κνωσού και μετατράπηκε σε σειριακή με τίτλο «Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα (Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Ζάκρος, Κυδωνία)». Στη συνέχεια, κρίθηκε σκόπιμο στη σειριακή αυτή υποψηφιότητα να ενταχθεί και η Ζώμινθος, έτσι ώστε να αποτυπώνεται πληρέστερα η διασπορά του μινωικού πολιτισμού σε ολόκληρη την Κρήτη». Οι διαφοροποιήσεις των στόχων και οι αλλαγές συνεχείς. Η καθυστέρηση έχει πολλές εξηγήσεις. Πάντως, η ουσία παραμένει. Δεν είναι καν σε τελικό στάδιο η διαδικασία.
Σε αυτή τη φάση “τρέχουν” δυο έργα από το υπουργείο Πολιτισμού σχετικά με την προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας για την ένταξη των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Οι εργασίες αυτές υλοποιούνται απολογιστικά και με αυτεπιστασία από την Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με τις Εφορείες Αρχαιοτήτων της Κρήτης. Αφορούν στην αρχαιολογική και ιστορική τεκμηρίωση των ανακτορικών κέντρων και στη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων.
Το έργο που σχετίζεται με τη συλλογή υλικού τεκμηρίωσης με αρχαιολογικά και ιστορικά στοιχεία, καταγραφή ερευνών και επεμβάσεων -χρήση τοπογραφικών, αρχιτεκτονικών σχεδίων, φωτομετρικών αποτυπώσεων, αεροφωτογραφιών κ.ά.-έχει προϋπολογισμό 145.000 ευρώ.
Το άλλο έργο, που σχετίζεται με την κατάρτιση επιμέρους διαχειριστικών σχεδίων για τους αρχαιολογικούς χώρους της Κνωσού, της Φαιστού, των Μαλίων, της Ζάκρου, της Κυδωνίας και της Ζωμίνθου και ενός συνολικού διαχειριστικού σχεδίου είναι προϋπολογισμού 140.000 ευρώ -υλοποιείται στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης με συμβαλλόμενους το ΥΠΠΟΑ, ως φορέα υλοποίησης, και την Περιφέρεια Κρήτης, ως φορέα χρηματοδότησης.
Όλοι περιμένουν να δουν τα διαχειριστικά σχέδια, καθώς η προστασία των αρχαιολογικών ζωνών και ο σεβασμός του χώρου που περιβάλλει τα μινωικά κέντρα αποτελεί ζητούμενο. Μάλιστα, με δεδομένη την πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη που υποτάσσει τα πάντα, (και κάθε πτυχή πολιτισμού) σε οικονομίστικη λογική (αδηφάγας ανάπτυξης) θέτουν στο μικροσκόπιο τους τα διαχειριστικά θέματα, ενόψει της προώθησης της υποψηφιότητας των μινωικών κέντρων για ένταξη στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Οι αναλύσεις δίνουν και παίρνουν. Κι αυτό ιδιαίτερα όταν το υπουργείο Πολιτισμού στην ερώτηση του ΜέΡΑ25 στη Βουλή απαντά σχετικά με το διαχειριστικό σχέδιο και το φάκελο υποψηφιότητας ότι η συγκεκριμένη διαδικασία αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για να συζητηθούν και να επιλυθούν, σε συνεργασία με τους συναρμόδιους τοπικούς φορείς, τα διαχειριστικά θέματα που έχουν εντοπισθεί στους αρχαιολογικούς χώρους που περιλαμβάνει η σειριακή εγγραφή, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων που έχουν καταγραφεί στον περιβάλλοντα χώρο του ανακτόρου της Κνωσού…