Να πιάσει το νήμα, 15 χρόνια μετά τη Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης του 2003, όπου δηλωνόταν απερίφραστα ότι «το μέλλον των Βαλκανίων είναι εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης», και να επαναβεβαιώσει την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων αποσκοπεί η Σύνοδος ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, αύριο, στη Σόφια.
Ο Αλέξης Τσίπρας μεταβαίνει σήμερα στη Σόφια, προκειμένου να μετάσχει στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Συνόδου ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων. Απόψε (19:30-22:30) θα λάβει μέρος στο δείπνο εργασίας των ηγετών των 28 κρατών-μελών της ΕΕ, στο οποίο κάλεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και το οποίο παραθέτει ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ. Νωρίτερα (17:00-18:30), ο Έλληνας πρωθυπουργός θα συμμετέχει ως παρατηρητής στην προπαρασκευαστική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΕΣΚ).
Τα βλέμματα στρέφονται στη διμερή συνάντηση που θα έχει το πρωί της Πέμπτης (10:15-11:15) με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, στο περιθώριο της Συνόδου, με αντικείμενο τις διαπραγματεύσεις για το ονοματολογικό της γείτονος. Πριν από την αυριανή συνάντησή τους, οι δυο αρχηγοί θα παρίστανται αμφότεροι στην προσύνοδο του ΕΣΚ και στο αποψινό δείπνο.
Οι εργασίες της Συνόδου ΕΕ-Δ. Βαλκανίων για θέματα διασυνδεσιμότητας/υποδομών πραγματοποιούνται αύριο, Πέμπτη (10:00-13:00) και ακολουθεί (13:15-15:00) το γεύμα εργασίας αρχηγών κρατών με θέμα την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Δ. Βαλκανίων σε θέματα ασφάλειας.
Η αναζωογόνηση της «ατζέντας της Θεσσαλονίκης» 15 χρόνια μετά…
Η πρωτοβουλία για αναζωογόνηση της «ατζέντας της Θεσσαλονίκης» έχει έντονο ελληνικό στοιχείο, καθώς η ιδέα της Συνόδου ΕΕ-Δ. Βαλκανίων στη βουλγαρική πρωτεύουσα είχε προκύψει από τις συναντήσεις του Έλληνα πρωθυπουργού, μέσα από διμερή και τριμερή σχήματα συνεργασίας που κατέληξαν σε τετραμερή, με τους ομολόγους του της Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Σερβίας. Η πρόταση είχε γίνει από τον κ. Τσίπρα και ο προεδρεύων της ΕΕ αυτό το εξάμηνο, Μπόικο Μπορίσοφ, την έθεσε ως προτεραιότητα της βουλγαρικής Προεδρίας, με την ιδέα να ανακοινώνεται στην Τετραμερή της Βάρνας.
Ακολούθησαν οι τετραμερείς σε Βελιγράδι και Βουκουρέστι, όπου είχε γίνει συντονισμός και προετοιμασία των τεσσάρων χωρών, ενόψει της αυριανής Συνόδου. Με δεδομένη τη θέση της Αθήνας υπέρ της στήριξης της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δ. Βαλκανίων, τα τριμερή και διμερή σχήματα συνεργασιών που εξελίχθηκαν σε τετραμερές, απέδιδαν σε έμπρακτο επίπεδο αυτή τη βούληση, με τις πρωτοβουλίες να προσανατολίζονται σαφώς προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την ευρωπαϊκή προοπτική αυτών των χωρών.
Ενόψει της αυριανής Συνόδου, ο κ. Τσίπρας είχε επισημάνει από το Βουκουρέστι (24 Απριλίου), τη διαχρονικότητα του «οράματος της συνεργασίας και της συνανάπτυξης των βαλκανικών χωρών», με σύγχρονους όρους, διάλογο, χωρίς αποκλεισμούς και μονομερείς ενέργειες. Στις δηλώσεις του υπογράμμιζε, επίσης, ότι «είναι ανάγκη για να οικοδομήσουμε ένα ευρωπαϊκό όραμα για το μέλλον αυτής της περιοχής πάντα, βέβαια, με αιρεσιμότητα ως προς την πλήρωση των κριτηρίων που θέτει η ΕΕ για μεταρρυθμίσεις και διασφάλιση της καλής γειτονίας».
Οι στόχοι και η ατζέντα της Συνόδου
Σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ, επιδίωξη της Συνόδου είναι να επιβεβαιώσει την προσήλωση της έναντι των εταίρων της στα Δυτικά Βαλκάνια και να επαναλάβει ότι η περιοχή ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Ζητούμενο, επίσης, η ενίσχυση των δεσμών ΕΕ και Δυτικών Βαλακανίων με τη διασύνδεση υποδομών, ψηφιακών μέσων και ανθρώπων να ενισχύσει τη συνεργασία για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων, όπως η ασφάλεια, η μετανάστευση, οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι σχέσεις καλής γειτονίας. Κεντρικό θέμα θα αποτελέσει η διασύνδεση με στόχο τη βελτίωση των δεσμών με τα Δυτικά Βαλκάνια αλλά και εντός της περιοχής.
Στη Σύνοδο θα συμμετάσχουν εκτός από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των κρατών-μελών της ΕΕ και οι ηγέτες των 6 εταίρων της ΕΕ στα Βαλκάνια, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σερβία, Μαυροβούνιο, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και Κοσσυφοπέδιο. Επιπλέον, αναμένεται να παραστούν η ύπατη εκπρόσωπος για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Φεντερίκα Μογκερίνι, και ο επίτροπος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν.
Όπως προκύπτει, από πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, η δήλωση που θα υιοθετηθεί από τους 28 είναι αποδεκτή και από τους εταίρους στην περιοχή, τα μηνύματά της αναμένεται να αφορούν κυρίως στην επαναβεβαίωση της ευρωπαϊκής προοπτικής των εν λόγω χωρών, ενώ το σημείο όπου θα επικεντρώνει θα αφορά στη συνδεσιμότητα (connectivity) μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής, αλλά και μεταξύ των χωρών των Δ. Βαλακανίων, την ενίσχυση της συνεργασίας σε ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος σε επίπεδο υποδομών, αλλά και ανθρώπινης διάστασης.
Το αποψινό δείπνο
Απόψε στο Sofia Tech Park, πραγματοποιείται ανεπίσημο δείπνο των ηγετών της ΕΕ πριν από τη Σύνοδο (δεν θα προκύψουν συμπεράσματα). Στο μενού των συζητήσεων συμπεριλαμβάνονται τρία θέματα: η ψηφιακή καινοτομία, οι εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και η συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά, σε συνέχεια της ανακοίνωσης αποχώρησης των ΗΠΑ. Ως προς αυτό, αναμένεται να ζητηθεί από Μακρόν και Μέι, μια εκτίμηση της κατάστασης, ενώ, όπως μετέφερε ανώτατος κοινοτικός αξιωματούχος, το βασικό μήνυμα αναμένεται να είναι ότι όσο το Ιράν σέβεται τη συμφωνία η ΕΕ θα κάνει το ίδιο. Αναφορικά με το ζήτημα των εμπορικών σχέσεων με τις ΗΠΑ, η Κομισιόν προσδοκά να σταλεί το μήνυμα ενότητας των 28 ως προς τη στήριξη της στρατηγικής της.
Σημαντική συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ
Έπειτα από την προωθητική συνάντησή τους στο Νταβός και ενώ έχουν μεσολαβήσει μήνες συνεχών διαπραγματεύσεων και διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο χωρών στην κατεύθυνση επίτευξης συμφωνίας και επίλυσης του ζητήματος, ο Αλ. Τσίπρας και ο Ζ. Ζάεφ συναντιούνται ξανά, αυτή τη φορά στη βουλγαρική πρωτεύουσα.
Ενόψει της συνάντησης η κυβέρνηση επανέλαβε τις θέσεις και τις κόκκινες γραμμές της: «Η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να υπερασπίζεται με σταθερότητα και αποφασιστικότητα την εθνική γραμμή για σύνθετη ονομασία, η οποία θα ισχύει έναντι όλων πράγμα που εξ ορισμού προϋποθέτει την αναθεώρηση του Συντάγματος στη γείτονα» τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Τζανακόπουλος. Υπογράμμισε δε ότι οποιαδήποτε εξέλιξη στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της ΠΓΔΜ στους διεθνείς οργανισμούς προϋποθέτει επίλυση, προϋποθέτει μία βιώσιμη συμφωνία σε ό,τι αφορά το θέμα του ονόματος.
Η ατζέντα της συνάντησης περιλαμβάνει το σύνολο των ζητημάτων που σχετίζονται με τη διαπραγμάτευση για το όνομα. Ο κ. Τζανακόπουλος είπε ότι στις συνεχιζόμενες συζητήσεις με τους γείτονές μας «έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου, ωστόσο απέχουμε ακόμη αρκετά από την κατάληξη των διαπραγματεύσεων και την επίτευξη συμφωνίας». Έκανε λόγο για εξαιρετικά χρήσιμη και σημαντική συνάντηση, επισημαίνοντας ότι, ωστόσο, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να προεξοφληθεί ότι θα καταλήξει σε συμφωνία και συνεπώς είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί και επόμενος γύρος, ώστε να διανυθεί η απαιτούμενη απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές.
Το ζήτημα τέθηκε και σε χτεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του Αλέξη Τσίπρα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, για την προετοιμασία της Συνόδου, με τον κ. Τουσκ να επικροτεί τις προσπάθειες που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση για την επίλυση των διαφορών της με τις γειτονικές της χώρες, που άλλωστε αποτελεί και προϋπόθεση για την ενταξιακή προοπτική τους.
Κοινοτικός αξιωματούχους ανέφερε χτες, από τις Βρυξέλλες, μετά την επικοινωνία Τσίπρα-Τουσκ, ότι είναι θετικά τα μηνύματα που λαμβάνουν από την Αθήνα και τα Σκόπια, σε σχέση με το ζήτημα της ονομασίας. Αναφορικά με την αυριανή συνάντηση τόνιζε: «Ελπίζουμε ότι θα μας ενημερώσουν για θετικές εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη. Δεν θα ολοκληρωθεί η συμφωνία στη Σόφια, προφανώς, αλλά μέχρι τον Ιούνιο που είναι ο μήνας-κλειδί για αποφάσεις της ΕΕ, σε σχέση με έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ, ευελπιστούμε να υπάρχει καλή έκβαση».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ