Είναι ένα στημένο παιχνίδι. Από τη μία η κοινωνία, από την άλλη ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι φίλοι του, οι τέσσερις του καρτέλ φυσικού αερίου. Ο πρωθυπουργός μοιράζει τα κρατικά χρήματα που εισπράττει από την υπεραπόδοση έμμεσων – κυρίως– φόρων. Οι φίλοι του αισχροκερδούν. Από τη μία πωλούν το κοινωνικό αγαθό που ονομάζεται ηλεκτρικό ρεύμα σε δυσθεώρητες τιμές, από την άλλη εισπράττουν τις επιδοτήσεις που δίνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη απομυζώντας τον προϋπολογισμό.
Ποιος χάνει; Μα ο μέσος καταναλωτής. Ο μισθωτός που παλεύει να επιβιώσει με αποδοχές της τάξης των 780 ευρώ – τόσος είναι ο μέσος καθαρός μισθός στην Ελλάδα. Ο μέσος αυτοαπασχολούμενος (από το 1,5 εκατ. επαγγελματικούς ΑΦΜ μόνο 230.000 απασχολούν μισθωτούς κι από αυτούς το 92% απασχολεί λιγότερους από εννιά εργαζόμενους) που βλέπει τον τζίρο του να κατακρημνίζεται και τα κέρδη του να ποδοπατούνται. Ολοι αυτοί βλέπουν με τρόμο πλέον ότι για να φτιάξουν ένα φαγητό στον ηλεκτρικό φούρνο του σπιτιού θα τους στοιχίσει περί τα 6 ευρώ μόνο το ρεύμα. Ελα όμως που και οι πρώτες ύλες για το φαγητό έχουν αυξηθεί, κυρίαρχα λόγω του ρεύματος (ήδη υπάρχουν αυξήσεις της τάξης του 20% στα τρόφιμα και από τον Σεπτέμβριο θα μπει άλλη μία μεσοσταθμική αύξηση της τάξης του 20%). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι έχουν εκδοθεί από τους παρόχους ρεύματος περί τις 300.000 αιτήσεις για διακοπή ηλεκτροδότησης. Τι θα κάνει αυτός ο κόσμος;
Το σύστημα της αισχροκέρδειας
Για να αισχροκερδήσει όμως το καρτέλ και να πουλήσει σε δυσθεώρητες τιμές το κοινωνικό αγαθό έχει βάλει το χεράκι του το καταστροφικό δίδυμο Κυρ. Μητσοτάκης – Κωστής Χατζηδάκης. Ηδη από τον Αύγουστο του 2019 (μόλις ένα μήνα μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κυρ. Μητσοτάκη) αποφασίστηκε εν μέσω πανηγυρισμών η απολιγνιτοποίηση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Τα συστημικά ΜΜΕ –τότε δεν είχαν ακόμη «πετσωθεί»– «θαύμαζαν» τον ηγέτη της χώρας που πρωτοπορεί στην πράσινη ανάπτυξη. Ο βρόχος είχε περαστεί στον λαιμό των νοικοκυριών.
Ενα χρόνο μετά δόθηκε η οριστική βολή. Στο τέλος του 2020, εν μέσω της πανδημίας που σάρωνε τον κόσμο, οι Μητσοτάκης – Χατζηδάκης έδωσαν γη και ύδωρ στο καρτέλ. Εφτιαξαν το target model έτσι ώστε να αισχροκερδούν οι τέσσερις του καρτέλ φυσικού αερίου. Ορισαν ότι η τιμή όλων των πηγών
που φέρνουν ρεύμα στο σύστημα θα προκύπτει από το καύσιμο που συμμετέχει με τη μεγαλύτερη ποσότητα στο μείγμα. Ελλείψει του λιγνίτη και ακριβώς επειδή δεν επιτρέπεται η αποθήκευση ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) αναδείχθηκε ως κυρίαρχο καύσιμο το φυσικό αέριο. Από την άλλη, δεν επέβαλαν πλαφόν. Δεν υποχρέωσαν τους προμηθευτές ρεύματος να υπογράφουν μακροχρόνια συμβόλαια. Το μέρα μέρα είχε μεγαλύτερο ποσοστό αισχροκέρδειας. Στο έγκλημα προστέθηκε, ένα χρόνο μετά, στο τέλος του 2021, και η πώληση της ΔΕΗ. Στην πράξη από τη ΔΕΗ αφαιρέθηκε το «Δημόσια», έτσι προστέθηκε στο καρτέλ των τριών του φυσικού αερίου και η ιδιωτική πλέον ΔΕΗ.
Μέσα σε αυτό το στημένο εις βάρος της πραγματικής οικονομίας και κατά συνέπεια της κοινωνίας περιβάλλον για να κερδίζουν οι τέσσερις του καρτέλ φυσικού αερίου, ο Κυρ. Μητσοτάκης και οι υπουργοί του επιδοτούν από τον κρατικό προϋπολογισμό τα νοικοκυριά για να αντέξουν.
Ετσι όμως δεν ασκείται κοινωνική πολιτική. Ετσι δεν προσλαμβάνονται πυροσβέστες για να σβήσουν τις φωτιές στα δάση και κάπως έτσι έχει ευτελιστεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ).
Ηταν το περασμένο Σάββατο 20 Αυγούστου όταν οι πάροχοι «ηλέκτρισαν» τα νοικοκυριά. Το βασικό τιμολόγιο (Γ1/Γ1Ν) που ανακοίνωσε η ΔΕΗ για τον Σεπτέμβριο διαμορφώνεται σε 0,788 ευρώ/KWh για κατανάλωση έως 500 KWh και 0,80 για πάνω από 500 KWh. Για τον ίδιο μήνα το «Protergia Home MVP» της Protergia διαμορφώνεται σε 0,78213 ευρώ για την ημέρα και 0,77855 για τη νύχτα. Ακόμη, η Ηρων στο πρόγραμμα «Ηρων Generous» έχει χρέωση 0,75 ευρώ ενώ προβλέπεται και έκπτωση συνέπειας 20% για όσους πελάτες εξοφλήσουν έγκαιρα τους λογαριασμούς τους. H Elpedison για το πρόγραμμα «Elpedison FREE» ανακοίνωσε τιμολόγιο στο 1,0804 ευρώ, στα οποία ωστόσο εφαρμόζεται έκπτωση 0,4 ευρώ ανά κιλοβατώρα μέσω του «Elpedison Loyalty Pass» για όλους τους πελάτες της. Η NRG ανακοίνωσε κόστος από 0,748 έως 0,768 ευρώ ανά κιλοβατώρα και η Zenith 0,687-0,697 ευρώ ανά κιλοβατώρα.
Ο αισχρός Σκρέκας και ο αισχρότερος Μητσοτάκης
Την κοινωνική αναταραχή ήρθε να «σβήσει» την προηγούμενη Τρίτη ο αρμόδιος υπουργός Κ. Σκρέκας. «Τον Σεπτέμβριο απορροφούμε το 94% της αύξησης στα νοικοκυριά, με την επιδότηση να φτάνει τα 639 ευρώ/MWh» είπε και πρόσθεσε: «Για αυτό τον μήνα η κυβέρνηση θα διαθέσει 1,9 δισ. ευρώ για να επιδοτήσει τους λογαριασμούς ρεύματος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις». Επιπλέον μας ενημέρωσε υιοθετώντας πανηγυρικό τόνο ότι από τον μηχανισμό του πλαφόν στα ποσά που εισπράττουν οι παραγωγοί συγκεντρώθηκαν στις 41 πρώτες μέρες λειτουργίας του έσοδα 1,021 δισ. ευρώ. Αρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη πήρε από τους παρόχους 1,021 δισ. ευρώ ως «ουρανοκατέβατα κέρδη» μέσα σε 45 ημέρες και θα τους τα δώσει πίσω μέσα από τον μηχανισμό των επιδοτήσεων. Ομως δεν θα τους δώσει μόνο αυτά· θα βγάλει από το σακούλι του κρατικού κορβανά άλλα 800 εκατ. ευρώ και θα τους τα δώσει για να αβγατίσουν περαιτέρω την αισχροκέρδειά τους εις βάρος των ελληνικών νοικοκυριών.
Είπαμε, στημένο παιχνίδι για να κερδίζουν ο Κυρ. Μητσοτάκης και οι τέσσερις φίλοι του του καρτέλ φυσικού αερίου. Μόνο τον Σεπτέμβριο θα καρπωθούν 1,9 δισ. ευρώ. Αν προσθέσουμε και το 1,1 δισ. ευρώ του Αυγούστου –εκ των οποίων τα 250 εκατ. ευρώ προήλθαν από τον κρατικό κορβανά–, εύκολα καταλαβαίνουμε ποιος κερδίζει και πόσο. Από την άλλη, τα ελληνικά νοικοκυριά –αλλά και οι τουρίστες– πληρώνουν αδρά, εμμέσως και σαφώς, ώστε να υπάρχει υπεραποδόση στα φορολογικά έσοδα μέσω ΦΠΑ.
Oμως αυτές οι εγκληματικές πρακτικές έχουν τεράστιες επιπτώσεις. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, το οποίο επικαλείται στοιχεία από το think tank Bruegel, η Ελλάδα έχει διαθέσει 6,8 δισ. ευρώ από τον περασμένο Σεπτέμβριο για την άμβλυνση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης, ποσό που αντιστοιχεί στο 3,7% του ΑΕΠ της, το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, με δεύτερη τη Λιθουανία (3,6% του ΑΕΠ ή 2 δισ. ευρώ) και τρίτη την Ιταλία (2,8% του ΑΕΠ ή 49,5 δισ. ευρώ).
Από τον περασμένο Ιούλιο που ξεκίνησε η ανηφόρα στις χονδρικές τιμές ρεύματος οι τέσσερις του καρτέλ αισχροκερδούν. Ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Αλέξης Τσίπρας τον περασμένο Μάρτιο όρισε τα «ουρανοκατέβατα κέρδη» Ιουλίου έως Μαρτίου στα 2,4 δισ. ευρώ. Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε τότε ψευδή τα στοιχεία, με τον μπάτλερ των συμφερόντων επικεφαλής της ΡΑΕ Αθανάσιο Δαγούμα να ψάχνει και να μη βρίσκει πόσα είναι τα «ουρανοκατέβατα κέρδη». Υπό το βάρος των εξελίξεων η κυβέρνηση αναγκάστηκε τρεις μήνες μετά να αρχίσει να παίρνει πίσω τα ουρανοκατέβατα. Μέσα σε 45 ημέρες μάζεψε 1,021 δισ. ευρώ. Ολα αυτά τα δίνει πίσω στο καρτέλ με τη μορφή επιδοτήσεων.
Επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η κρατική επιδότηση να «απορροφά» το 80-90% των αυξήσεων στα τιμολόγια. Αυτό μέχρι τώρα μας δίνει «δημοσιονομική αιμορραγία» για το δίμηνο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου της τάξης του 1,1 δισ. ευρώ. Εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του έτους θα χρειαστούν άλλα 800 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό με την προϋπόθεση η τιμή στη χονδρική να μείνει η ίδια, κάτι που λόγω των ρωσικών γεωοικονομικών παιγνίων θεωρείται περίπου αδύνατο.
Πολλαπλασιαστής ακρίβειας το ρεύμα
Ομως υπάρχει και η άλλη συνιστώσα, αυτήν του πληθωρισμού. Για την «αλάνθαστη» κυβέρνηση Μητσοτάκη η Ρωσία ευθύνεται μόνο για την ακρίβεια που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία. Ερχεται όμως ο τραπεζικός κολοσσός UBS να αποκαταστήσει την αλήθεια. Στην ανάλυσή του θεωρεί ότι η ενεργειακή κρίση (ρεύμα και καύσιμα) έχει αρνητική διάχυση στα οικονομικά των νοικοκυριών.
Οπως γνωρίζουμε, οι πληθωριστικές πιέσεις πυροδοτούνται στην Ελλάδα σε ποσοστό 68% από τα καύσιμα και τους λογαριασμούς ρεύματος. Σύμφωνα με τη UBS, οι τιμές της βενζίνης, που αυξήθηκαν κατά 33% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο, εισφέρουν ποσοστό της τάξης του 20% στην ακρίβεια. Αυτό σημαίνει ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα κατά ποσοστό 48% οφείλεται στους λογαριασμούς ρεύματος. Το ποιος ευθύνεται γι’ αυτή την αισχροκέρδεια αναλύθηκε. Το ποιος πληρώνει για να συντηρείται αυτή η αισχροκέρδεια είναι ολοφάνερο.
Για να καθαρίσεις το σπίτι σου με ηλεκτρική σκούπα θες περίπου 2 ευρώ την ώρα. Για να δροσιστείς με κλιματιστικό θα ξεπεράσεις το 1,7 ευρώ την ώρα. Για να πλυθείς με ζεστό νερό (αν δεν έχεις ηλιακό θερμοσίφωνα) θα πληρώσεις 2 ευρώ την ώρα. Ας μη μιλήσουμε για το νερό, η τιμή του οποίου αυξάνεται λόγω των ηλεκτρικών αντλιών της εταιρειών ύδρευσης.
Έρχονται αυξήσεις 20% στα βασικά τρόφιμα και προϊόντα
Είναι σαφές ότι το ηλεκτρικό ρεύμα αποτελεί πολλαπλασιαστή ακρίβειας. Για να ακριβολογούμε, είναι ο μεγαλύτερος πολλαπλασιαστής ακρίβειας. Οπως προκύπτει από τον χώρο των σουπερμάρκετ, βασικά αγαθά έχουν ακριβύνει ακόμη και κατά 45% από τον περασμένο Μάρτιο. Για παράδειγμα το αλεύρι. Τον περασμένο Μάρτιο ήταν στο 1,28 ευρώ το κιλό, ενώ τον μήνα που διανύουμε τιμολογείται στο 1,86 ευρώ. Το διαρκώς αυξανόμενο κόστος του ρεύματος –αλλά και το κόστος χρήματος, που αυξήθηκε λόγω της αύξησης των επιτοκίων– έφερε και τον Αύγουστο ανατιμήσεις από 4% έως 20% σε μια σειρά από προϊόντα (αλλαντικά, τυροκομικά, γαλακτοκομικά, στιγμιαίος καφές, αυγά, χαρτικά).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, λοιπόν, αναμένουμε νέα εκρηκτική αύξηση τιμών από τον Σεπτέμβριο. Κατά τις εκτιμήσεις από τον χώρο των σουπερμάρκετ, πρέπει να αναμένουμε αυξήσεις της τάξης:
• 20% σε κρουασάν, τσουρέκια και κέικ
• 12% σε τυροκομικά
• 8-9% σε καθαριστικά, σαπούνια και υγρά πιάτων
• 8% σε ζυμαρικά.
Ολα αυτά κι ενώ τον Ιούλιο σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο δείκτης της ομάδας «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» παρουσίασε αύξηση και κινήθηκε ανοδικά με ρυθμό 13%, κυρίως λόγω αύξησης των τιμών σε ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, λαχανικά (γενικά), ζάχαρη, σοκολάτες, γλυκά, παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ, κακάο, τσάι, μεταλλικό νερό, αναψυκτικά, χυμούς φρούτων.
