Στείρος οικονοµισµός

Η ιστορική ανάπτυξη της Ελλάδας χαρακτηρίζεται από πλήθος ιδιοµορφιών και ιδιοτυπιών σε σχέση µε την αντίστοιχη των δυτικών αναπτυγµένων χωρών. Οµως, παρά τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά, που οι περισσότεροι µελετητές τα θεωρούν «παρεκκλίσεις» από το δυτικό αναπτυξιακό υπόδειγµα, το ελληνικό υπόδειγµα µέχρι ενός σηµείου –θα έλεγα λίγο αυθαίρετα την ένταξη της χώρας στο ευρώ– διατηρούσε την αναπτυξιακή του διάσταση. ∆ηλαδή εκτός από την οικονοµική µεγέθυνση προσπαθούσε να αναπτυχθεί θεσµικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά, περιφερειακά σε µια κοινή πορεία που ενσωµάτωνε οργανικά όλες αυτές τις διαστάσεις. Κινούνταν δηλαδή στο µονοπάτι της ανάπτυξης (development). Η ένταξη στο ευρώ, σε ένα περιβάλλον έντονου οικονοµισµού, άλλαξε την κατεύθυνση, δίνοντας ολοκληρωτικά το βάρος στη διαδικασία της µονόπλευρης µεγέθυνσης (growth) της οικονοµίας. Ολες σχεδόν οι προσπάθειες κατέτειναν στη µεγέθυνση της οικονοµίας, αδιαφορώντας για το αναπτυξιακό της σκέλος. Το αποτέλεσµα ήταν η πτώχευση της χώρας.

Οι µνηµονιακές κυβερνήσεις µε την καθοδήγηση των δανειστών συνέχισαν σε αυτήν τη λογική, υποσκάπτοντας περαιτέρω τις αναπτυξιακές δυνατότητες της ελληνικής οικονοµίας.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη υπερκέρασε όλα τα προηγούµενα στην ίδια κατεύθυνση: η µεγέθυνση της οικονοµίας, µε όλα τα µέσα, είναι το παν. Η λογική της µεγέθυνσης κυριάρχησε παντού. Οµως η µεγέθυνση χωρίς αναπτυξιακή διάσταση είναι φτωχή και κουτσή διαδικασία. Αποτελεί ληστρική εκµετάλλευση των περιβαλλοντικών και πλουτοπαραγωγικών πόρων µε στόχο το γρήγορο και εύκολο χρήµα και τις εύκολες εκλογικές νίκες. Είναι επικίνδυνη διαδικασία µε σίγουρο δυσχερές τέλος. Την πληρώνουµε ακριβά τη φτηνή µεγέθυνση, είναι σωρευτικές οι βλάβες που προκαλεί κάθε λίγα χρόνια. Πυρκαγιές, χιονοπτώσεις, θύελλες, βροχοπτώσεις έχουν αφαιρέσει εκατοντάδες ζωές και έχουν κοστίσει δεκάδες δισεκατοµµύρια.

Ετσι, στα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης Μητσοτάκη είµαστε µάρτυρες αυτών των φαινοµένων. Πληµµύρες, πυρκαγιές, πάλι πληµµύρες και πάλι πυρκαγιές. Μια διαδικασία που φαίνεται να αποκτά ένα επίχρισµα κανονικότητας. Οι µεγάλες πυρκαγιές που προκάλεσαν ανείπωτες καταστροφές στην Εύβοια, τη Ρόδο, στο δάσος της ∆αδιάς και οι πρωτοφανείς πληµµύρες στη Θεσσαλία αποτελούν αδιάψευστους µάρτυρες µιας πορείας που δεν µπορεί να συνεχιστεί. Το κόστος των τελευταίων συµβάντων στον Θεσσαλικό Kάµπο είναι τεράστιο. Σε ανθρώπινες ζωές (πόσο εύκολα κατέρρευσε το κυβερνητικό δόγµα των µηδενικών απωλειών), σε γεωργικό και κτηνοτροφικό κεφάλαιο, σε επιχειρηµατικό κεφάλαιο, σε υποδοµές (δρόµοι, γέφυρες, σιδηροδροµικό δίκτυο, φράγµατα), σε απώλειες ζώων της πανίδας που συνεισφέρουν στη διατήρηση της οικολογικής αλυσίδας.

Οι συνέπειες είναι πολύ σοβαρές. Αµεσες αγροτικές απώλειες: η πιο άµεση και ορατή οικονοµική επίπτωση των πληµµυρών είναι η απώλεια των καλλιεργειών και των κτηνοτροφικών µονάδων. Ζηµιές σε υποδοµές: πέρα από τις ίδιες τις καλλιέργειες, οι γεωργικές υποδοµές όπως τα συστήµατα άρδευσης, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης, ο αγροτικός εξοπλισµός, το ζωικό κεφάλαιο, οι εγκαταστάσεις ενσταβλισµού έχουν υποστεί ζηµιές από τις πληµµύρες. Αύξηση των τιµών των τροφίµων. Ανησυχίες για την ασφάλεια των τροφίµων. Επιπτώσεις στην αγορά αγροτικής εργασίας κ.λπ.

Το κόστος εποµένως δεν είναι µόνο δηµοσιονοµικό (οι πρώτες πρόχειρες εκτιµήσεις το ανεβάζουν πάνω από 2,5 δισ. ευρώ, κάτι που προφανώς θα αλλάξει µε την πλήρη αποκάλυψη της καταστροφής) αλλά πολυεπίπεδο και πολλαπλό.

Οι πρωτοφανείς καταστροφές που έχουν πλήξει τη χώρα την περίοδο διακυβέρνησης Μητσοτάκη δείχνουν µε απόλυτο τρόπο ότι επιβάλλεται άρδην αλλαγή πλεύσης της χώρας µε την εγκατάλειψη του στείρου οικονοµισµού και της µονόπλευρης οικονοµικής µεγέθυνσης.