«Ναι» είπε κατ’ αρχάς το ΣτΕ στην επιλογή των σημαιοφόρων και παραστατών στα Δημοτικά σχολεία δια κληρώσεως και μάλιστα με διπλή, αφού θα κληρώνεται ένας μαθητής ανά 6μήνο.
Παράλληλα οι Σύμβουλοι της Επικρατείας του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ, οι οποίοι μετά την νομοπαρασκευαστική επεξεργασία του επίμαχου σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος, εξέδωσαν την υπ’ αριθμ. 140/2017 γνωμοδότησή τους (πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος Αθανάσιος Ράντος), θέτουν θέματα σχετικά με τις ώρες διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών, τις εκδηλώσεις κατά τη θρησκευτική εορτή των Τριών Ιεραρχών κλπ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την επίμαχη γνωμοδότηση του ΣτΕ:
*Η επιλογή των σημαιοφόρων κλπ με κλήρωση, είναι «νόμιμη, εν όψει του ότι δεν αντίκειται, πάντως, στην εξουσιοδότηση του άρθρου 4 παράγραφος 11 του νόμου 1566/1985». Ο τελευταίος αυτός νόμος αφορά τη «δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» και η σχετική παράγραφος παρέχει εξουσιοδότηση στον υπουργό Παιδείας, μεταξύ των άλλων, να καθορίζει «την αξιολόγηση των μαθητών, την οργάνωση της μαθητικής ζωής και το γενικό πλαίσιο των σχολικών εκδηλώσεων».
Πάντως, δεν αποκλείεται η παρέλαση να γίνεται και χωρίς σημαιοφόρο ή με λιγότερους παραστάτες, αφού δεν προβλέπει το διάταγμα την κλήρωση αναπληρωματικών σημαιοφόρων και παραστατών για τις περιπτώσεις εκείνες που υπάρξει αιφνίδια ασθένεια ή ατύχημα στους ήδη κληρωθέντες σημαιοφόρους ή παραστάτες.
Σε ότι αφορά τον θρησκευτικό εορτασμό των Τριών Ιεραρχών οι σύμβουλοι Επικρατείας θέτουν θέμα συνταγματικότητας της σχετικής παραγράφου καθώς στο διάταγμα ο υπουργός Παιδείας δεν έχει κάνει πρόβλεψη για τη συμμετοχή ή όχι των ετεροδόξων και αλλοθρήσκων στους Ελληνικούς θρησκευτικούς εορτασμούς.
Χαρακτηριστικά, αναφέρει το ΣτΕ ως προς την εν λόγω Θρησκευτική εορτή: «Τίθεται ως διαδικαστική προϋπόθεση για τον εορτασμό, ειδικώς αυτής της εορτής και όχι των λοιπών, η λήψη προηγούμενης απόφασης του Συλλόγου Διδασκόντων, που θα καθορίζει το περιεχόμενο των εορταστικών εκδηλώσεων, χωρίς να επεξηγείται ο λόγος που δικαιολογεί τη θέσπιση της προϋπόθεσης αυτής, δεδομένου ότι δεν τίθεται ανάλογη προϋπόθεση για τις άλλες εορτές που αναφέρονται στη ίδια ακριβώς παράγραφο (εορτασμών εθνικών εορτών της 28ης Οκτωβρίου και της 25ης Μαρτίου, 17ης Νοεμβρίου για την επέτειο του Πολυτεχνείου, τον αντιδικτατορικό αγώνα και την Εθνική Αντίσταση).
Και συνεχίζει το ΣτΕ για στο θέμα αυτό: «Περαιτέρω η διατύπωση «οργάνωση εκδηλώσεων που συνάδουν με το περιεχόμενο της εορτής, εκκλησιασμός, κ.ά.», είναι αόριστος ενόψει άλλωστε του ότι πρόκειται για γιορτή θρησκευτικού κυρίως χαρακτήρα.
Για το λόγο αυτό είναι αναγκαίο να ρυθμιστεί, ενόψει της κατοχυρωμένης στο άρθρο 13 παράγραφος 1 του Συντάγματος ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης και το θέμα του τρόπου συμμετοχής ή μη των ετεροδόξων και αλλοθρήσκων μαθητών κατά τις σχετικές εκδηλώσεις».
Σε ότι αφορά το θέμα του εκκλησιασμού των μαθητών του Δημοτικού, υποστηρίζουν ότι όπως είναι διατυπωμένη η σχετική διάταξη «επιτρέπει την χωρίς κριτήρια παντελή κατάργηση του εκκλησιασμού».
«Η ρύθμιση του άρθρου 3 παρ. 7 σύμφωνα με την οποία εκκλησιασμός πραγματοποιείται κατά σχολείο ή τάξη με τη συνοδεία των εκπαιδευτικών ύστερα από σχετική απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, είναι ατελής, δεδομένου ότι δεν προσδιορίζονται οι ημέρες ή τα γεγονότα επ΄ ευκαιρία των οποίων είναι ενδεδειγμένο ή δυνατό να πραγματοποιείται εκκλησιασμός»,υπογραμμίζουν οι δικαστές.
«Η έλλειψη σχετικής πρόβλεψης και εν γένει απουσία καθορισμού συγκεκριμένων κριτηρίων για τη λήψη της απόφασης του Συλλόγου Διδασκόντων, καθιστά αόριστη την ρύθμιση, διότι επιτρέπει είτε χωρίς κριτήρια παντελή κατάργηση του εκκλησιασμού είτε, αντιθέτως την πραγματοποίηση εκκλησιασμού καθ΄ υπέρβαση του εκπαιδευτικώς προσηκόντως μέτρου. Επομένως, η ρύθμιση αυτή πρέπει να συμπληρωθεί, ώστε να καταστεί ορισμένη».
Προσευχή
Για το άρθρο 18 του διατάγματος στο οποίο προβλέπεται ότι «πριν από την έναρξη των μαθημάτων πραγματοποιείται κοινή προσευχή των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου με ευθύνη των εκπαιδευτικών και ότι η συμμετοχή των μαθητών άλλου δόγματος στην κοινή προσευχή δεν είναι υποχρεωτική», το ΣτΕ δεν κάνει καμία παρατήρηση.
Ακόμα , οι σύμβουλοι Επικρατείας επισημαίνουν ότι εκκρεμεί στο ΣτΕ αίτηση ακύρωσης (συζητήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016) και αναμένεται η έκδοση της σχετικής απόφασης για τις ώρες διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών στις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού.
Κατά συνέπεια, σημειώνει το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, σε περίπτωση που γίνει από το ΣτΕ δεκτή η εν λόγω αίτηση ακύρωσης θα πρέπει το υπουργείο Παιδείας να επιφέρει τις ανάλογες τροποποιήσεις στο Προεδρικό Διάταγμα «στο πλαίσιο της υποχρέωσης συμμόρφωσης προς το περιεχόμενο της τυχόν ακυρωτικής απόφασης».
Το ίδιο επισημαίνει το ΣτΕ, δηλαδή, ότι θα πρέπει να επέλθουν τροποποιήσεις στο επίμαχο διάταγμα, αν γίνει δεκτή η αίτηση εκπαιδευτικών για το ζήτημα της ανάθεσης του μαθήματος της αισθητικής αγωγής (εικαστικά, μουσική κ.λπ.) σε εκπαιδευτικούς άλλων κλάδων.
Και σε αυτή τη περίπτωση έχει συζητηθεί η σχετική αίτηση ακύρωσης (8.6.2017) και αναμένεται η έκδοση απόφασης.
Τέλος, το ΣτΕ κάνει παρατηρήσεις σχετικά με τις προϋποθέσεις εγγραφής στα Δημοτικά σχολεία με ελλιπή δικαιολογητικά (αλλοδαπά παιδιά), εκπρόθεσμες εγγραφές, κ.λπ., ενώ «κόβει» ως παράνομη την απαλλαγή των πολύτεκνων διευθυντών και υποδιευθυντών από την εφημερία.
