Συνταγματικός είναι σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας ο ΕΦΚΑ και η υπαγωγή σε αυτόν του συνόλου των ασφαλισμένων, εργαζομένων και συνταξιούχων.
Συνταγματική έκρινε το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας και τη διάταξη που ορίζει ως βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31η Δεκεμβρίου του 2014.
Κατά τ’ αλλα βέβαια η Ολομέλεια του ΣτΕ που δημοσίευσε σήμερα πέντε αποφάσεις που ελήφθηκαν κατά πλειοψηφία.
Έκρινε αντισυνταγματικές κάποιες άλλες βασικές διατάξεις του λεγόμενου νόμου Κατρούγκαλου (4387 του 2016) για το ασφαλιστικό, όπως είναι ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες σε σύγκριση με τους μισθωτούς.
Η ισχύς των επίμαχων αποφάσεων του ΣτΕ αρχίζει από σήμερα και δεν έχει αναδρομική ισχύ. Με τις αποφάσεις αυτές το ΣτΕ αποφαίνεται επίσης ότι το κράτος εγγυάται τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος σε περίπτωση προβλήματος και ανάγκης.
Πρόεδρος των αποφάσεων αυτών είναι η αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου Μαίρη Σάρπ.
Ειδικότερα:
Για τον ΕΦΚΑ
Το ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία συνταγματικό τον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα και την υπαγωγή σε αυτόν του συνόλου των ασφαλισμένων, εργαζομένων και συνταξιούχων.
Σύμφωνα με την επίμαχη απόφαση η δημιουργία ενός ενιαίου φορέα για όλους είναι σύμφωνη με το σύνταγμα, την αρχή της ισότητας και της αναλογικότητας με το σκεπτικό ότι αντιμετωπίζουν τους ίδιους ασφαλιστικούς κινδύνους (γήρας, ασθένειες, θάνατος).
Το δικαστήριο απέρριψε τις προσφυγές των δημοσίων υπαλλήλων που είχαν ζητήσει να μείνουν εκτός ΕΦΚΑ λόγω της ειδικής σχέσης που έχουν με το κράτος.
Για τους αυτοαπασχολούμενους- ελεύθερους επαγγελματίες
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες σε σύγκριση με τους μισθωτούς.
Συγκεκριμένα, με το σκεπτικό ότι προσβάλει την αρχη της ισότητας , η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό το όριο του 20% των εισφορών που προβλέπει ο αποκαλούμενος νόμος Κατρούγκαλου, ενώ για τους μισθωτούς το ανάλογο ποσοστό είναι 6% διότι το υπόλοιπο καλύπτεται από τον εργοδότη.
Πάντως,το ποσοστό του 20% για τους αυτοαπασχολούμενους έχει ήδη μειωθεί με νεότερο νόμο.
Για επανυπολογισμό συντάξεων
Το Δικαστήριο έκρινε συνταγματική (με οριακή πλειοψηφία 13 έναντι 12 ψήφων ) τη διάταξη που ορίζει ως βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31η Δεκεμβρίου του 2014.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, στον σχετικό νόμο υπάγονται όλοι και οι παλιοί και οι μελλοντικοί,ανεξάρτητα από το πότε ξεκίνησαν να εργάζονται. Δηλαδή δεν υπάρχουν πλέον ασφαλισμένοι πολλών ταχυτήτων.
Σύμφωνα με τη λογική που οδήγησε σε αυτή την απόφαση ι όλοι πρέπει να επωμιστούν το βάρος για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των γενεών.
H ισχυρή μειοψηφία εν προκειμένω είχε την άποψη ότι η διάταξη αυτή αποσκοπεί στην επίτευξη δημοσιονομικών στόχων.
Για κύριες και επικουρικές συντάξεις
Συνταγματικές κατά πλειοψηφία κρίθηκαν και οι διατάξεις του εν λόγω νόμου σχετικά με τις κύριες συντάξεις διότι είχε γίνει αναλογιστική μελέτη από την αρμόδια Αρχή της οποίας τη σοβαρότητα πιστοποιούσε το Διεθνές Γραφείο Εργασίας.
Αντιθέτως διατάξεις που αφορούσαν τις επικουρικές συντάξεις κρίθηκαν αντισυνταγματικές καθώς δεν είχαν προηγηθεί αναλογιστικές μελέτες.
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι ακυρώνονται οι αποφάσεις για τις παλιές επικουρικές αλλά και για όσες εκδοθούν στο μέλλον.
Για τον υπολογισμό επικουρικών συντάξεων
Το ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματική την περικοπή επικουρικών συντάξεων πάνω από 1.300 ευρώ με το σκεπτικό ότι αντίκειται στις αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας.
Tα 1.300 υπολογίζονται ως μικτά. Δηλαδή κύρια σύνταξη, επικουρική, εισφορά αλληλεγγύης, προ φόρων και λοιπά.
Για την αναπλήρωση συντάξεων
Τέλος, το ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικό το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων κυρίως για τις μεγάλες συντάξεις και τους συνταξιούχους που έχουν πολλά χρόνια εργαστεί, ειδικότερα το ανώτατο πλαφόν αναπλήρωσης 46,8% για. 42. χρόνια εργασίας .
