Ο Σταύρος Παναγιωτίδης, προϊστάμενος του Γραφείου Κοινωνικών Πολιτικών του πρωθυπουργού παρακολουθεί και συμβάλει στην κυβερνητική πολιτική στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας, της Εργασίας, του Πολιτισμού, του Αθλητισμού, της Προστασίας του Περιβάλλοντος και των Δικαιωμάτων και ενημερώνει σχετικά τον πρωθυπουργό.
Τι ζητούν οι πολίτες από τον πρωθυπουργό στις επιστολές που του στέλνουν; Ποια τα προβλήματα που τους απασχολούν, ποια τα αιτήματα και οι ενστάσεις τους;
Απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα δίνει, μέσω του Αθηναϊκού/Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο Σταύρος Παναγιωτίδης, προϊστάμενος του Γραφείου Κοινωνικών Πολιτικών του πρωθυπουργού. Πρόκειται για ένα γραφείο που είναι σύμβουλος του Αλ. Τσίπρα. Παρακολουθεί και συμβάλει στην κυβερνητική πολιτική στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας, της Εργασίας, του Πολιτισμού, του Αθλητισμού, της Προστασίας του Περιβάλλοντος και των Δικαιωμάτων και ενημερώνει σχετικά τον πρωθυπουργό.
Στη θέση αυτή από το Δεκέμβριο του 2015, ο κ. Παναγιωτίδης εκθέτει, μέσω της συνέντευξής του στο Πρακτορείο, τις προτεραιότητες, θυμάται την πρώτη επιστολή που απευθυνόταν στον πρωθυπουργό και «χρεώθηκε» εκείνος, μιλά επίσης για το bullying, για τα δικαιώματα των ΑμΕΑ, κ.α.
Βρίσκει όμως την ευκαιρία να στείλει και ένα μήνυμα μέσω του ΑΠΕ/ΜΠΕ: «Η κοινωνική πολιτική είναι κάτι πολύ περισσότερο από την διευθέτηση κάποιων ζητημάτων καθημερινότητας. Είναι η βασική προϋπόθεση για την ίδια την κοινωνική πρόοδο. Για την ίδια την δημοκρατία», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Σταύρου Παναγιωτίδη, προϊσταμένου του Γραφείου Κοινωνικών Πολιτικών του πρωθυπουργού, στον Νίκο Παπαδημητρίου για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
Ερ.: Γραφείο Κοινωνικών Πολιτικών του πρωθυπουργού: με τι ασχολείται, σε ποιους τομείς επεκτείνεται, πώς λειτουργεί, κύριε Παναγιωτίδη;
Απ.: Το Γραφείο Κοινωνικών Πολιτικών είναι ένας σύμβουλος του πρωθυπουργού. Παρακολουθεί και συμβάλει στην κυβερνητική πολιτική στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας, της Εργασίας, του Πολιτισμού, του Αθλητισμού, της Προστασίας του Περιβάλλοντος και των Δικαιωμάτων και ενημερώνει σχετικά τον πρωθυπουργό. Αποκτούμε καθημερινή εικόνα για όσα συντελούνται σε αυτά τα πεδία, τόσο για την πρόοδο των μεγάλων μεταρρυθμίσεων όσο και για επιμέρους θέματα και, όταν αυτό απαιτείται, συντονίζουμε το έργο των Υπουργείων. Επίσης, σε συνεργασία μαζί τους, υλοποιούμε και δικές μας προτάσεις πολιτικής παρέμβασης. Και τέλος, δεχόμαστε όλες τις επιστολές που απευθύνονται προς τον πρωθυπουργό είτε από θεσμικούς φορείς είτε από μεμονωμένους πολίτες και επεξεργαζόμαστε τα ζητήματα που μας θέτουν. Και πρέπει να πούμε πως ειδικά αυτό το τελευταίο έχει τη δική του χρησιμότητα για εμάς, διότι σε κάποιες περιπτώσεις μέσω των επιστολών έχουμε εντοπίσει σημεία που η κρατική λειτουργία χωλαίνει και έχουμε επέμβει για να διορθωθεί.
Ερ.: Θα λέγατε δηλαδή, ότι είναι ο ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στην κοινωνία και τον πρωθυπουργό;
Απ.: Κάτι τέτοιο θα ίσχυε αν ο πρωθυπουργός βρισκόταν σε απομόνωση από τον πραγματικό κόσμο. Αλλά οι κοινωνικές και πολιτικές του αναφορές του επιτρέπουν να είναι και προσωπικώς ενήμερος για πολλά πράγματα. Επίσης, στην Αριστερά το παιχνίδι είναι ομαδικό. Υπάρχουν οι υπουργοί, οι βουλευτές, το κόμμα το ίδιο με τα μέλη και τα στελέχη του που βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία και διαβούλευση μεταξύ τους, ώστε να αποκτούν όλοι μια σφαιρική εικόνα για τα ζητήματα. Οπότε, μειώνοντας ίσως την αίγλη του ρόλου μας, θα αποποιηθούμε αυτόν τον λιγάκι βαρύγδουπο τίτλο. Είμαστε συνεργάτες και σύμβουλοι του πρωθυπουργού.
Ερ.: Όντας ο προϊστάμενος του Γραφείου Κοινωνικών Πολιτικών, τι αφορούν τα περισσότερα αιτήματα, παράπονα, διαπιστώσεις των πολιτών;
Απ.: Υπάρχουν κατά καιρούς επιστολές συλλογικών φορέων που εκφράζουν, για παράδειγμα, τη διαφωνία τους με μια πτυχή ενός νομοσχεδίου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αν κρίνουμε και εμείς πως υπάρχει κάτι προς βελτίωση, συνεργαζόμαστε σε αυτήν την κατεύθυνση με το αντίστοιχο Υπουργείο. Επίσης, συχνά δεχόμαστε επιστολές με συγκεκριμένα αιτήματα από θεσμικούς φορείς που ζητάνε παρεμβάσεις σε σχέση με συγκεκριμένα ζητήματα, για παράδειγμα για θέματα αναπηρίας, σχολικής στέγης, θεσμικής κατοχύρωσης εργασιακών δικαιωμάτων και άλλα σχετικά. Στο παρελθόν δεχόμασταν και αρκετές επιστολές για θέματα που σχετίζονταν με την σχέση των πολιτών με τους μηχανισμούς της δημόσιας διοίκησης, κάτι που πλέον δεν συμβαίνει, διότι οι πολίτες έχουν αρχίσει να απευθύνονται στην υπηρεσία της Καθημερινότητας που έχει ιδρύσει η κυβέρνηση και επιλύει διάφορες τέτοιες εμπλοκές. Να πω εδώ πως οι επιστολές αυτές είναι για εμάς ένας δείκτης του ότι η κοινωνία εμπιστεύεται αυτήν την κυβέρνηση. Ξέρετε, ιστορικά, η όξυνση των διεκδικήσεων των κοινωνιών δεν συνέβαινε στις εποχές της μεγάλης κατάπτωσης τους. Εκεί συνήθως υπάρχει αποδοχή της ήττας και αδρανοποίηση. Για παράδειγμα, στην προπολεμική Γαλλία, οι μεγαλύτερες κινηματικές κινητοποιήσεις δεν γίνονταν επί δεξιών κυβερνήσεων, αλλά στις μέρες της κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου, της συνεργασίας σοσιαλιστών και κομμουνιστών. Τότε οι εργάτες είχαν δει να κατοχυρώνεται από την κυβέρνηση μια σειρά από δικαιώματα, όπως οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, η πληρωμένη άδεια, η αύξηση των μισθών και άλλα. Μετά από αυτό οι εργάτες ενέτειναν τις απαιτήσεις τους, βλέποντας πια πως είχαν μπροστά τους μια κυβέρνηση με την οποία οι διεκδικήσεις τους είχαν πλέον νόημα και δεν αντιμετωπίζονταν με την καταστολή. Έτσι και για εμάς τα αιτήματα των πολιτών δεν είναι μόνο δείκτης προβλημάτων, αλλά και δείκτης εμπιστοσύνης. Και τα κοινωνικά κινήματα τα αντιλαμβανόμαστε ως συμμάχους μας, γιατί μας επιτρέπουν να υπάρχει μια ζωντανή σχέση ανάμεσα στην κυβέρνηση και την κοινωνία, ακόμα και όταν διαφωνούμε. Δεν μπορείς να κάνεις αποτελεσματική κοινωνική πολιτική αν δεν συλλαμβάνεις την κοινωνική κίνηση και τον τρόπο που οι άνθρωποι βλέπουν τη ζωή τους.
Ερ.: Θυμάστε το περιεχόμενο μιας χαρακτηριστικής επιστολής;
Απ.: Θυμάμαι πιο χαρακτηριστικά από όλες την πρώτη επιστολή που εξέτασα όταν ανέλαβα τα καθήκοντά μου στο γραφείο. Ήταν γραμμένη από απολυμένους υπαλλήλους μιας ναυτιλιακής εταιρείας που έκλεισε, οι οποίοι δεν είχαν καταφέρει να αποζημιωθούν από την εταιρεία. Την θυμάμαι διότι η υπόθεση αυτή ήταν στην πραγματικότητα ένας χάρτης που περιελάμβανε όλα τα ζητήματα που θα αντιμετώπιζα στο μέλλον σε σχέση με τις καταστάσεις που θέλαμε να αλλάξουμε. Ένας άδικος νόμος που είχε ψηφιστεί από προηγούμενες κυβερνήσεις δεν επέτρεπε στους απολυμένους να αποζημιωθούν. Και όταν αλλάξαμε τον νόμο, μια σειρά από παράγοντες έβαζαν κάθε τύπου πρακτικά εμπόδια στην υλοποίηση του νέου νόμου και την αποζημίωση των εργαζόμενων. Καταλάβαμε, λοιπόν, με το “καλημέρα” πόσο διαφορετικό είναι να το να παίρνεις την κυβέρνηση από το να παίρνεις την εξουσία, δηλαδή το να μπορείς να αλλάξεις το θεσμικό πλαίσιο από το να μπορείς να το εφαρμόζεις και να αντιμετωπίζεις όλα τα εξωθεσμικά κέντρα που με διάφορους τρόπους μπλοκάρουν την πολιτική σου. Καταφέραμε τελικά σε συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία να επιβάλουμε την νομιμότητα και να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των ανθρώπων.
Ερ.: Ας τα πάρουμε ένα-ένα. Πληροφορούμαστε ότι μία από τις επόμενες παρεμβάσεις σας θα αφορά το bullying στα σχολεία. Με ποιο τρόπο, με ποια «εργαλεία»;
Απ.: Το bullying έχει αποτελέσει τα τελευταία χρόνια ξεχωριστό κομμάτι της δημόσιας συζήτησης. Κάποιοι υποστηρίζουν, εντελώς αβασάνιστα, πως το φαινόμενο αυτό, της επιθετικής συμπεριφοράς μέσα στα σχολεία, υπήρχε πάντα και απλώς τώρα που του δώσαμε ένα διακριτό όνομα το κάνουμε να φαντάζει πιο κεντρικό ζήτημα από όσο πραγματικά είναι. Αυτή η προσέγγιση είναι απολύτως λανθασμένη και χωρίς καμία αντίληψη της σύγχρονης διάστασης του προβλήματος. Υπάρχει, άλλωστε, και η σύγχρονη μορφή του bullying. Αυτή που σχετίζεται με την χρήση των ψηφιακών μέσων αποθήκευσης, βασικά δηλαδή του smartphone που έχουν πλέον στη διάθεσή τους και πολύ μικρά παιδιά και σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ως μέσα ακόμα μεγαλύτερης καταπίεσης, καθώς πλέον οι ενέργειες του εκφοβισμού δεν γίνονται άπαξ, αλλά καταγράφονται, κυκλοφορούν στα social media και έτσι τα θύματα υφίστανται την μείωση της προσωπικότητάς του ξανά και ξανά και μάλιστα δημοσίως. Εμείς, λοιπόν, οργανώνουμε σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας το πλαίσιο ώστε σε μια σειρά από δημοτικά σχολεία να παρουσιαστεί ένα διαδραστικό θεατρικό παιχνίδι που έχει σχεδιαστεί από μια ομάδα νέων ηθοποιών και κοινωνικών επιστημόνων και εξηγεί στα παιδιά στην πράξη, μέσα από τη δική τους συμμετοχή στο παιχνίδι, τι είναι το bullying, πόσο επιβαρυντικό είναι για την ψυχολογική κατάσταση των παιδιών που το δέχονται και πώς μπορεί να αντιμετωπίζεται. Επιλέξαμε αυτή τη δράση, διότι απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού, στην πιο κρίσιμη ηλικία για την διαμόρφωση συνειδήσεων σε τέτοια ζητήματα που αφορούν την ίδια την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αργότερα ίσως να είναι αργά. Έχουμε τρία πρόσωπα τραγικά, τρία θύματα που έχασαν τη ζωή της από την επέκταση της λογικής του bullying σε μεγαλύτερες ηλικίες. Της λογικής της επιβολής του ισχυρότερου υπό την απειλή του δημόσιου εξευτελισμού του θύματος. Ο Βαγγέλης Γιακουμάκης, η Ελένη Τοπαλούδη και ο Ζακ είναι τα πρόσωπα της ευθύνης όλων μας απέναντι στη βία, με την οποία τόσα παιδιά φαίνονται εξοικειωμένα.
Ερ.: Στην ατζέντα σας είναι ψηλά, επίσης, η παροχή ίσων ευκαιριών στα ΑμεΑ. Έχετε και εδώ κάποια παρέμβαση;
Απ.: Τα δικαιώματα των ΑμεΑ δεν είναι απλώς ζήτημα κοινωνικής πολιτικής. Είναι ένα βαθύ ζήτημα δημοκρατίας, αφορά την ίδια την ισότητα ως προς την ιδιότητα του πολίτη. Και όταν τα ΑμεΑ είναι αποκλεισμένα από την κοινωνική ζωή, κυρίως λόγω των προβλημάτων προσβασιμότητας του δημόσιου χώρου, τότε στερούνται σε μεγάλο βαθμό την ουσία αυτής της ιδιότητας. Για τους λόγους αυτούς η κυβέρνηση διασφάλισε με σκληρή διαπραγμάτευση με τους δανειστές πως δεν θα αγγιχθεί ούτε ένα ευρώ από τα επιδόματα αναπηρίας και πως δεν θα ενσωματωθούν στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, όπως ζητούσε το ΔΝΤ και προτείνουν και κάποιοι από το εσωτερικό, κάτι που αντικειμενικά θα οδηγούσε στην εξαφάνισή τους, αφού σήμερα τα αναπηρικά επιδόματα δεν έχουν εισοδηματικά κριτήρια, ενώ το ΚΕΑ έχει. Επιπλέον, θεσπίσαμε την δωρεάν μετακίνηση των ΑμεΑ με τα Μέσα Μεταφοράς στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, καθιερώσαμε την τακτική καταβολή των επιδομάτων τους, νομοθετήσαμε πως το 15% των θέσεων εργασίας που προκηρύσσονται από το δημόσιο θα πηγαίνει στα ΑμεΑ, ενώ έχουμε αναγνωρίσει την γραφή Braille και έχουμε ορίσει την νοηματική ως επίσημη γλώσσα και σταδιακά θα τις ενσωματώνουμε στη δημόσια διοίκηση. Όμως, εξίσου βασικός με τα παραπάνω είναι ο νόμος που ψηφίσαμε με τον οποίο ορίζεται πως το κράτος είναι υποχρεωμένο να διασφαλίζει την πρόσβαση των ΑμεΑ στο δομημένο, διοικητικό, ψηφιακό και φυσικό περιβάλλον.
Ακριβώς για να πετύχουμε αυτό το τελευταίο, ως Γραφείο Κοινωνικών Πολιτικών του πρωθυπουργού πήραμε μια πρωτοβουλία και οργανώσαμε μαζί με το Υπουργείο Οικονομίας ένα πρόγραμμα, που εμείς το λέμε «Παραλίες για Όλους», με το οποίο επιχορηγούνται οι παραθαλάσσιοι Δήμοι της χώρας μας για να εγκαταστήσουν μηχανισμούς που επιτρέπουν στα ΑμεΑ να μπαίνουν και να βγαίνουν αυτόνομα από τη θάλασσα, καθώς και για να γίνουν οι παραλίες πλήρως προσβάσιμες από τα ΑμεΑ, δηλαδή για να οριστούν ειδικές θέσεις πάρκινγκ, να τοποθετηθούν ράμπες, κατάλληλα αποδυτήρια και να γίνουν άλλες τέτοιες παρεμβάσεις. Το συνολικό ποσό με το οποίο επιχορηγούνται οι Δήμοι είναι 15 εκατομμύρια ευρώ και ως το καλοκαίρι μπορούν να έχουν τοποθετηθεί αυτοί οι μηχανισμοί σε πάνω από 200 παραλίες της χώρας. Ασφαλώς, αυτή η παρέμβαση δεν διασφαλίζει μόνο τα δικαιώματα των ΑμεΑ πολιτών της Ελλάδας, αλλά κάνει ταυτόχρονα τη χώρα μας πρωταγωνίστρια στον τουρισμό των ΑμεΑ. Και εμείς καλούμε τους επιχειρηματίες του τουρισμού να προσαρμόσουν τις επιχειρήσεις τους έτσι ώστε να είναι κι αυτές φιλόξενες για τους ανθρώπους με αναπηρίες. Για αυτό, άλλωστε, έχει βγει από το Υπουργείο Οικονομίας και το σχετικό πρόγραμμα με το οποίο επιχορηγούνται επιχειρήσεις μέχρι και στο 50% των εξόδων τους για να γίνουν οι χώροι τους προσβάσιμοι από τα ΑμεΑ. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, πως εδώ έχουμε μια συνολική παρέμβαση. Δεν κάνουμε κινήσεις-πυροτεχνήματα, χωρίς προοπτική. Υπάρχει ένα ενιαίο σχέδιο που υλοποιεί η κυβέρνηση για την αναπηρία και μάλιστα έχει ορίσει ειδικό θεσμό για να συντονίζει την εφαρμογή του, τον Συντονιστικό Μηχανισμό για την Αναπηρία.
Ερ.: Μια πολιτιστική πρωτοβουλία που αγκάλιασαν οι Θεσσαλονικείς, είναι το “SKG Bridges Festival”. Μπορείτε να μας πείτε περί τίνος πρόκειται;
Απ.: Αλήθεια είναι, είμαστε πολύ χαρούμενοι για την υποδοχή του φεστιβάλ. Ξέρετε, στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί πολλά νεανικά καλλιτεχνικά εγχειρήματα. Το σκοτάδι που σκέπαζε την πόλη για τόσα χρόνια, με την κυριαρχία ενός ακραία συντηρητικού τριγώνου εξουσίας, έχει φύγει και οι ανάγκες των νέων βρήκαν χώρο έκφρασης. Αυτό το πλήθος των νεανικών οµάδων, σχηµάτων και πρωτοβουλιών, ο πολύχρωµος κόσµος όχι µόνο των καλλιτεχνών, αλλά και των νέων µε σπουδές πάνω στην τέχνη και τη διαχείριση των γεγονότων πολιτισµού, κατάφερε να οργανώσει στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια µεγάλα καλλιτεχνικά γεγονότα, ακόµη και διεθνούς εµβέλειας. Όµως, αυτές οι δυνάμεις δεν είχαν συναντηθεί σε ένα κοινό έργο. Και δουλειά της πολιτικής ηγεσίας είναι να συνθέτει τις επιµέρους δυνάµεις σε ένα ενιαίο εγχείρηµα, σε ένα ενιαίο όραµα. Είχαμε, λοιπόν, αυτήν την ιδέα, να διοργανώσουμε ένα ανοιχτό φεστιβάλ στο οποίο οι νέοι καλλιτέχνες των δημιουργικών ομάδων της πόλης, μαζί με τους αντίστοιχους των κρατικών καλλιτεχνικών θεσμών της Θεσσαλονίκης, αλλά και με καλλιτέχνες από ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Και επειδή το φεστιβάλ δημιουργεί γέφυρες ανάμεσα τις διάφορες μορφές τέχνης, ανάμεσα στους θεσμικούς φορείς και τις «από τα κάτω» καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες, ανάμεσα στους νέους της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού Νότου, αποφασίσαμε να το ονομάσουμε SKG Bridges Festival.
Το πρώτο SKG Bridges Festival υλοποιήθηκε το διάστημα 9 με 13 Μαΐου 2018. Εκείνες τις μέρες βρέθηκαν μαζί στην πόλη καλλιτέχνες από όλες τις µορφές των τεχνών από την Ελλάδα και τον ευρωπαϊκό Νότο. Έγιναν πάνω από 70 εκδηλώσεις, µε τη συµµετοχή περισσότερων από 100 ξένων καλλιτεχνών από δέκα χώρες, τις οποίες παρακολούθησαν συνολικά περισσότεροι από 10.000 θεατές. Οι δηµιουργικές οµάδες της πόλης µπόρεσαν να κάνουν ένα βήµα παραπάνω στο έργο τους. Σχέδια που περίµεναν στο συρτάρι και στην ψυχή των καλλιτεχνών παρουσιάστηκαν σε εµβληµατικά σηµεία της Θεσσαλονίκης, στο Γεντί Κουλέ, στη Ροτόντα, στο λιµάνι, στην παραλία. Το έργο των δημιουργικών ομάδων έγινε γνωστό και μετά το φεστιβάλ άρχισαν να δέχονται νέες προτάσεις για επαγγελματικές συνεργασίες. Οι νέοι της πόλης μπόρεσαν να απολαύσουν καλλιτεχνικά δρώμενα υψηλής ποιότητας, πρωτοποριακά και δωρεάν, στον δημόσιο χώρο της πόλης. Και τέλος, καταφέραμε να δείξουμε πως η Θεσσαλονίκη μπορεί να βγάλει προς τα έξω μία νέα ταυτότητα, να πει μία νέα ιστορία για τον εαυτό της. Να δείξει πως είναι ένα νεανικό κέντρο του ευρωπαϊκού Νότου, μια πόλη με φεστιβαλικό χαρακτήρα όλο το χρόνο.
Το SKG Bridges Festival 2019 θα πραγματοποιηθεί σε λιγότερο από έναν μήνα, στο διάστημα 8 με 12 Μαΐου. Θα πει κανείς ότι είναι λίγο περίεργο να γίνεται ένα τέτοιο δρώμενο λίγο πριν τις εκλογές για την Ευρωβουλή και την Αυτοδιοίκηση. Εγώ υποστηρίζω το αντίθετο. Η συγκυρία είναι εξαιρετική διότι μας δίνει τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε με το φεστιβάλ μια πρόταση. Να πούμε, δηλαδή, πως αυτό το φεστιβάλ είναι ένα δείγμα του πως θέλουμε να είναι τα πράγματα για τους νέους. Να πούμε ότι εμείς αυτήν την πόλη θέλουμε, αυτή τη ζωή για τους νέους ανθρώπους της και αυτή τη σχέση με τους λαούς των γύρω χωρών. Μια ζωή ανοιχτή, πολύχρωμη και χαρούμενη, μια πόλη δημιουργίας και διαπολιτισμικότητας.
Ερ.: Έχουν γίνει και άλλες δράσεις από το Γραφείο Κοινωνικών Πολιτικών του πρωθυπουργού; Ποιες είναι οι επόμενες που προγραμματίζετε;
Ναι, έχουμε αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες που έχουμε υλοποιήσει σε συνεργασία με τα Υπουργεία. Μία τέτοια είναι το πρόγραμμα για την παραχώρηση δημόσιων χώρων σε αγροτικούς συνεταιρισμούς για να εγκαταστήσουν αυτόματους πωλητές φυσικών χυμών. Ξέρετε, οι παραγωγοί υποφέρουν από το ότι συχνά πουλάνε τα προϊόντα τους σε πολύ χαμηλές τιμές στους παραγωγούς, τόσο που πολλές φορές δεν τους συμφέρει καν να μαζέψουν τους καρπούς. Αντιστοίχως, τα προϊόντα φτάνουν στους καταναλωτές σε πολύ υψηλότερη τιμή και το κέρδος το καρπώνονται οι μεσάζοντες. Η λύση σε αυτήν την κατάσταση είναι η λειτουργία συνεταιρισμών που θα πετυχαίνουν καλύτερες τιμές και θα αναλαμβάνουν οι ίδιοι την διανομή των προϊόντων τους. Όμως, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στην Ελλάδα οι συνεταιρισμοί είναι απαξιωμένοι, επειδή έχουμε ζήσει τους κομματικά ελεγχόμενους “μπλε και πράσινους συνεταιρισμούς” με τις οικονομικές ατασθαλίες. Για ενισχύσουμε λοιπόν το αγροτικό εισόδημα και την ίδια την συνεταιριστική ιδέα, ξεκινήσαμε πιλοτικά αυτό το πρόγραμμα με τα «ΑΤΜ συνεταιριστικών χυμών», όπως τα λέμε, όπου σε συνεργασία με την Αττικό Μετρό και τον ΟΣΕ δίνονται χώροι σε σταθμούς για την εγκατάσταση μηχανημάτων που προσφέρουν επί τόπου φρέσκο χυμό πορτοκαλιού με κόστος μόλις ενός ευρώ. Τώρα σχεδιάζουμε την επέκταση του προγράμματος, μετά την πιλοτική του φάση, για να περιλάβουμε περισσότερους συνεταιρισμούς, νέους τύπους φρούτων και περισσότερους χώρους, όπως δημόσιες υπηρεσίες.
‘Αλλη μία δράση μας είναι το πρόγραμμα ΕΜΑΥΤΙΩΝ, όπου σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και την Γ.Γ. Αθλητισμού προχωράμε στην αναβάθμιση των αθλητικών εγκαταστάσεων μιας σειράς σχολείων της περιφέρειας, φτιάχνοντας χώρους με πλαστικό τάπητα και άλλες προδιαγραφές που δίνουν την ευκαιρία για ποιοτική και ασφαλή άθληση των παιδιών. Επιλέξαμε αυτήν την παρέμβαση διότι πιστεύουμε πολύ στην σημασία που έχει το αθλητικό παιχνίδι όχι μόνο για την υγεία των παιδιών, αλλά και για την ίδια την κοινωνικοποίηση τους. Έχουμε δει και στα σχολεία που φιλοξενούνται προσφυγόπουλα να είναι το παιχνίδι ο βασικός συνδετικός κρίκος των παιδιών αυτών με τα ελληνόπουλα, να βρίσκουν τα παιδιά πάνω στο παιχνίδι του δικούς τους κώδικες επικοινωνίας και να συνειδητοποιούν έτσι στην πράξη πως μπορούν να ζήσουν μαζί.
Θα σας πω και για το πρόγραμμα που ετοιμάσαμε και ήδη τρέχει σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και αφορά την επιχορήγηση δήμων μέσω του Προγράμματος Φιλόδημος για τοποθέτηση «Έξυπνων Στάσεων λεωφορείων». Αυτές οι στάσεις θα έχουν wi-fi, δυνατότητα φόρτισης smartphone, αλλά και έξυπνο φωτισμό για λόγους ασφάλειας, ακριβώς επειδή θεωρούμε πως όλα αυτά δεν επιτρέπεται να μην τα απολαμβάνουν οι πολίτες των λαϊκών τάξεων που χρησιμοποιούν καθημερινά τα Μέσα Μεταφοράς. Η ασφάλεια και οι ευκολίες που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες δεν μπορούν να είναι ταξικό προνόμιο.
Ερ.: Τελικώς, η κοινωνική πολιτική αφορά μόνο τους φτωχούς, μόνο τους ευάλωτους;
Απ.: Ξέρετε, συχνά κατηγορούμαστε πως κάνουμε “επιδοματική πολιτική”, πως κάνουμε κοινωνική πολιτική για τους φτωχούς, πως τους μαθαίνουμε να μην δουλεύουν και δεν ασχολούμαστε με την ανάπτυξη της οικονομίας και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Τα οικονομικά στοιχεία που ανατρέπουν ειδικά τον τελευταίο ισχυρισμό είναι διαθέσιμα και έχουν κατατεθεί στον δημόσιο διάλογο, δεν χρειάζεται να τα αναφέρω εδώ. Η χώρα έχει βγει επιτέλους από τα Μνημόνια. Αλλά δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Χρειάζεται νέες βάσεις για να μην επιστρέψει στην ίδια κατάσταση. Πρέπει να γίνει αυτό που θα λέγαμε, μια κανονική χώρα. Και οι κανονικές χώρες έχουν ένα ισχυρό και εκτεταμένο κοινωνικό κράτος και μια δημόσια διοίκηση αποτελεσματική και ανθρωποκεντρική που εξυπηρετεί τους πολίτες.
Εμάς, λοιπόν, δεν ιδρώνει το αφτί μας από αυτές τις κατηγορίες. Τις θεωρούμε παράσημο, γιατί καταλαβαίνουμε πως ενοχλούν όλους αυτούς που τόσα χρόνια ήθελαν να κρατούν το κοινωνικό κράτος αδύναμο και δυσλειτουργικό. Και το έκαναν για δύο λόγους. Για να είναι οι πολίτες ανασφαλείς και να μπορούν έτσι να τους εκμεταλλεύονται ως εκλογική πελατεία προσφέροντάς τους μέσω κομματικών διαύλων την αυτονόητη εξυπηρέτηση που πρέπει όλοι να έχουν από τις δομές τους κράτους. Αλλά και για να μπορούν να εκχωρούνται κρίσιμες λειτουργίες τους κράτους σε ιδιωτικά παρασιτικά συμφέροντα, με το επιχείρημα πως θα τα κάνουν όλα καλύτερα από το κράτος. Καταλαβαίνετε, πρώτα φρόντιζαν να μην λειτουργεί το κράτος και μετά του έριχναν το ανάθεμα και έδιναν δουλειές στους εργολάβους, οι οποίοι τελικά προσλαμβάνανε και τους ψηφοφόρους τους. Μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία που διασφάλιζε την πολιτική τους ύπαρξη.
Αλλά, ξέρετε, μια κανονική χώρα δεν λειτουργεί έτσι. Σε μια κανονική χώρα οι πολίτες δεν συνωστίζονται σε πολιτικά γραφεία για να μπορέσουν να κάνουν μια εγχείρηση ούτε τρέχουν στα Κοινωνικά Φαρμακεία, που ευτυχώς υπήρξαν στα χρόνια της κρίσης, για να βρουν τα φάρμακά τους. Έχουν όλοι πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας, όπως διασφαλίσαμε εμείς ακόμα και για τους ανασφάλιστους συμπολίτες μας. Σε μια κανονική χώρα δεν βάζει κανένας μέσο για να μάθει τα δικαιώματά του, δεν πάει σε εργατολόγους για να υπολογίσει τα ένσημά του, ούτε ψάχνει κάποιον γνωστό για να του βγάλει πιο γρήγορα τη σύνταξή του. Μαθαίνει τα δικαιώματά του από κρατικές υπηρεσίες, όπως κάνουμε εμείς με τα Κέντρα Κοινότητας, έχει ενιαίους ασφαλιστικούς φορείς που υπολογίζουν γρήγορα την σύνταξή του, όπως επιδιώκουμε σήμερα με τον ΕΦΚΑ που έχει μειώσει πολύ των όγκο των εκκρεμών συντάξεων που παραλάβαμε. Σε μια κανονική χώρα δεν λιποθυμούν τα παιδιά στα σχολεία από υποσιτισμό. Τους προσφέρονται Σχολικά Γεύματα, όπως κάνουμε εμείς για 153.00 παιδιά κάθε μέρα, με προδιαγραφές που θέτουν τα πανεπιστήμια. Σε μια κανονική χώρα δεν υπάρχει επίδομα παιδιού μόνο για το τρίτο και τέταρτο παιδί, δεν υπάρχει παιδική φτώχεια στο 36%, δεν μένουν τόσα παιδιά εκτός παιδικών σταθμών. Υπάρχουν επιδόματα από το πρώτο παιδί, όπως θεσπίσαμε εμείς, και όλα τα παιδιά καλύπτονται από την προσχολική αγωγή, όπως θα έχουμε πετύχει με την πλήρη εφαρμογή της υποχρεωτικής δίχρονης προσχολικής αγωγής και όταν δημιουργηθούν όλοι οι παιδικοί σταθμοί για τους οποίους χρηματοδοτούμε με εκατομμύρια τους Δήμους. Σε μία κανονική χώρα δεν ανοίγουν τα σχολεία χωρίς καθηγητές και φωτοτυπίες, αντί για βιβλία, τυπωμένες μάλιστα από την εταιρεία του συζύγου της υπουργού Παιδείας. Ανοίγουν στην ώρα τους, χωρίς βασικά κενά και με τα βιβλία στη θέση τους από το καλοκαίρι, όπως κάνουμε σήμερα. Και βέβαια, σε μια κανονική χώρα δεν υπάρχει ανεργία 27% και ανασφάλιστη εργασία στο 19%. Ούτε έχουν να γίνουν διορισμοί επιστημονικού προσωπικού σε νοσοκομεία και πανεπιστήμια σχεδόν μια δεκαετία ή να δοθεί ένα ευρώ για ερευνητικά προγράμματα. Για αυτό εμείς έχουμε ανακοινώσει και υλοποιούμε ήδη 10.000 διορισμούς στα νοσοκομεία, 15.000 στα σχολεία και σχεδόν ένα δις ευρώ νέα προγράμματα για την επιστημονική έρευνα.
Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για αυτά τα πράγματα. Θα πω όμως μόνο το εξής. Όλα αυτά δεν είναι τίποτα παραπάνω παρά η προσφορά στην κοινωνία των στοιχειωδών προϋποθέσεων ώστε οι πολίτες να ζουν με ασφάλεια. Γιατί μια κοινωνία που ζει σε συνθήκες ασφάλειας είναι μια κοινωνία που μπορεί ψύχραιμα να συζητάει για το παρόν της και να σχεδιάζει το μέλλον της. Όταν οι κοινωνίες είναι ανασφαλείς δεν κοιτάζουν στο μέλλον. Κοιτάζουν στο παρελθόν τους και το εξιδανικεύουν. Αναζητούν τις απαντήσεις στα σκοτάδια, καταλήγουν σε ακρότητες, σε απολυταρχικές και απάνθρωπες λογικές. Οι κοινωνίες που γέννησαν τον φασισμό ήταν κοινωνίες φοβισμένες και ταπεινωμένες, κοινωνίες που κοιτούσαν προς τα πίσω, προς κάποιο χαμένο -δήθεν- ένδοξο εθνικό παρελθόν. Το παρελθόν μας, όμως, δεν υπάρχει για να μας στοιχειώνει. Υπάρχει για να μας βοηθάει να κατανοούμε τους αυτούς μας, την εθνική και κοινωνική μας ιδιοπροσωπία και να κοιτάμε μπροστά. Με όλα αυτά καταλαβαίνετε, λοιπόν, πως η κοινωνική πολιτική είναι κάτι πολύ περισσότερο από την διευθέτηση κάποιων ζητημάτων καθημερινότητας. Είναι η βασική προϋπόθεση για την ίδια την κοινωνική πρόοδο. Για την ίδια την δημοκρατία.
