Ο ιστορικός Στάθης Γκότσης γράφει για την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) να εγκρίνει ομόφωνα το αίτημα να παραχωρηθεί η Ακρόπολη στον οίκο μόδας Christian Dior για την φωτογράφιση των μοντέλων του με τα φορέματα της νέας κολεξιόν του.
Μόνο ως κεραυνός εν αιθρία δεν θα µπορούσε να εκληφθεί η είδηση πως το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συµβούλιο (ΚΑΣ) ενέκρινε οµόφωνα, στη συνεδρίασή του της 25ης Μαΐου, το αίτηµα να παραχωρηθεί τελικά η Ακρόπολη στον οίκο µόδας Christian Dior για τη φωτογράφιση των µοντέλων του µε τα φορέµατα της νέας κολεξιόν του.
Το έδαφος για την εξέλιξη αυτή είχε στρωθεί ήδη προ µηνός µε σχετική ανακοίνωση του γαλλικού οίκου που «µέτρησε» αντιδράσεις για το αν θα προχωρήσουν και στην επίδειξη µόδας στον βράχο της Ακρόπολης ή αν θα περιοριστούν µόνο σε φωτογράφιση των µοντέλων, αποδίδοντας, υποτίθεται, και… φόρο τιµής στην «ιστορική φωτογράφιση» του ίδιου οίκου το 1951 για το περιοδικό «Paris Match». Στην πραγµατικότητα, βέβαια, οι προετοιµασίες είχαν ξεκινήσει πολύ νωρίτερα και δείγµατά της είχαν έρθει στην επικαιρότητα από τη συνοδεία της Μαρέβας Μητσοτάκη σε αντιπροσωπεία του οίκου Dior που επισκέφτηκε τη χώρα τον περασµένο ∆εκέµβρη, αλλά και από δηλώσεις της υπουργού Λίνας Μενδώνη τον Ιανουάριο του 2021, όταν σηµείωνε: «Και σας θυµίζω ότι το 1953 ο οίκος Dior πραγµατοποίησε επίδειξη πάνω στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Οι εποχές αλλάζουν και […] η Ελλάδα […] δεν µπορεί να µένει πίσω».
Ολοταχώς προς τα εµπρός, λοιπόν, στη «νέα εποχή» για την Ακρόπολη, που µε νέο φωτισµό, ολόφρεσκες τσιµεντένιες διαστρώσεις διαδρόµων και πλατωµάτων, καινούργια inox κολονάκια και µαρµάρινα παγκάκια ετοιµάζεται να υποδεχτεί όχι απλώς πολλαπλάσιους τουρίστες που θα καταφτάνουν κατά χιλιάδες µε τα κρουαζιερόπλοια, αλλά και νέες εµπορικές χρήσεις, ως λαµπερό σκηνικό προβολής προϊόντων κάθε λογής.
Για να χρυσωθεί το χάπι της παράδοσης του κορυφαίου µνηµείου του κλασικού κόσµου σε διαφηµιστικές εµπορικές χρήσεις το κυβερνητικό αφήγηµα επικαλείται –τι άλλο;– την προβολή της χώρας στο εξωτερικό. Το υπουργείο Τουρισµού έσπευσε να δηλώσει πως τέτοιες εκδηλώσεις «µε την εµβέλεια και την προβολή που θα έχουν σε πολύ σηµαντικές τουριστικές αγορές για την Ελλάδα, όπως αυτές της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ασίας, θα έχουν ιδιαίτερα θετικό πρόσηµο». Ούτε λίγο ούτε πολύ, σύµφωνα µε αυτήν τη λογική δεν είναι ο Dior που θα διαφηµιστεί στην Ακρόπολη, αλλά η Ακρόπολη –ένα από τα διασηµότερα µνηµεία στο κόσµο– που χρειάζεται να διαφηµιστεί µέσα από τις δηµιουργίες ενός οίκου µόδας!
Οι δηµιουργίες αυτές, που κανείς δεν έχει δει και είναι εξαιρετικά αµφίβολο αν επιδείχθηκαν µακέτες τους και στα ίδια τα µέλη του ΚΑΣ, εµπνέονται, σύµφωνα µε όσα έχουν γίνει γνωστά, «από τον ελληνικό πολιτισµό, τις προγονικές τέχνες, την τεχνογνωσία, την ελληνική µυθολογία αλλά και το διαρκές αποτύπωµα της ελληνικής παράδοσης και δηµιουργίας στη συλλογική µνήµη της Ευρώπης». Ενα ακόµη φύλλο συκής για τον βασιλιά που εµφανίζεται γυµνός, όπως άλλωστε είναι και οι «αυστηροί όροι» που θα τεθούν για τις κινηµατογραφήσεις, ώστε να µη δοθεί, υποτίθεται, η εντύπωση πως η Ακρόπολη µπορεί να γίνει πασαρέλα…
«Τίθεται ένα φιλοσοφικό ζήτηµα» έλεγε στο ΚΑΣ ο Μανόλης Κορρές, πρόεδρος της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνηµείων Ακροπόλεως, τον Ιούνιο του 2017, όταν το ίδιο όργανο συζητούσε το αίτηµα της Gucci να κάνει τη δική της κινηµατογράφηση ενός fashion show µπροστά στον Παρθενώνα. «Αν αποφασίζαµε να δώσουµε αυτά τα µνηµεία, θα ήταν άπαξ, στον πιο κορυφαίο οργανισµό/φορέα/εταιρεία του πλανήτη. Πώς θα το κρίνουµε αυτό; Πιθανόν η Gucci, όπως και κάποιοι ανταγωνιστές της, να είναι στους κορυφαίους πενήντα. Μπορούµε να παραχωρήσουµε τον Παρθενώνα 50 φορές; Θα ευτελιστεί» τόνιζε τότε, δίνοντας τον τόνο στην οµόφωνα απορριπτική απόφαση, απορρίπτοντας ταυτόχρονα και τα 2 εκατοµµύρια ευρώ που, σύµφωνα µε δηµοσιεύµατα της εποχής, θα πρόσφερε η εταιρεία ως χορηγία για τα αναστηλωτικά έργα στο µνηµείο.
Φαίνεται πως τα φιλοσοφικά ζητήµατα αυτού του τύπου έχουν πλέον για κάποιους ξεπεραστεί. Και ο ευτελισµός έχει εκκινήσει. Ισως, πάλι, η «οραµατική» σκηνική αναβίωση του επιπέδου των εδαφών και των ταρατσών στον βράχο όπως εικάζεται πως ήταν τον 5ο αιώνα π.Χ. να περνά αναπόδραστα µέσα και από τον εκχυδαϊσµό στη χρήση του µνηµείου ως φόντου εµπορικών εκδηλώσεων.
Κατά σύµπτωση, την ηµέρα της συνεδρίασης του ΚΑΣ ανέβηκε στην πλατφόρµα avaaz.org ένα ηλεκτρονικό δίγλωσσο ψήφισµα µε τίτλο «Η Ακρόπολη σε κίνδυνο – Acropolis in danger». Εκεί, µεταξύ άλλων, σηµειώνονται και τα εξής: «Το νέο πνεύµα διαχείρισης των αρχαιοτήτων στην Ακρόπολη, στις αρχαιότητες της Βενιζέλου στο µετρό της Θεσσαλονίκης και αλλού, καθώς και το γεγονός ότι συχνά παρακάµπτονται οι νόµιµες διαδικασίες, επιβεβαιώνουν πως η προστασία των µνηµείων υποτάσσεται σε οικονοµικά ή άλλα συµφέροντα. Τα έργα στην Ακρόπολη, τετελεσµένα και προγραµµατισµένα, δεν αποβλέπουν στο όφελος των µνηµείων αλλά στη µεγιστοποίηση της οικονοµικής τους εκµετάλλευσης, στο πλαίσιο µιας αλόγιστης και χωρίς ηθικούς ενδοιασµούς τουριστικής πολιτικής».
Το ψήφισµα αυτό συγκέντρωσε µόνο την πρώτη µέρα της παρουσίας του 1.000 υπογραφές πολιτών και συνεχίζει. Είναι µια αχτίδα ελπίδας πως η πορεία προς τη «νέα εποχή» δεν θα είναι µονόδροµος.
