Αλυσιδωτές αντιδράσεις πυροδοτεί, δέκα χρόνια μετά, η απόφαση της ιαπωνικής κυβέρνησης να ανάψει το πράσινο φως ώστε να απελευθερωθούν στον Ειρηνικό Ωκεανό τεράστιες ποσότητες επεξεργασμένου αλλά ραδιενεργού νερού από το πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα.
Ο λόγος για μολυσμένα ύδατα τα οποία προέρχονταν από τη βροχή, τα υπόγεια ρεύματα και τις απαραίτητες εγχύσεις για να ψυχθούν οι πυρήνες των αντιδραστήρων σε τήξη, μετά τον σεισμό αλλά και το τσουνάμι της 11ης Μαρτίου 2011.
Η απόφαση του Τόκυο γεννά σαφή ερωτήματα, θυελλώδεις αντιδράσεις από τοπικούς φορείς αλλά και σε διπλωματικό επίπεδο με προεξέχουσα την αντίδραση της Κίνας, που έχει έννομο συμφέρον στην περιοχή. Εκπρόσωπος της Greenpeace, μιλώντας στο Documento, κατακεραυνώνει την ιαπωνική κυβέρνηση, κρούοντας παράλληλα τον κώδωνα του κινδύνου για τα επόμενα βήματα που θα ακολουθηθούν καταγγέλλοντας πολιτικές σκοπιμότητες πίσω από την απόφαση.
Πώς φτάσαμε εδώ
Μετά από επτά χρόνια συζήτησης, κυβερνητική επιτροπή, συνέταξε έκθεση για τον τρόπο απόρριψης των υδάτων με στόχο να μη… βλάψει περαιτέρω την εικόνα της Φουκουσίμα, την αλιεία και άλλες επιχειρήσεις της περιοχής, λέγοντας ότι η απελευθέρωση στη θάλασσα είναι η πιο ρεαλιστική μέθοδος. Όπως ήταν αυτονόητο, και μόνο στο άκουσμα της απόφασης, που έρχεται περίπου τρεις μήνες πριν αρχίσουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες που θα φιλοξενήσει το Τόκιο, έναν χρόνο μετά την αναβολή τους, προκλήθηκαν έριδες τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό της χώρας.
Υπάρχει εναλλακτική;
«Έχουν αποθηκευτεί περισσότερα από ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα νερού. Το νερό έχει υποβληθεί σε διαφορετικές χημικές επεξεργασίες για την απομάκρυνση ραδιοενεργής μόλυνσης. Ωστόσο, μια εναπομένουσα πηγή ραδιενέργειας είναι το τρίτιο. Το τρίτιο είναι ένα ισότοπο υδρογόνου, που σημαίνει ότι χημικά δεν διακρίνεται από το συνηθισμένο νερό», εξηγεί στο Documento, ο Τζόναθαν Κομπ Διευθυντής Επικοινωνίας της Παγκόσμιας Πυρηνικής Ένωσης.
«Υπάρχει μόνο περιορισμένος χώρος αποθήκευσης για το νερό που συλλέγεται από το Φουκουσίμα Ντάιτσι και γι’αυτό ο τρόπος συλλογής και αποθήκευσης πρέπει να αλλάξει. Εξετάστηκαν δύο επιλογές: η μία είναι να αφεθεί το νερό να εξατμιστεί στην ατμόσφαιρα και ο άλλος να απελευθερωθεί με ελεγχόμενο τρόπο στη θάλασσα. Η ελεγχόμενη απελευθέρωση του νερού στη θάλασσα είναι η επιλογή που προκρίνεται.
Εάν ληφθεί η απόφαση για ελεγχόμενη απελευθέρωση στη θάλασσα, δεν θα είναι «πετάω το νερό». Θα γίνει με πολύ ελεγχόμενο τρόπο», τονίζει ο αναλυτής.
Ο «πράσινος» αντίλογος
«Υπάρχει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση την οποία η ιαπωνική κυβέρνηση επέλεξε να αγνοήσει: μακροπρόθεσμη αποθήκευση τόσο στην περιοχή της Φουκουσίμα όσο και στις περιοχές Φουτάμπα και Οκουμα», υπογραμμίζει με νόημα στο Documento ο Σον Μπέρνι (Shaun Bernie), Ανώτερος Ειδικός Πυρηνικής Ενέργειας της Greenpeace στην ανατολική Ασία και τονίζει: «Είναι ένας μύθος ότι ο αποθηκευτικός χώρος (σ.σ. νερού) θα εξαντληθεί το 2022».
«Οι απελευθερώσεις θα πραγματοποιούνται για τουλάχιστον 30 χρόνια. Αυτό που δεν εξηγείται είναι ότι το μολυσμένο νερό θα συνεχίσει να αυξάνεται τις επόμενες δεκαετίες έως ότου το λιωμένο καύσιμο να σφραγιστεί από το περιβάλλον ή να αφαιρεθεί. Στα δέκα χρόνια έως το 2030 αναμένεται ότι θα συσσωρευτούν περίπου 500.000 τόνοι μολυσμένου νερού – έτσι το χρονικό πλαίσιο για την απόρριψη του μολυσμένου νερού είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που εξηγεί η ιαπωνική κυβέρνηση / TEPCO», τονίζει.
«Διαφωνούμε απολύτως με την απόφαση για την απόρριψη μολυσμένου νερού στον Ειρηνικό. Η Greenpeace αμφισβητεί την ιαπωνική κυβέρνηση από το 2012 σχετικά με την απόρριψη υδάτων από το εργοστάσιο», τονίζει ο Σκωτσέζος ειδικός που ταξίδεψε στη Φουκουσίμα το 2016 για την εκπόνηση μελέτης.
«Η περιβαλλοντικά καλύτερη επιλογή»
«Η Greenpeace έχει υποστηρίξει ότι η μακροχρόνια αποθήκευση του νερού σε δεξαμενές σε συνδυασμό με την εφαρμογή της βέλτιστης διαθέσιμης τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της αφαίρεσης τριτίου είναι η περιβαλλοντικά καλύτερη επιλογή. Η TEPCO ο ιδιοκτήτης της Fukushima Daiichi το 2019 παραδέχτηκε ότι υπήρχε χώρος αποθήκευσης στην περιοχή», αναφέρει ο εκπρόσωπος της Greenpeace.
«Πολιτικό συμφέρον»
«Η σύσταση της υποεπιτροπής METI για την απόρριψη του μολυσμένου νερού στο περιβάλλον δεν βασίστηκε σαφώς στην επιστήμη και τη μηχανική, αλλά στο πολιτικό συμφέρον της ιαπωνικής κυβέρνησης και στη μελλοντική βιωσιμότητα της TEPCO», καταγγέλλει ο Σ. Μπέρνι στο Documento.
«Όχι, δεν είναι ασφαλές να απορρίπτουμε πυρηνικά απόβλητα στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη Σύμβαση του Λονδίνου, θα ήταν παράνομο για την Ιαπωνία να μεταφέρει ένα κοντέινερ από αυτά τα λύματα με πλοίο στον Ειρηνικό Ωκεανό έξω από τα χωρικά της ύδατα και να απορρίψει απευθείας στον ωκεανό. Γιατί; Επειδή η Ιαπωνία και άλλες κυβερνήσεις το απαγόρευσαν τη δεκαετία του 1990 υπό την πίεση της Greenpeace. Ωστόσο, η απόρριψη απευθείας από τη γη δεν αποκλείστηκε ρητά», τονίζει.
«Η γκάμα ραδιενεργών υλικών που θα απορριφθούν περιλαμβάνουν το στρόντιο-90, τον άνθρακα-14, καθώς και το τρίτιο, όλα αυτά έχουν διαφορετικά αποτελέσματα και διαφορετικό χρόνο ημιζωής – αλλά αυξάνουν την απειλή για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Όταν υπάρχει η εναλλακτική λύση αποθήκευσης, είναι σαφές ποια επιλογή πρέπει να γίνει – όχι στην απελευθέρωση», υπογραμμίζει στο Documento.
Τα επόμενα βήματα
«Η TEPCO θα προχωρήσει μετά την απόφαση του πρωθυπουργού Σούγκα να εγκαταστήσει ένα σύστημα σωληνώσεων που θα αραιώσει το νερό της δεξαμενής με νερό ωκεανού και μετά θα απορριφθεί. Αυτό πιθανότατα θα κατασκευαστεί γύρω από τις μονάδες αντιδραστήρων Fukushima Daiichi 5 και 6 – αυτό θα διαρκέσει τουλάχιστον 2 χρόνια και θα πρέπει να εγκριθεί από την αρχή πυρηνικής ρυθμιστικής αρχής πριν εγκριθεί για απελευθέρωση – έτσι κάποτε το 2023», καταλήγει.
Ο κίνδυνος παραμένει υπαρκτός
«Εκτός από την απειλή από τις πυρηνικές απορρίψεις, η ακόμη μεγαλύτερη απειλή υπάρχει από τα πυρηνικά λιωμένα καύσιμα – μεταξύ 600-1100 τόνων – εξαιρετικά ραδιενεργών αποβλήτων στους αντιδραστήρες Fukushima Daiichi 1,2 και 3. Το εργοστάσιο της Fukushima Daiichi εξακολουθεί να δηλώνεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης 10 χρόνια μετά την έναρξή του – η απειλή από το εργοστάσιο δεν θα επιλυθεί τις επόμενες δεκαετίες – αλλά θα αποτελέσει κίνδυνο για πολλές γενιές», καταλήγει.
«Οι αλιείς της Φουκουσίμα και η ιαπωνική ομοσπονδία αλιείας συνεχίζουν να προσπαθούν να ανοικοδομήσουν τη βιομηχανία τους μετά τον Μάρτιο του 2011 – η απειλή ραδιενεργών απελευθερώσεων που μολύνουν τη θαλάσσια ζωή – ψάρια και οστρακοειδή και φύκια και η επίδραση που θα έχει στις επιχειρήσεις τους είναι πραγματική. Στον αντιπολιτευτικό τους λόγο συμμετέχει επίσης και η πλειοψηφία των Ιαπωνών σύμφωνα με δημοσκοπήσεις. Έτσι, η απειλή για την αλιεία των ακτών της Φουκουσίμα είναι πραγματική», λέει ο Σ. Μπέρνι.
«Περισσότερη μελέτη»
«Ο αντίκτυπος της πυρηνικής καταστροφής στη Φουκουσίμα χρειάζεται πολύ περισσότερη έρευνα και έρευνες συνολικά – συμπεριλαμβανομένης της επίπτωσης στο θαλάσσιο περιβάλλον. Η ιαπωνική κυβέρνηση απέτυχε να υποστηρίξει τις έρευνες μεγάλης κλίμακας που απαιτούνται για την εκτίμηση των επιπτώσεων της ραδιενέργειας που έχει ήδη απελευθερωθεί στο περιβάλλον. Η Greenpeace θα συνεχίσει την έρευνά της για τον αντίκτυπο της πυρηνικής καταστροφής – αλλά θα κάνουμε επίσης εκστρατεία για να αποτρέψουμε τις μελλοντικές απορρίψεις, όπως σχεδιάζονται από την ιαπωνική κυβέρνηση και την TEPCO», καταλήγει.
