Ο χορογράφος Σπύρος Κουβαράς και η ελληνογαλλική ομάδα σύγχρονου χορού, Synthesis 748 Dance Co. υπογράφουν την νέα τους δουλειά με το έργο, “COYOTE, we used to be humans”, που θα παρουσιαστεί στο Πρώην Βιομηχανικό Πάρκο ΠΛΥΦΑ για πέντε παραστάσεις (25 έως 29/11).
Το έργο, οπτικοποιεί ένα αγεωγράφητο οικοτοπίο και μας καλεί να φανταστούμε τον κόσμο ως το προσωρινό αποτέλεσμα της σταδιακής ενοποίησης των ετερογενών στοιχείων του, ως “πολύκοσμο-pluriverse”.
Για την παράσταση, για τις φιλοσοφικές θεωρήσεις της Donna Haraway και της Rosi Braidotti αλλά και για το μέλλον της τέχνης του χορού στη χώρα μας, ο χορογράφος Σπύρος Κουβαράς μίλησε στο documentonews.gr.
Που παραπέμπει ο τίτλος της παράστασής σας “COYOTE, we used to be humans”;
Ο τίτλος της παράστασης, αν και είναι ένα ίχνος του έργου και όχι το σύνολο του, μοιάζει να κρύβει μια νοσταλγία για κάτι που “χάσαμε”, ή για κάτι που ίσως δεν “αποκτήσαμε” ποτέ, ως ανθρώπινο είδος. Παράλληλα, είναι και μια αναφορά στη ζωικότητα και στα πρωτόγονα ένστικτα μας, σε μια μετανθρωπιστική αποτύπωση του κόσμου που προτάσσει η παράσταση. Έχει να κάνει θα έλεγα, με την αναζήτηση συμβιωτικών δυνατοτήτων μεταξύ φύσης και πολιτισμού. Πίσω από αυτή τη δουλειά, ενδόμυχα, κρύβεται η ανάγκη και επιθυμία μου να επανεπινοήσουμε τον κόσμο και να αναρωτηθούμε αν το τέλος της ανθρωποκεντρικής ιστορίας συνεπάγεται και έναν κόσμο μειωμένης ανθρωπινότητας.
Ποιες είναι οι φιλοσοφικές θεωρήσεις της Donna Haraway και της Rosi Braidotti που χρησιμοποιείτε ως εκκίνηση;
Αρχικά με απασχόλησε τι προσδοκίες και ποια μορφή του μέλλοντος αναδεικνύεται μέσα σε ένα πλαίσιο κριτικής του ανθρωποκεντρισμού. Τέτοιου είδους προβληματικές συναντώνται στα έργα των δυο αγαπημένων θεωρητικών, που έχουν, μεταξύ άλλων, μιλήσει για Cyborgs, αλλοειδή όντα και για μια νέα, ανατέλουσα πλανητικότητα. Μια πλανητικότητα που ορίζεται ως οίκος πολλαπλών ετεροτήτων και εμπεριέχει ανθρώπινες και μη ανθρώπινες παρουσίες χωρίς ωστόσο να χαρακτηρίζεται μόνο απο αυτές. Το κρίσιμο ερώτημα που θέτουν τόσο η Haraway όσο και η Braidotti, είναι το αν είμαστε έτοιμοι, ως είδος, να προχωρήσουμε στο μέλλον χωρίς όμως το μανδύα του εμπρόθετου και κυρίαρχου πλάσματος. Έτοιμοι, νομίζω, δεν είμαστε, αλλά θεωρώ πως είναι η στιγμή να (επαν)εφεύρουμε τρόπους συντροφικότητας με άλλα οικοσυστήματα και μορφές ζωής.
Τι είναι το “πολύκοσμο-pluriverse” και πώς το αποδίδετε αυτό χορογραφικά;
Η χορογραφία στο COYOTE, we used to be humans, όπως άλλωστε και στις περισσότερες δουλειές μου, δεν είναι αποκομμένη απο το υπόλοιπο, παρασταστικό, περιβάλλον στο οποίο επιτελείται. Τόσο η πρωτότυπη μουσική του Γιώργου Κουβαρά όσο και τα κοστούμια και η σκηνική σύνθεση του Αντώνη Βολανάκη, συνδέονται μαζί από ένα αόρατο νήμα, αναπτύσσοντας μεταξύ τους αρθρώσεις υπό ένα πρίσμα φαντασιακού του μέλλοντος.
Ο όρος “πολυσύμπαν ή πολύκοσμος, υποδηλώνει αρχικά την πρόθεση μας να δημιουργήσουμε ένα meta περιβάλλον στο οποίο συμβιώνουν άνθρωποι, ζώα και μηχανές και εξετάζει μελλοντικές πρακτικές επιβίωσης και συνύπαρξης μεταξύ έμβιων όντων και τεχνολογίας. Αμιγώς κινησιολογικά, η χορογραφία διέπεται από ποιότητες που αντλούν υλικό τόσο από τον ζωικό και φυτικό κόσμο όσο και από το μεταβιομηχανικό σώμα και μοιάζει με ένα εσωτερικό ταξίδι σε κόσμους μυθικούς και πραγματικούς, λίγο πριν ο άνθρωπος μετατραπεί σε πολυπλανητικό ον.
Πώς λειτούργησαν τα residencies σε Παρίσι και Μονπελιέ στην πορεία και εξέλιξη του project σας; Και πόσο σημαντικές είναι τελικά τέτοιες κινήσεις;
Το έργο ξεκίνησε να δουλεύεται στο CND-Γαλλικό Εθνικό Κέντρο Χορού στο Παρίσι, την περασμένη άνοιξη, όπου και έλαβαν χώρα οι πρώτες, ερευνητικού χαρακτήρα, πρόβες και πειραματισμοί. Σε συνέχεια εκείνου του residency και μέσα απο ένα διεθνές δίκτυο συνεργασίων που έχει αναπτύξει η Synthesis 748 Dance CO., προέκυψε ένα διευρυμένο πλαίσιο συμπαραγωγής με το Διεθνές Χορογραφικό Κέντρο του AGORA στο Μονπελιέ.
Είχα τη χαρά και την τιμή λοιπόν να προσκληθώ μαζί με τους συνεργάτες μου, στο AGORA, απο το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού του Μονπελιέ, για ένα residency διάρκειας δυο εβδομάδων κατά τη διαδικασία δημιουργίας του έργου. Εκεί πραγματοποιήσαμε τον βασικό κορμό των προβών μας και ταυτόχρονα κάναμε και τις πρώτες, open studio, παρουσιάσεις του έργου στο κοινό, σε μορφή work in progress.
Όλο αυτό είναι προφανές ότι λειτούργησε πολλαπλώς ενισχυτικά στη δημιουργία του project, τόσο στο οικονομικό όσο και στο αμιγώς καλλιτεχνικό του πράγματος. Συνεχίζουμε λοιπόν να ονειρευόμαστε τη δημιουργία Στέγης Χορού στην Ελλάδα. Εύχομαι και ελπίζω να συμβεί πριν μετατραπούμε σε πολυπλανητικά όντα.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το μέλλον του χορού στην Ελλάδα;
Το λιγότερο, προβληματικό. Αν και από τη φύση μου είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, πιστεύω ότι το μέλλον του χορού στην Ελλάδα είναι εκτός Ελλάδας. Ειλικρινά, αυτή τη στιγμή, στο χώρο μου, μεταξύ άλλων, υπάρχει θυμός. Υπάρχει θυμός γιατί, όπως υπονόησα και προηγουμένως, έχουμε το οξύμωρο φαινόμενο τα τελευταία χρόνια να βιώνουμε και να παρατηρούμε μια άνθηση του σύγχρονου χορού, κυρίως σε επίπεδο διεθνής εξωστρέφειας και παραγωγών, ταυτόχρονα όμως ο χορός, βλέπουμε πως είναι παρατημένος.
Ότι έχει κατακτηθεί από τα παραπάνω είναι κυρίως αποτέλεσμα σκληρής και επίπονης δουλειάς των ίδιων των χορογράφων και των ομάδων τους. Θεωρώ πως το έλλειμμα γενικότερης πολιτικής σε ζητήματα σύγχρονου πολιτισμού στην Ελλάδα είναι παροιμιώδες, με αποκορύφωμα την φετινή, σχεδόν εκδικητική, μείωση των κρατικών επιχορηγήσεων κατά 60% στις ομάδες χορού. Ξέρετε, δεν είναι οικονομικό το θέμα, είναι θέμα πρόθεσης και βούλησης, σχετικά με το τι χώρα θέλει να έχει κανείς.
Εδώ λοιπόν, αφενός ως πολιτισμός χαρακτηρίζεται μόνο ότι έχει μνημειακό ή αρχαιολογικό χαρακτήρα και αφετέρου η ίδια η χώρα έχει αποφασίσει απλώς να λειτουργήσει ως “τουριστομηχανή παροχής υπηρεσιών”. Συγγνώμη, αλλά όλο αυτό πέρα από βαθιά προβληματικό που είναι για τους σύγχρονους καλλιτέχνες, σε πολλούς από εμάς προκαλεί και μια αισθητική αποστροφή.
Χορευτές: Αναστασία Βαλσαμάκη, Alexandra Rogovska, Μάνος Κότσαρης, Σπύρος Κουβαρά
Info
25-29 Nοεμβρίου 2022
Βιομηχανικό Πάρκο ΠΛΥΦΑ
Κορυτσάς 39, Αθήνα
Μετρό: Κεραμεικός