Σε έναν τόμο συγκεντρώνονται κείμενα που έγραψε από το 1959 έως το 2019 η σημαντική αρχιτέκτονας.
«Θυμάμαι όταν φτιάχναμε το Πολυτεχνείο κάτω στην Κρήτη που κάποιος πολύ καλός συνάδελφος πολιτικός μηχανικός, ενώ μιλούσα εγώ, κοιτούσε τους άλλους. Με παραξένεψε, είναι η αλήθεια, αυτή η στάση του. Χρειάζεται άσκηση για να συνειδητοποιήσεις ότι είσαι “διαφανής”» είχε πει η αρχιτέκτονας Σουζάνα Αντωνακάκη σε συνέντευξη που είχε δώσει το 2013 στον διδάσκοντα Ιστορίας και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής Στέλιο Γιαμαρέλο περιγράφοντας τον ανδροκρατούμενο κόσμο της αρχιτεκτονικής στη χώρα μας τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Η Αντωνακάκη, η πιο γνωστή Ελληνίδα αρχιτέκτονας της γενιάς της, βρισκόταν σε μόνιμη συνεργασία με τον σύζυγό της Δημήτρη Αντωνακάκη και ήταν ιδρυτικό μέλος του Εργαστηρίου 66, το οποίο συνδέθηκε με τον κριτικό τοπικισμό, δηλαδή την προσέγγιση της αρχιτεκτονικής μέσα από την τοπική αναφορά (αν και η ίδια διατηρούσε επιφυλάξεις σχετικά με τον «τοπικισμό»).
Το βιβλίο «Αρχιτεκτονική ποιητική» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), στο οποίο έχουν συγκεντρωθεί κείμενα από διαλέξεις της από το 1959 έως το 2019 (πέθανε το 2020) από τον Στέλιο Γιαμαρέλο, αποτελεί ευχάριστη έκπληξη για τον αναγνώστη που ίσως να έχει σταθεί δεκάδες φορές μπροστά από τα κτίριά της, πιθανότατα όμως να μην έχει έρθει μέχρι στιγμής σε επαφή με τη σκέψη της. Η περιγραφικότητα και η ευρύτητα σκέψης της Αντωνακάκη αποτελούν τις βασικές αρετές που καθιστούν τα κείμενά της γοητευτικά για ένα κοινό πολύ ευρύτερο από εκείνο της ειδικότητάς της. Μέσα από τα γραπτά της, τα οποία διαβάζονται απνευστί, περνούν οι παιδικές αναμνήσεις της στην οικογενειακή αυλή στην Καλλιθέα –τότε που έφτιαχνε σπίτια από χώμα και νερό για τις κούκλες της–, η προσωπική της σχέση με τον χώρο, οι σκέψεις της πάνω στην παράδοση και στον μοντερνισμό και οι προτάσεις της πάνω στο αντικείμενό της. Ολα αυτά μέσα από το πρίσμα της ευρυμάθειάς της που περιλαμβάνει τομείς όπως η φιλοσοφία, η λογοτεχνία, η ψυχανάλυση, το σινεμά, το θέατρο, η μουσική.
Η Αντωνακάκη, όπως μαρτυρούν τα κτίρια και η σκέψη της, πρωτίστως επιθυμούσε να κατανοήσει την εποχή της. Η αρχιτεκτονική δεν ήταν για εκείνη πεδίο αυτοπροβολής αλλά μέσο για να εξυπηρετηθούν με σεβασμό και ισορροπία το προσωπικό και το συλλογικό. «Η επικρατούσα εξωστρέφεια, η επιδεικτικότητα και η σύγχυση ανάμεσα σε ιδιωτικό και δημόσιο αναγνωρίζονται στην ακατάσχετη και προκλητική κατάργηση του ιδιωτικού βίου που προωθείται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο από την τηλεόραση, όπως διαπιστώνουμε καθημερινά» σημειώνει σε κείμενο από τη διάλεξή της στον Οξύλιθο της Εύβοιας το 2003 με θέμα την αρχιτεκτονική και την παράδοση.
ΙΝFO
Το βιβλίο «Αρχιτεκτονική ποιητική» της Σουζάνας Αντωνακάκη κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης