Σολομώντεια λύση από τους διαιτητικούς δικαστές για την «Ελληνικός Χρυσός»

Σε μια μεσοβέζικη λύση, που προσπαθεί να ικανοποιήσει και τις δυο πλευρές -ελληνικό δημόσιο και Eldorado Gold- κατέληξε η απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου για την επένδυση χρυσού στη Χαλκιδική.

Μια απόφαση την οποία και οι δυο πλευρές μπορούν να αξιοποιήσουν επικοινωνιακά ως μερική δικαίωση. Μια απόφαση που, τελικά, φαίνεται να βολεύει και τις δυο πλευρές.

Συγκεκριμένα, οι διαιτητές, αναγνώρισαν δυο θέματα. Το πρώτο και μάλιστα με ομοφωνία, είναι ότι η εκμετάλλευση των μεταλλείων, όπως προκύπτει από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση, «περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο κομμάτι την κατασκευή εργοστασίου για την παραγωγή καθαρού χρυσού».

Με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι οι διαιτητές ξεκαθάρισαν απόλυτα καθαρά ότι η Eldorado Gold, δεσμεύεται από τη σύμβαση να κατασκευάσει εργοστάσιο μεταλλουργίας και η μη παραγωγή καθαρού χρυσού αποτελεί παραβίαση της σύμβασης. Το σημείο αυτό αποτελεί νίκη για το ελληνικό δημόσιο αφού η Eldorado Gold καλείται τώρα να αποδείξει ότι η μέθοδος μεταλλουργίας που έχει προκρίνει δεν είναι πειραματική οπότε μπορεί να κατασκευάσει εργοστάσιο επεξεργασίας χρυσού.

Το δεύτερο σημείο της απόφασης ελήφθη κατά πλειοψηφία και ορίζει ότι: «οι μέχρι τώρα παραλείψεις από την πλευρά της Eldorado Gold δεν αποτελούν επαρκείς ενδείξεις για τη στοιχειοθέτηση παραβίασης της Σύμβασης».

Και αυτό το σημείο είναι πάνω στο οποίο πατάει η Eldorado Gold για να πανηγυρίσει από τη μεριά της ότι «δικαιώθηκε» από την απόφαση των διαιτητικών δικαστών. Το σημείο αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι η πολυεθνική δεν «αποβάλλεται» από την επένδυση αλλά παίρνει πίστωση χρόνου προκειμένου να εφαρμόσει τις δεσμεύσεις της και να προχωρήσει στην κατασκευή του εργοστασίου. Παίρνει πίστωση χρόνου, ευελπιστώντας, ίσως, από τη μεριά της ότι κάποια στιγμή στο μέλλον τα πράγματα και οι καταστάσεις θα είναι πιο «φιλικά προς το χρήστη» ώστε οι παραβιάσεις της σύμβασης να μην αποτελούν εμπόδιο.

Το ερώτημα βέβαια το οποίο δεν απαντήθηκε από τη διαιτησία είναι εάν η Eldorado Gold μπορεί να κατασκευάσει εργοστάσιο παραγωγής χρυσού το οποίο θα λειτουργεί με την μέθοδο για την οποία έχει αδειοδοτηθεί και η οποία θεωρείται από επιστημονικούς φορείς αλλά και από τα στοιχεία της ίδιας της εταιρείας που την έχει προωθήσει, ως πειραματική.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα στελέχη της Ελληνικός Χρυσός παρουσίασαν τη μέθοδο της «ακαριαίας τήξης» (flash smelting) της φινλανδικής εταιρείας Outotec ως τη νέα ήπια περιβαλλοντικά μέθοδο για τη μεταλλουργική κατεργασία των ορυκτών πόρων. Στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) της εταιρείας η χρήση της μεθόδου αυτής στα συγκεκριμένα μεταλλεύματα της Β. Χαλκιδικής παρουσιάζεται ως «μια ώριμη, ευέλικτη και εξελιγμένη τεχνολογία με αποδεδειγμένη βιομηχανική εφαρμογή».

Επιστημονικοί φορείς καθώς και το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων χαρακτήρισαν την προτεινόμενη μέθοδο ως δούρειο ίππο της «επένδυσης» της Ελληνικός Χρυσός. Κατήγγειλαν ότι η εταιρεία παραποίησε τα επιστημονικά δεδομένα της Οutotec σχετικά με τον βαθμό τεκμηρίωσης της μεθόδου, με σκοπό να πετύχει την έγκριση του επενδυτικού σχεδίου της. Κατήγγειλαν δηλαδή ότι προκειμένου και μόνο να εγκριθεί η ΑΕΠΟ παρουσίασαν μια πειραματική μέθοδο παραγωγής η οποία δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί.