Η σκηνοθέτρια του βραβευμένου με Χρυσό Αλέξανδρο «Animal» μιλάει για τους ήρωες και την άλλη όψη του ελληνικού καλοκαιριού.
Η ταινία «Animal» της Σοφίας Εξάρχου διαδραματίζεται σε ένα all inclusive ξενοδοχείο τρίτης κατηγορίας. Πρωταγωνιστές είναι οι ανιματέρ (διασκεδαστές), εργαζόμενοι που ζουν μες στο ξενοδοχείο, σε ένα κλειστό και ασφυκτικό περιβάλλον, με σκοπό να ψυχαγωγούν τους τουρίστες. Τα ξέφρενα χορευτικά, οι ερωτικές περιπέτειες και τα άφθονα ποτά δεν μπορούν να κρύψουν όσα βρίσκονται πίσω από τη λάμψη: τη βία, την εργασιακή εκμετάλλευση, τη σωματική και ψυχολογική εξάντληση. Η πρωταγωνίστρια Δήμητρα Βλαγκοπούλου –τιμήθηκε με το βραβείο γυναικείας ερμηνείας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και το Φεστιβάλ του Λοκάρνο– είναι μια ηρωίδα τόσο βαθιά βουτηγμένη στην καθημερινότητα του ξενοδοχείου που κάποια στιγμή αναγκάζεται να ξυπνήσει από τον λήθαργο και οδηγείται σε ένα σκληρό ταξίδι συνειδητοποίησης. Η σκηνοθέτρια επενδύει στη σωματικότητα και στον αυτοσχεδιασμό, χτίζει μια υποβλητική ατμόσφαιρα με βαλκανική μελαγχολία, ενώ η μουσική καθορίζει καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας την αφήγηση. Το τραγούδι «Yes sir, I can boogie» (δημοφιλές χιτάκι της δεκαετίας του ’70) συνοδεύει τη μεταμόρφωση της πρωταγωνίστριας.
Η ταινία σας έχει θέμα την άλλη όψη της τουριστικοποίησης και τη ζωή των εργαζομένων στα ξενοδοχεία. Ενα θέμα που δεν έχουμε δει να αναδεικνύεται συχνά στον κινηματογράφο.
Υπάρχουν τα τελευταία χρόνια έργα με αντίστοιχη θεματική, όπως το «Aftersun» (διαδραματίζεται σε ένα ξενοδοχείο στα παράλια της Τουρκίας) ή η σειρά «The White Lotus». Αυτές οι ιστορίες συμβαίνουν μέσα σε τουριστικά θέρετρα, όμως είναι δοσμένες από τα μάτια των τουριστών-πελατών. Το ασυνήθιστο με το «Animal» είναι ότι οι πρωταγωνιστές είναι αποκλειστικά οι εργαζόμενοι του ξενοδοχείου και ειδικά οι ανιματέρ. Ηθελα να γυρίσω μια ταινία για τα εργασιακά προβλήματα στον δυτικό κόσμο. Επειδή ζω στην Ελλάδα αποφάσισα ο δικός μου κινηματογραφικός κόσμος να αγγίξει τη σύγχρονη τουριστική βιομηχανία και να τοποθετήσω στο κέντρο της αφήγησης τη διασκέδαση. Σκοπός μου ήταν να τραβήξω την κουρτίνα και να δείξω στον θεατή τι κρύβεται πίσω από τη σκηνή, πώς είναι πραγματικά η ζωή αυτών των ανθρώπων. Με ιντρίγκαρε ότι οι διακοπές συνδέονται στο μυαλό μας με στιγμές χαλάρωσης και ανέμελες αναμνήσεις, επομένως προσπάθησα να αναδείξω ότι αυτή δεν είναι η μοναδική όψη της πραγματικότητας.
Η ταινία έχει προβληθεί και στο εξωτερικό. Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των ανθρώπων που έχουν επισκεφτεί στο παρελθόν την Ελλάδα για τουρισμό;
Ηταν πολύ διαφορετικές. Στις χώρες που έχουν αναπτυγμένο τουρισμό, όπως η Ισπανία ή η Γαλλία, οι θεατές φαίνονταν πιο εξοικειωμένοι με αυτή την πραγματικότητα. Σε χώρες όμως που οι άνθρωποι έχουν κατά βάση την ιδιότητα του «τουρίστα» –όπως συμβαίνει στη βόρεια Ευρώπη– ήταν μεγαλύτερο το σοκ, γιατί πολλοί δεν είχαν σκεφτεί ποτέ αυτή την πλευρά. Επομένως ήταν πιο έντονη η συνειδητοποίηση και του περιβάλλοντος και των συνθηκών.
Η ταινία δεν χαρακτηρίζεται από τη λάμψη και το εκτυφλωτικό καλοκαιρινό φως της Ελλάδας (όπως έχουμε δει για παράδειγμα στο «Suntan» του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου). Προφανώς ήταν συνειδητή επιλογή.
Η φωτογραφία και η χρωματική παλέτα που έχουμε χρησιμοποιήσει συμβαδίζουν με την ψυχολογία και τη ζωή των χαρακτήρων. Η ταινία δεν έχει σκοπό να δείξει το φωτεινό και ηλιόλουστο ελληνικό καλοκαίρι. Το μεγαλύτερο κομμάτι της εξάλλου διαδραματίζεται τη νύχτα, είναι λίγο σαν τα ποντίκια οι ήρωες του «Animal». Κοιμούνται τη μέρα και από το μεσημέρι και μετά ετοιμάζονται να χορέψουν και να τα δώσουν όλα για να διασκεδάσουν τους πελάτες.
Είναι διαδεδομένο στην Ελλάδα αυτό το τουριστικό πακέτο με ανιματέρ;
Πραγματικά είναι πολύ διαδεδομένο, ούτε εγώ το γνώριζα. Οταν γυρίζαμε την ταινία «Park» είχαμε βρεθεί σε ξενοδοχεία για κάποιες σκηνές και είχα την τύχη να παρακολουθήσω ένα σόου των ανιματέρ που μου κίνησε το ενδιαφέρον. Στη συνέχεια επισκέφτηκα αρκετά ξενοδοχεία και είδα εκατοντάδες βίντεο στο YouTube. Η λογική του all inclusive περιλαμβάνει πακέτα με φαγητό, γυμναστική, πάρτι και δραστηριότητες. Το δικό μου ξενοδοχείο ήθελα να είναι τρίτης κατηγορίας με τουρίστες και εργαζόμενους από την ανατολική Ευρώπη. Η Εύα –μία από τους σημαντικούς χαρακτήρες της ταινίας και η πιο μικρή σε ηλικία από την ομάδα των διασκεδαστών– κατάγεται από την Πολωνία.
Το νησί όπου διαδραματίζεται η ιστορία είναι συγκεκριμένο;
Οχι. Το αφήνω αδιευκρίνιστο και μου αρέσει αυτό το στοιχείο. Η ταινία είναι ανοιχτή και στον χώρο και στον χρόνο, παρόλο που έχει κάτι έντονα ελληνικό. Το συγκεκριμένο ξενοδοχείο θα μπορούσε να βρίσκεται σε οποιαδήποτε τουριστική χώρα. Το ίδιο συμβαίνει και με τον χρόνο. Είναι ένα καλοκαίρι.
Πώς εμπνευστήκατε τις κεντρικές ιστορίες; Υπήρξαν αποτέλεσμα πραγματικής έρευνας ή φαντασίας;
Στις ταινίες μου ξεκινάω από ένα πραγματικό περιβάλλον που με ιντριγκάρει σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο και κρύβει θεματικές με τις οποίες θα ήθελα να ασχοληθώ. Στην πορεία όμως αφήνω στην άκρη τα πραγματικά στοιχεία και χτίζω με τη φαντασία μου το σύμπαν της ταινίας. Η κεντρική ηρωίδα ήθελα να είναι μια γυναίκα 35 χρόνων που δουλεύει δέκα χρόνια μες στο ξενοδοχείο και έχει βυθιστεί εντελώς σε αυτό το σύμπαν, έχει μπερδέψει τον εαυτό της με τους χαρακτήρες που υποδύεται στα σόου της κάθε βράδυ. Οι υπόλοιποι γυναικείοι χαρακτήρες λειτουργούν σαν καθρέφτες της πρωταγωνίστριας και συμπληρώνουν ο ένας τη διαδρομή του άλλου.
INF0
Η ταινία «Animal» κυκλοφορεί στις αίθουσες στις 8 Φεβρουαρίου από την εταιρεία WeirdWave
