Η Ολλανδή ευρωβουλεύτρια και πρόεδρος της επιτροπής LIBE καταθέτει στο Documento τα συμπεράσματα της αποστολής
Η Σόφι Ιν’τ Βελντ, γνωστή στην καθ’ ημάς πραγματικότητα από τη θέση της ως εισηγήτριας της επιτροπής για τις υποκλοπές PEGA, έχει επίσης την ιδιότητα της προέδρου της επιτροπής του ευρωκοινοβουλίου LIBE, αρμόδιας για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Το Documento μίλησε με την Ολλανδή ευρωβουλεύτρια και μέλος της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής ομάδας Renew Europe μετά το πέρας της αποστολής της LIBE στην Αθήνα. Αποστολή ομολογουμένως επιτυχημένη για το έργο των ευρωβουλευτών, παρά το… σαμποτάζ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, της κυβέρνησης και του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου, ενώ το ομόφωνο δελτίο Τύπου που δημοσιεύτηκε είναι ιδιαίτερα σκληρό για τα πεπραγμένα της τετραετούς διακυβέρνησης Μητσοτάκη.
Ποια τα συμπεράσματά σας από την αποστολή της LIBE στην Ελλάδα;
Όπως γράψαμε στο δελτίο Τύπου και δήλωσα στη συνέντευξη Τύπου, υπάρχουν διάφορα ζητήματα που θίξαμε. Νομίζω ότι η ελευθερία των ΜΜΕ και η ασφάλεια των δημοσιογράφων είναι σημαντικά θέματα. Ακόμη κάναμε λόγο για την ανεξαρτησία των ανεξάρτητων αρχών, που πάνε μαζί διότι αυτό έχει να κάνει με τον έλεγχο και τα θεσμικά αντίβαρα. Επίσης, οι αργόσυρτες διαδικασίες στη Δικαιοσύνη δημιουργούν ένα κλίμα όπου η διαφθορά ευδοκιμεί. Μιλήσαμε για τις επαναπροωθήσεις, την αστυνομική βία, τους Ρομά, τα LGBTQI+ άτομα κ.λπ. Ηταν αρκετά, αλλά νομίζω ότι αν κοιτάξει κανείς μόνο το κράτος δικαίου, υπάρχει λόγος για πολύ σοβαρή ανησυχία.
Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι ο εισαγγελέας του Αρειου Πάγου και εκ των εγγυητών του κράτους δικαίου αποφάσισε την τελευταία στιγμή να μη συναντήσει τη LIBΕ;
Πρέπει να κοιτάξω ακριβώς πώς έγινε, αλλά είμαι αρκετά σίγουρη ότι έγινε την τελευταία στιγμή. Βέβαια, ορισμένοι (σ.σ.: εκπρόσωποι των ελληνικών αρχών) δεν είχαν επιβεβαιώσει καθόλου τις προσκλήσεις για συνάντηση, ενώ κάποιοι από την κυβέρνηση, την αστυνομία και ο Ισίδωρος Ντογιάκος, που είχαν επιβεβαιώσει, ακύρωσαν τη συνάντηση. Γιατί να το κάνουν όλοι αυτό; Είναι όλοι ευθυγραμμισμένοι. Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ ατυχές. Είχαμε προβλέψει αρκετές συναντήσεις που θα ήταν πολύ διαφωτιστικές αλλά δεν καταφέραμε να μιλήσουμε με αυτούς τους ανθρώπους. Ατυχές!
Ακούστηκε ότι έγιναν πιεστικές ερωτήσεις προς την κ. Ρογκάκου στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Μπορείτε να μας διαφωτίσετε τι έγινε και ποια ήταν η ατζέντα της συνάντησης;
Δεν ξέρω ποιος το είπε, αλλά νομίζω ότι κάναμε πολύ φιλικές ερωτήσεις. Ρωτήσαμε για μερικά θέματα, όπως το γεγονός ότι η έρευνα για την Intellexa καθυστέρησε και ήταν επιφανειακή, ενώ στην έρευνα για τα pushbacks είπαν πως όλα ήταν καλά και δεν υπάρχουν επαναπροωθήσεις. Στην πορεία διέρρευσε μια λίστα με ονόματα. Υπήρχε μια ολόκληρη λίστα με ενέργειες της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας βάσει της οποίας μας δίνεται η εντύπωση ότι δεν είναι τρομερά αποτελεσματική.
Ποια τα συμπεράσματα της LIBE σχετικά με τα ελληνικά ΜΜΕ δεδομένου ότι συζητήσατε με την οικογένεια του Γιώργου Καραϊβάζ, κοιτάξατε το θέμα της λίστας Πέτσα και αναφερθήκατε στη σχέση ολιγαρχών – ΜΜΕ;
Υπάρχουν διάφορες ανησυχίες φυσικά όταν πρόκειται για την ελευθερία και την πολυφωνία των ΜΜΕ. Η ιδιοκτησία των media είναι μία από αυτές, ωστόσο είναι ανησυχία που έχουμε και για άλλες χώρες. Εάν τα ΜΜΕ βρίσκονται στα χέρια προσώπων που έχουν τη δική τους ατζέντα και όντως παρεμβαίνουν στις συντακτικές αποφάσεις, τότε έχουμε πρόβλημα. Μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη η δήλωση της ΕΣΗΕΑ ανέφερε πως πρέπει να αναγνωριστεί ότι δεν κάναμε σωστό ρεπορτάζ και βασικά δεν κάναμε σωστά τη δουλειά μας, το οποίο είναι αλήθεια. Αυτό συμπεράναμε. Πολλά ΜΜΕ δεν έχουν καταγράψει τι πήγε λάθος. Μερικά το έκαναν, αλλά είναι πολύ μικρά και είχαν απορριφθεί ως μη σοβαρά. Κοιτώντας πίσω, ωστόσο, είχαν δίκιο.
Από εδω και πέρα ποια βήματα θα ακολουθήσει η επιτροπή LIBE σχετικά με την επίσκεψή σας στην Ελλάδα;
Πάντοτε συντάσσουμε μια έκθεση αποστολής αλλά παίρνει λίγο καιρό. Επίσης κάνουμε μια διευρυμένη έκθεση για τις δραστηριότητες της ομάδας επιτήρησης στη LIBE και αυτό θα γίνει κάποια στιγμή τον Απρίλιο ή τον Μάιο. Τελευταία φορά συντάχτηκε τον Ιανουάριο και συνήθως γίνεται ανά τρεις μήνες, αλλά έχουμε παρουσιάσει εκθέσεις για άλλες χώρες και άλλα θέματα. Ισως υπάρξει ένα ντιμπέιτ και ένα ψήφισμα, θα πρέπει να δούμε. Αυτό όμως θα το αποφασίσουμε στη συνέχεια, όταν το συζητήσουμε.
Γράψατε στη δήλωσή σας ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι «πολύ ανησυχητική». Συνεπώς η Ελλάδα έχει κάνει βήματα προς την ορμπανοποίηση;
Δεν θα κάνω κάποια συγκεκριμένη διευκρίνιση. Το μόνο που ξέρω είναι ότι κάποια σημαντικά στοιχεία στο δημοκρατικό κράτος δικαίου έχουν αποδυναμωθεί σημαντικά ή έχουν καταργηθεί. Νομίζω πως αυτό πρέπει να αντιστραφεί και είναι αλήθεια ότι δεν είναι όλα κατά λάθος. Δεν είναι σύμπτωση. Βλέπουμε ορισμένα βήματα που έχουν γίνει τα οποία ξεκάθαρα στοχεύουν τα θεσμικά αντίβαρα, άρα αυτό είναι ανησυχητικό.
Το ελληνικό δικαστικό σύστημα έχει πολλά προβλήματα και είχατε αρκετές συζητήσεις επ’ αυτού. Θεωρείτε ότι αυτό είναι συνολικό πρόβλημα για την Ελλάδα;
Πιστεύω πως από αυτά που συγκέντρωσα μετά τις συζητήσεις μας το σημαντικότερο είναι η αργή απονομή της δικαιοσύνης. Αυτό δεν είναι μόνο τεχνικό. Υπάρχει ένα ρητό στην Αγγλία: η αργοπορημένη δικαιοσύνη είναι απόρριψη της δικαιοσύνης. Και θεωρώ ότι είναι αληθές. Οι συνομιλητές μας επίσης ξεκαθαρίζουν πως επειδή η εκδίκαση των υποθέσεων παίρνει τόσο χρόνο δημιουργείται αίσθημα ατιμωρησίας. Διότι μπορώ να διαπράξω ένα έγκλημα και δεν θα έχω πρόβλημα. Αυτό είναι πολύ σοβαρό. Είμαι πεπεισμένη ότι η διαφθορά είναι το δηλητήριο της κοινωνίας και πάντα οι «μικροί» πληρώνουν το τίμημα, ποτέ οι «μεγάλοι».