Δημοσιογράφοι περιγράφουν στο Documento την επιχείρηση φίμωσής τους από τον δήμαρχο Αχιλλέα Μπέο. Μηνύσεις, αγωγές, στέρηση διαφήμισης, εκφοβισμός είναι η απάντηση του μπεϊσμού σε όποιον σηκώνει κεφάλι.
Στη δίνη των στρατηγικών αγωγών με στόχο τη φίμωση της ελευθερίας του Τύπου (γνωστές και ως SLAPPs – strategic lawsuits against public participation) βρίσκεται η ανεξάρτητη και κριτική δημοσιογραφία στον Βόλο από τον Σεπτέμβριο του 2014, οπότε ανέλαβε τα ηνία του δήμου η σημερινή δημοτική αρχή. Τέσσερις δημοσιογράφοι περιγράφουν στο Documento τη στοχοποίηση που έχουν υποστεί από τον δήμαρχο Βόλου Αχιλλέα Μπέο.
Οι υποθέσεις δεν έφτασαν στο ακροατήριο
Δημήτρης Χορταργιάς Δημοσιογράφος, πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας Εκδότης της εφημερίδας «Μαγνησία»
Είναι γνωστό διαχρονικά ότι η κάθε είδους εξουσία θέλει φιμωμένη δημοσιογραφία. Μια δημοσιογραφία που να μην ενοχλεί, να υπακούει στις προσταγές της και να «εκτελεί» με διάφορους τρόπους τους όποιους ενοχλητικούς. Εδώ και έξι χρόνια ακούμε κατηγορίες από το στόμα του δημάρχου Βόλου σε βάρος δημοσιογράφων οι οποίες δεν αποδείχθηκαν ποτέ. Δεν υπήρξε ούτε ένα στοιχείο που να προσκομίστηκε στις δικαστικές αρχές ή στα αρμόδια όργανα της ένωσης συντακτών και να αποδείκνυε ή έστω να άφηνε αποχρώσες ενδείξεις διαπλοκής για την καραμέλα που πιπιλίζουν ότι υπήρχαν συνάδελφοι «που είχαν ιδιαίτερες σχέσεις με προηγούμενες δημοτικές αρχές, τα έπαιρναν και αυτά που ξέρατε να τα ξεχάσατε», όπως είναι οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί η δημοτική αρχή κατά κόρον. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι προσπαθούν –γιατί έτσι βολεύει καλύτερα τη συγκεκριμένη ρητορική– να συγχέουν τους δημοσιογράφους με ιδιοκτήτες ΜΜΕ ώστε να είναι ακόμη πιο εύκολο το έργο της συκοφάντησής τους.
Οσο για τις μηνύσεις που είχαν κατατεθεί σε βάρος συναδέλφων και αφορούσαν ζητήματα συκοφάντησης διά του Τύπου, ή δεν εκδικάστηκαν στις αίθουσες των δικαστηρίων λόγω ανακλήσεων ή κατά την εξέτασή τους από την ελληνική Δικαιοσύνη τέθηκαν στο αρχείο, σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχω. Αντιλαμβάνεστε όμως ότι όταν ένας δημοσιογράφος βρίσκεται υπό καθεστώς τρομοκρατίας από μηνύσεις και συνεχείς λεκτικές επιθέσεις φοβάται να επιτελέσει το έργο του. Νομίζω ότι είναι αυταπόδεικτα όλα αυτά που αναφέρω, αρκεί να κάνει κάποιος μια αναζήτηση στο διαδίκτυο. Βρίθει από βίντεο-ντοκουμέντα αήθων επιθέσεων. Κλείνοντας, διαβεβαιώνω τους συναδέλφους που είναι μέλη της Ενωσης Συντακτών Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας ότι μέχρι στιγμής δεν υπήρξε σε βάρος τους καμία καταγγελία. Για συναδέλφους που είναι εκτός της ένωσης συντακτών δεν γνωρίζω.
Χιονοστιβάδα μηνύσεων και αγωγών
Δημήτρης Καρεκλίδης Εκδότης της εφημερίδας Μαγνησία
Η προσπάθεια υποταγής του συνόλου των ΜΜΕ της Μαγνησίας και εξόντωσης κάθε «αντιφρονούντος» είναι φαινόμενο που εμφανίστηκε στον Βόλο από την ανάληψη της δημοτικής αρχής Μπέου τον Σεπτέμβριο του 2014. Η μεθοδολογία που χρησιμοποίησε σε βάρος μας ήταν σε τρεις άξονες. Ξεκίνησε επιχειρώντας να μας πλήξει οικονομικά, στερώντας μας έσοδα από τις υποχρεωτικές από τον νόμο δημοσιεύσεις στον τοπικό Τύπο τις οποίες ο Δήμος Βόλου και τα συνδεδεμένα με αυτόν ΝΠΔΔ έπρεπε να δίνουν στη «Μαγνησία», συνέχισε με μια χιονοστιβάδα μηνύσεων και αγωγών με διάφορα προσχήματα για δημοσιεύματα που τεκμηριώνονταν στο σύνολό τους απλώς και μόνο για να μας φθείρει οικονομικά και ψυχολογικά και να μας κρατά ομήρους μέχρι την τελική τους δικαστική έκβαση και ολοκληρώθηκε με την κατασυκοφάντησή μας εμφανίζοντάς μας ως διαπλεκόμενους και εκβιαστές εργολάβων και πολιτικών. Στο σύνολό τους οι ενέργειες αυτές απέτυχαν να μας φιμώσουν, αφού συνεχίζουμε να ασκούμε κριτική αναφορικά με τις πράξεις και τις παραλείψεις της δημοτικής αρχής Μπέου, διατηρώντας το ποινικό μας μητρώο καθαρό. Τα χρόνια αυτά που διήρκεσε αυτή η
πρωτοφανής επίθεση σε βάρος της ελευθεροτυπίας στον Βόλο στοχοποιηθήκαμε με σκοπό την κοινωνική, πολιτική και οικονομική μας απομόνωση. Το να βρίσκεσαι απέναντι από τον δήμαρχο σε μια μικρή πόλη όπως είναι ο Βόλος συνεπάγεται ότι κόβονται διαφημιστικά κονδύλια από φιλικά προσκείμενους σε αυτόν επιχειρηματίες αλλά και όσους επιθυμούν να μείνουν «ουδέτεροι» ανάμεσα στις δύο πλευρές. Παράλληλα υπήρξαν και πιέσεις από τον δήμαρχο σε πελάτες προκειμένου να μη διαφημιστούν στα Μέσα μας. Πιέσεις ακόμη και προς τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας να μη μας δίνει διαφημίσεις από το ΕΣΠΑ. Εσχάτως μάλιστα επιχειρήθηκε να εμφανιστεί περίπου ως σκάνδαλο η αίτηση για υπαγωγή της εταιρείας μας σε πρόγραμμα επιδότησης μέσω ΕΣΠΑ για την τεχνολογική αναβάθμιση και ανάπτυξη της επιχείρησής μου. Η συγκεκριμένη καταγγελία έγινε από τον δήμαρχο στο πλαίσιο τοποθέτησής του στο δημοτικό συμβούλιο. Κατέστησε δηλαδή τη μεταξύ μας αντιπαράθεση ζήτημα της πόλης του Βόλου. Το έλλειμμα δημοκρατίας που παρατηρείται ωστόσο δεν αφορά μόνο τα δικά μας Μέσα, αλλά το σύνολο του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου και της βολιώτικης κοινωνίας, η οποία δεν αντιδρά μπροστά στον κίνδυνο να βρεθεί αντιμέτωπη με αδίστακτες πρακτικές.
Το σύμπτωμα του μπεϊσμού
Γιάννης Αναστασίου Δημοσιογράφος και υποψήφιος βουλευτής με το ΚΙΝΑΛ στη Μαγνησία
Ο μπεϊσμός ως αντίληψη και πρακτική είναι μια φασίζουσα εκδοχή άσκησης της εξουσίας που βασίζεται στον λαϊκισμό, στη χυδαιότητα και στον πολιτικό χουλιγκανισμό, επενδύοντας στα λαϊκά ένστικτα των πολιτών που αναζητούν σε συνθήκες κατάρρευσης να πιαστούν από λάθος για την ποιότητα της δημοκρατίας πρότυπα. Δεν είναι η πρώτη φορά ούτε και μοναδικό φαινόμενο, αν και στην προκειμένη περίπτωση έχει μοναδικά χαρακτηριστικά… Δεν έχει τόση σημασία η προσωπική αφήγηση των επιπτώσεων του φαινομένου που στοχοποιεί έντιμους και με αρχές δημοσιογράφους ή πολιτικά πρόσωπα και αντιπάλους… Ισως γιατί αν κάτι ανακαλύπτεις σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι πως τελικά είναι και λογικό και χρέος σου να αντισταθείς απέναντι στο φαινόμενο και το τέρας που αυτό υποκρύπτει.
Το σύμπτωμα του μπεϊσμού έχει τις αιτίες και την εξήγησή του. Ωστόσο μετά τη νέα εκλογική του επικράτηση δεν μπορεί να παραβλέψει ουδείς στην ερμηνεία του την ατομική ευθύνη του πολίτη, ο οποίος σχεδόν διακομματικά επιβράβευσε εκλογικά όχι μόνο τα λαμπάκια και τους κόμβους που έφερε ο Μπέος, αλλά και την πολιτική χυδαιότητα που εκφράζει. Ισως να ευθύνεται γι’ αυτό το πόσο εύκολα πλέον ανταμώνουν επί χρόνια οι πολίτες στις πλατείες και στα καφενεία… πώς εξαπατημένοι πολίτες από όλο το πολιτικό φάσμα, γεμάτοι μύθους και αυταπάτες, αντιλαμβάνονται την έννοια του πολιτικά ορθού και της ποιότητας της δημοκρατίας.
Ίσως η μεταπολιτευτική κατάρρευση να συμπαρασύρει ακόμη καθετί που προσπαθεί να πει την αλήθεια, το οποίο στην πραγματικότητα λειτουργεί ως καθρέφτης του εαυτού μας με αποτέλεσμα να μη θέλουμε να το δεχτούμε ως ατομική ευθύνη. Πάντα άλλωστε είναι πιο εύκολο να φταίνε μόνο οι άλλοι… Ισως απλώς πάλι η εποχή μιας σύγχρονης εκδοχής της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης να θέλει τον κάθε τυχάρπαστο να θεωρείται του ίδιου αναστήματος ή και πιο σημαντικός από όσους πραγματικά το αξίζουν… Ισως πάλι απλώς η στρέβλωση αρχών και αξιών να παράγει στο όνομά τους πλέον μόνο πλειοψηφικές πολιτικές τερατογενέσεις που η συνειδητοποίησή τους αργεί εξαιτίας της πολιτικής τους νομιμοποίησης. Αλλωστε ο μπεϊσμός ως πολιτικό φαινόμενο στον Βόλο έχει αποκτήσει πλέον χαρακτηριστικά πολιτικής κανονικότητας. Δεν τρομάζει τους περισσότερους, καθώς έχει φροντίσει γι’ αυτό το στελεχιακό δυναμικό της ΝΔ σε υψηλότατο επίπεδο που στηρίχτηκε από αυτόν και τον στήριξε εκλογικά… Οπως και το οικονομικό κατεστημένο της πόλης, που είτε σκανδαλωδώς (περίπτωση Λούλη) τον νομιμοποίησε είτε στην καλύτερη αδιαφόρησε και τον αντιμετωπίζει ως λίγο ιδιόρρυθμη νέα πραγματικότητα. Ο μπεϊσμός δεν θα καταρρεύσει τόσο εύκολα όσο νομίζουν ορισμένοι, παρά μόνο εάν προκαλέσει ανυπολόγιστη βλάβη στην τοπική κοινωνία… Οι δυνάμεις που του αντιστέκονται οφείλουν να είναι αξιόπιστες σε όλα τα επίπεδα, αυτό όμως δεν αρκεί. Κυρίως απαιτείται η πολιτική του απονομιμοποίηση από τη ΝΔ που τον έχει σφιχταγκαλιάσει και από όσους επιτρέπουν σε άλλα κόμματα να δίνουν την εντύπωση πως δεν συμβαίνει τίποτε. Κυρίως απαιτείται πολιτική ανασύνταξη αξιών και αρχών στην πόλη. Τα κόμματα οφείλουν να αφήσουν τις ζωντανές δυνάμεις των πολιτών να ξαναβρεθούν και με διαδικασίες βάσης να διαμορφώσουν το ενιαίο μέτωπο που απαιτείται όχι ως εναλλακτική πρόταση τοπικής εξουσίας, αλλά ως αποτελεσματική και με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον προοπτική.
Εχω στοχοποιηθεί πολλάκις από τον Αχ. Μπέο, ο οποίος μαζί με τους συνεργάτες του με είχαν μηνύσει για άρθρο και είχα συλληφθεί προσωρινά. Ο δήμαρχος Βόλου έχει αναφερθεί πολλές φορές δημόσια με υβριστικούς χαρακτηρισμούς εις βάρος μου, ενώ στην προεκλογική περίοδο προέτρεπε τους ψηφοφόρους του ΚΙΝΑΛ να μη με ψηφίσουν αποκαλώντας με «γουρούνι».
Οι Σταγιάτες δείχνουν τον δρόμο
Ελένη Σταμούλη Δημοσιογράφος
Αναμφίβολα το φαινόμενο δεν είναι βολιώτικη αποκλειστικότητα. Προφανώς και η ερμηνεία του εστιάζει σε πολλές παραμέτρους που ακουμπούν και την πολιτική και την κοινωνική ελληνική πραγματικότητα. Παρά ταύτα, η περίπτωση έχει τις ιδιαιτερότητές της, έχει και τις ιδιοτυπίες της, που πηγάζουν από τον ίδιο τον άνθρωπο-μαέστρο του τραγέλαφου, για τον οποίο το 57% των Βολιωτών που πήγαν να ψηφίσουν έκρινε ότι ταιριάζει στην πόλη, την προοδευτική ιστορία και την αισθητική της… Ενας ποδοσφαιρικός παράγοντας με επιχειρήσεις της νύχτας, που γάνιασε ο ίδιος να κλείσει τους ανοιχτούς του λογαριασμούς με τη Δικαιοσύνη για το σκάνδαλο με τα στημένα παιχνίδια, φαίνεται να αρέσκεται να συχνάζει στους κήπους του Δικαστικού Μεγάρου Βόλου υπογράφοντας μηνύσεις εναντίον δημοσιογράφων –και ποτέ ιδιοκτητών– που εκφέρουν αντίθετο λόγο και άποψη διαφορετική από τη δική του. Παρότι δύο τοπικά τηλεοπτικά κανάλια, δύο τοπικές καθημερινές εφημερίδες, ραδιοφωνικοί σταθμοί και αρκετές ιστοσελίδες χορεύουν στον ντορό του, παρά το γεγονός ότι εκδότες, ιδιοκτήτες αλλά και δημοσιογράφοι… σφάζονται στην ποδιά του, αυτός τα θέλει όλα και όλους. Το κεφάλι που σηκώνεται κόβεται. Το βιογραφικό του συντάσσεται από την αρχή και το γαϊτανάκι των μηνύσεων στους αντιδρώντες –δημοσιογράφους, πολίτες, δημοτικούς συμβούλους– περνάει από πάνω του πλένοντας και ξεπλένοντας ανεπιθύμητες μνήμες και βαριά φορτία. Οι μηνύσεις θα συνεχιστούν· αυτό που προβληματίζει είναι ο εθισμός σ’ αυτή την αντίληψη ηθικής και δικαιοσύνης στην πόλη, ο φόβος εμπέδωσης μιας κουλτούρας ανοχής στη δήθεν μαγκιά και η άνευ όρων παράδοση σε απειλές, εκφοβισμούς, διώξεις κάθε είδους. Απέναντι σ’ αυτήν τη μεγάλη περιπέτεια της πόλης του Βόλου οι δημοσιογράφοι, ως πολίτες πριν απ’ όλα, έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε την προσωπική μας αξιοπρέπεια. Η αντίσταση στο φαινόμενο είναι μονόδρομος. Και για όσους δεν το βλέπουν, οι Σταγιάτες βάζουν πλάτη. Δείχνουν τον δρόμο.
Απειλή οι SLAPPs
Για το φαινόμενο των SLAPPs και τις επιπτώσεις του στην ελευθερία του Τύπου είχε μιλήσει αποκλειστικά στο Documento η δικηγόρος Τζέσικα Νι Βαϊνίν, policy research and advocacy officer της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Index on Censorship, η οποία προσπαθεί να καταγράψει το φαινόμενο των αβάσιμων αγωγών εναντίον των δημοσιογράφων και να συμβάλει στην καταπολέμησή του. Οπως είχε δηλώσει: «Γνωρίζουμε ότι οι SLAPPs χρησιμοποιούνται για να εκφοβίσουν τους δημοσιογράφους και να τους αποτρέψουν από το να ασκούν το έργο τους. Ενθαρρύνουν τους δημοσιογράφους να αυτολογοκρίνονται και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να μη δημοσιεύουν θέματα που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Τα μικρά ΜΜΕ και οι ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο, καθώς έχουν ελάχιστα μέσα για να απαντήσουν σε αυτές τις αγωγές. Μια τέτοια διαδικασία απαιτεί να δαπανήσουν ένα μεγάλο ποσό χωρίς και πάλι να μπορεί να διασφαλιστεί ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα. Μπορεί επίσης να είναι εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία». Σύμφωνα με την ίδια μάλιστα, όταν ισχυρά και διεφθαρμένα άτομα έχουν την ευχέρεια των SLAPPs, τότε λειτουργούν σαν να έχουν το ελεύθερο να ενεργούν με ατιμωρησία: «Γνωρίζουν δηλαδή ότι μπορούν να εξαλείψουν τυχόν απόπειρες αποκάλυψης των σκανδάλων στα οποία εμπλέκονται χωρίς να υποστούν κάποια συνέπεια».