Επιστολή προς τον διοργανωτή του θεσμού, το Δίκτυο Υπεύθυνων Οργανισμών και Ενεργών Πολιτών (QualityNet Foundation), απέστειλε το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, με αφορμή την πρόσφατη βράβευση της Ελληνικός Χρυσός στα BRAVO Awards, στην κατηγορία “Προστασία Οικοσυστημάτων & Βιοποικιλότητα”.
Όπως υπογραμμίζει, μια σειρά από δραστηριότητες της Ελληνικός Χρυσός έχουν οδηγήσει σε «περιβαλλοντικά εγκλήματα», και βρίσκονται απέναντι στην κείμενη νομοθεσία και έχουν φέρει την εταιρεία αντιμέτωπη με τη Δικαιοσύνη.
Συγκεκριμένα, αναφέρει:
Αξιότιμη κα Εξάρχου,
Από τον Τύπο πληροφορηθήκαμε ότι η εταιρεία “Ελληνικός Χρυσός” βραβεύθηκε στα BRAVO Sustainability Awards 2019 στην κατηγορία “Προστασία Οικοσυστημάτων & Βιοποικιλότητα”. Η εταιρεία βρίσκεται επίσης στη λίστα των “πλέον βιώσιμων επιχειρήσεων στην Ελλάδα το 2019” του Sustainability Performance Directory, αλλά και σε αυτήν των “Πρεσβευτών Βιωσιμότητας 2018” (υποθέτουμε και του 2019) του Sustainable Greece 2020. Aνάλογες διακρίσεις είχε λάβει η εταιρεία και τα προηγούμενα έτη. Οι θεσμοί αυτοί, που συντονίζονται όλοι από τον οργανισμό σας, φιλοδοξούν να αναδείξουν τους φορείς και τις πρωτοβουλίες που θα δημιουργήσουν την “Ελλάδα του Αύριο”.
Το πρόβλημα είναι ότι η πληροφόρηση των διοργανωτών και των Επιτροπών Αξιολόγησης προέρχεται αποκλειστικά από την επιχείρηση ή τον φορέα που επιδιώκει την βράβευσή του. Η απονομή διακρίσεων σε εταιρείες που σκοπίμως παραπληροφορούν εκθέτει τους διοργανωτές και υποβιβάζει το θεσμό των βραβεύσεων σε εργαλείο επικοινωνιακής προβολής ή ακόμα και προπαγάνδας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η “Ελληνικός Χρυσός”. Η εταιρεία που επί σειράν ετών λαμβάνει τις ύψιστες διακρίσεις στις διοργανώσεις σας παραβιάζει συστηματικά και κατ’εξακολούθηση την περιβαλλοντική νομοθεσία και τους εγκεκριμένους για τις δραστηριότητές της περιβαλλοντικούς όρους. Επισυνάπτεται δύο από τις Πράξεις Βεβαίωσης Παράβασης του αρμόδιου Τμήματος Επιθεωρητών Περιβάλλοντος για το 2018 και το 2019. Βεβαιώνονται, ξανά και ξανά, οι ίδιες σοβαρές παραβάσεις αφού η εταιρεία, επιδεικτικά και προκλητικά, αρνείται να συμμορφωθεί με τη νομιμότητα:
Συστηματική ρύπανση των υδάτων με βαρέα τοξικά μέταλλα (κάδμιο, μόλυβδο, ψευδάργυρο, αρσενικό) από την έναρξη λειτουργίας της δραστηριότητας (2011) μέχρι σήμερα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η συγκέντρωση μολύβδου στα επιφανειακά ύδατα του ρέματος Μαυρόλακκα στην Ολυμπιάδα που η εταιρεία χρησιμοποιεί ως αποδέκτη των υγρών αποβλήτων της βρέθηκε 985% πάνω από το ισχύον όριο, γεγονός που αποτυπώνει και το μέγεθος της ρύπανσης του ρέματος.Διαχείριση και διακίνηση επικίνδυνων αποβλήτων σα να ήταν μη επικίνδυνα, χωρίς τους απαραίτητους όρους και προδιαγραφές ασφαλείας, θέτοντας σε κίνδυνο το περιβάλλον και την υγεία εργαζομένων και κατοίκων.
Σοβαρές παραβάσεις των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων στην κατασκευή του Χώρου Απόθεσης Επικινδύνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) Κοκκινόλακα, ο οποίος μέχρι σήμερα λειτουργεί χωρίς την απαιτούμενη από την περιβαλλοντική νομοθεσία άδεια λειτουργίας. Όπως διαβάσαμε, η εταιρεία είχε το θράσος να ζητάει βράβευση και για τον Κοκκινόλακκα!
Στην αντίληψη του μέσου ανθρώπου, αλλά και κατά τον ορισμό της Οδηγίας 2008/99/ΕΚ, τα παραπάνω συνιστούν περιβαλλοντικά εγκλήματα.
Η φετινή βράβευση της Ελληνικός Χρυσός αφορούσε το “Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης” των παλαιών χώρων απόθεσης στην Ολυμπιάδα. Στην πραγματικότητα, η εταιρεία έχει παραβιάσει τόσο τα εγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα όσο και το σύνολο των σχετικών με τον παλαιό χώρο απόθεσης τελμάτων όρων της ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων. Η αποκατάσταση του παλαιού χώρου απόθεσης κατά την ΚΥΑ ΕΠΟ έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί ήδη από το 2018 και σήμερα να βρισκόμαστε στο στάδιο “συντήρησης της βλάστησης”. Η φωτογραφία που επισυνάπτεται, με ημερομηνία λήψης 28/12/2019, δείχνει ότι τίποτα δεν έχει γίνει.
Η Διευθύντρια του Τμήματος Περιβάλλοντος της εταιρείας κ. Έμμυ Γαζέα, δήλωσε:
«Με μεγάλη χαρά υποδεχόμαστε την διάκριση για το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης της Ελληνικός Χρυσός, από τον καταξιωμένο θεσμό των Bravo Sustainability Awards. Για μας αποτελεί επιβράβευση της σκληρής δουλειάς πολλών ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από το μεγάλο και μακρόπνοο αυτό έργο της αποκατάστασης, για την βιώσιμη ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας».
Δεν θα σας το αποκάλυπτε βέβαια η Ελληνικός Χρυσός, αλλά η κυρία αυτή (Διευθύντρια Περιβάλλοντος) μαζί με τον πρώην Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας είναι υπόδικοι σε βαθμό κακουργήματος για ρύπανση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος στην Ολυμπιάδα και το Στρατώνι. Η ποινική δίωξη ασκήθηκε το 2016 και η δίκη τους θα γίνει (εξ’αναβολής) στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης στις 6 Ιουνίου 2020. Σχετικά δημοσιεύματα εδώ και εδώ.
Σύμφωνα με το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Χαλκιδικής:
«Εξαιτίας αυτών προκλήθηκε σοβαρή ρύπανση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος και συγκεκριμένα προκλήθηκε ρύπανση τόσο του εδάφους, όσο και των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Χαλκιδικής, ενώ συγχρόνως υπήρξαν και σοβαρές αρνητικές συνέπειες στα θαλάσσια ύδατα με ενδεχόμενο κίνδυνο δυσμενούς επιρροής και στους υδρόβιους οργανισμούς, επιτείνοντας σημαντικά την επιβάρυνση του ήδη επιβαρυμένου, λόγω της μακρόχρονης μεταλλευτικής δραστηριότητας, υδάτινου οικοσυστήματος της περιοχής».
To 2018 η Ελληνικός Χρυσός είχε διακριθεί στα BRAVO Awards για το “Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης”. Αλλά,κατά τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, η εταιρεία παρακολουθεί την ποιότητα των νερών και των υγρών αποβήτων με λανθασμένη μεθοδολογία που “δεν συνάδει με με τους περιβαλλοντικούς όρους, την ισχύουσα νομοθεσία αλλά και την επιστήμη”. Και το κάνει σκόπιμα – πάντα σύμφωνα με τους Επιθεωρητές – “προκειμένου να αποκρύπτει τις υπερβάσεις των ορίων και συνεπώς την προκαλούμενη ρύπανση” (βλ. σχετ. 1). Με άλλα λόγια, η εταιρεία πράγματι διαθέτει σύστημα περιβαλλοντικής παρακολούθησης, αλλά είναι “πειραγμένο” ώστε να βγάζει τα επιθυμητά/βολικά αποτελέσματα.
Πέραν των συνημμένων επίσημων εγγράφων, η ακρίβεια των όσων εδώ αναφέρουμε μπορεί να επιβεβαιωθεί και από το αρμόδιο Σώμα Επιθεώρησης Β. Ελλάδας / Τμήμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος.
Η Ελληνικός Χρυσός χρησιμοποιεί τις διακρίσεις και τις βραβεύσεις που αποσπά για να δoμήσει μια πλαστή εικόνα για την ίδια και τις δραστηριότητές της, μια εικόνα που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Τέτοιες βραβεύσεις πλήττουν σοβαρά την αξιοπιστία των BRAVO Awards και υπονομεύουν το κύρος του θεσμού. Οδηγούν δε στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο από τους διοργανωτές αποτέλεσμα: στην επιβράβευση της παρανομίας, της απάτης και της λογικής του “ο,τι δηλώσεις, είσαι”. Λυπόμαστε, αλλά δεν είναι αυτή η Ελλάδα του Αύριο που θέλουμε.