Τα σχολεία ανοίγουν ξανά και τα παιδιά θα σηκώσουν τις παραφορτωμένες τσάντες τους. Πριν από την πανδημία, το ζήτημα των βαριών σχολικών τσαντών είχε συζητηθεί ευρέως με έμφαση στο θέμα υγείας που συνήθως σχετίζεται με αυτό, δηλαδή τη σκολίωση, μια παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που συχνά διαγιγνώσκεται σε παιδιά και εφήβους.
Για πολλά χρόνια, υπήρχε η λανθασμένη εντύπωση ότι οι βαριές σχολικές τσάντες μπορούν να παραμορφώσουν μόνιμα τη σπονδυλική στήλη, να προκαλέσουν δηλαδή σκολίωση. Ωστόσο, νεότερες ιατρικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της εμφάνισης σκολίωσης και της χρήσης μιας βαριάς σχολικής τσάντας αλλά και ότι αυτή σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αλλάξει δομικά την αναπτυσσόμενη σπονδυλική στήλη ενός παιδιού.
«Αν και οι βαριές σχολικές τσάντες δεν προκαλούν σκολίωση, η λανθασμένη χρήση τους ή η χρήση τους για παρατεταμένες περιόδους μπορεί να προκαλέσει άλλα προβλήματα στη σπονδυλική στήλη, όπως πόνο στην πλάτη, κακή στάση σώματος και κόπωση. Έχει αποδειχθεί ότι οι έφηβοι που υποφέρουν από χρόνιο πόνο στην πλάτη πιθανότατα θα έχουν το ίδιο πρόβλημα και ως ενήλικες», επισημαίνει ο κ. Μάριος Λυκίσσας, MD, PhD, Διευθυντής Ορθοπαιδικός Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης στο Metropolitan Hospital, Επ. Καθηγητής Ορθοπαιδικής και Senior Clinical Associate στο Πανεπιστήμιο Weill Cornell της Νέας Υόρκης.
Τι είναι λοιπόν αυτό που προκαλεί τη σκολίωση;
Η σκολίωση μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με νευρομυϊκές παθήσεις όπως η εγκεφαλική παράλυση ή η μυϊκή δυστροφία, αλλά και σε παιδιά με σύνδρομα, όπως η νευροϊνωμάτωση. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις, η σκολίωση είναι ιδιοπαθής, γεγονός που σημαίνει ότι δεν υπάρχει γνωστή υποκείμενη αιτία. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που έχουν εντοπιστεί όπως:
Ηλικία: Οι περισσότερες περιπτώσεις αφορούν εφήβους κοντά στην φάση της ταχείας σκελετικής τους ανάπτυξης (εφηβική ιδιοπαθής σκολίωση)
Φύλο: Τα κορίτσια έχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν σκολίωση σε σχέση με τα αγόρια
Οικογενειακό ιστορικό: Η ιδιοπαθής σκολίωση κληρονομείται με διάφορου βαθμού διεισδυτικότητα από γενιά σε γενιά.
Ο ρόλος του κηδεμόνα
Οι περισσότερες περιπτώσεις σκολίωσης είναι ήπιες. Ορισμένες όμως καμπύλες επιδεινώνονται σημαντικά καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και η σοβαρή πλέον σκολίωση μπορεί να είναι αναπηρική. Η σκολίωση μπορεί να επιδεινωθεί πολύ γρήγορα κατά την διάρκεια της εφηβείας, επειδή το παιδί αναπτύσσεται γρήγορα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου της ζωής του.
Στις ηπιότερες των περιπτώσεων, οι αλλαγές στην πλάτη του παιδιού δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές. Επομένως, είναι σημαντικό οι γονείς να ελέγχουν τα παιδιά τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Όσο νωρίτερα διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί η σκολίωση, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να αποφευχθούν τα σοβαρά προβλήματα στο μέλλον.
«Ο γονέας ενός παιδιού ή εφήβου μπορεί να υποψιαστεί τη σκολίωση όταν ο ένας ώμος ή η ωμοπλάτη φαίνεται ψηλότερος από τον άλλο ή η λεκάνη φαίνεται λοξή. Παρατηρείστε την πλάτη για παραμόρφωση που συνήθως έχει τη μορφή του γράμματος “S” ή του “C”.
Στα παιδιά και στους εφήβους με μετρίου βαθμού σκολίωση τα νεότερα δεδομένα και οι εξελίξεις στην τεχνολογία των συνθετικών υλικών έχουν βοηθήσει στη δημιουργία ελαφρότερων και περισσότερο «κομψών» κηδεμόνων που γίνονται αποδεκτοί ευκολότερα και φοριούνται από το ίδιο το παιδί. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα ο ρόλος του κηδεμόνα συνήθως περιορίζεται στο να σταματήσει την επιδείνωση της καμπύλης. Η εφαρμογή του θα πρέπει να φτάνει ή να ξεπερνά τις 18 ώρες την ημέρα», εξηγεί ο ιατρός.
Για τα παιδιά και τους εφήβους, η χειρουργική αντιμετώπιση της σκολίωσης προτείνεται για καμπύλες που έχουν ξεπεράσει τις 45 μοίρες. Στην περίπτωση που σκολιώσεις αυτού του μεγέθους αφεθούν χωρίς χειρουργική αντιμετώπιση θα συνεχίσουν να επιδεινώνονται ακόμη και κατά την ενήλικη ζωή με αποτέλεσμα χρόνιο πόνο, αναπνευστική δυσλειτουργία και ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της παραμόρφωσης, ιδιαίτερα για τα κορίτσια. Δυστυχώς, όταν η σκολίωση ξεπεράσει τις 45 μοίρες ο κηδεμόνας δεν είναι πλέον αποτελεσματικός στην πρόληψη της επιδείνωσης της παραμόρφωσης.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Τα τελευταία 6 χρόνια στην Κλινική Σπονδυλικής Στήλης του Θεραπευτηρίου Metropolitan χρησιμοποιείται το σύστημα χειρουργικής πλοήγησης O-arm Navigation, το οποίο επιτρέπει στον χειρουργό να παρακολουθεί την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων του σε πραγματικό χρόνο (real time) με την ακρίβεια αξονικού τομογράφου. Το σύστημα αυτό μπορεί να παρέχει 100% ακρίβεια στον εντοπισμό των ευαίσθητων νευρικών στοιχείων ώστε να προστατεύονται κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Η ακρίβεια αυτή εκμηδενίζει την πιθανότητα ιατρικού λάθους και την πρόκληση μόνιμων νευρολογικών βλαβών.
Ο συνδυασμός του ρομποτικού συστήματος Excelsius GPS και της χειρουργικής πλοήγησης O-arm Navigation διατίθεται αποκλειστικά για την Ελλάδα στο Θεραπευτήριο Metropolitan. Η χρήση τους αποτελεί πλέον καθημερινότητα προσφέροντας άριστα αισθητικά αλλά και λειτουργικά αποτελέσματα σε ασθενείς κάθε ηλικίας με σκολίωση.
«Με το ρομποτικό σύστημα, η ευκολία και η ακρίβεια στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων αλλά και η μείωση της πιθανότητας πρόκλησης νευρολογικής βλάβης είναι εντυπωσιακή. Εξίσου εντυπωσιακή είναι και η διόρθωση της σκολίωσης ή της κύφωσης. Σύμφωνα με μελέτη του κέντρου μας, στους ασθενείς που χειρουργήσαμε τα τελευταία 2 έτη, ο μέσος όρος διόρθωσης της παραμόρφωσης υπερβαίνει το 90% σε σχέση με τον αρχικό της βαθμό, ενώ σε πολλούς ασθενείς πετύχαμε το 100%. Το ποσοστό διόρθωσης της σκολίωσης θεωρείται παγκοσμίως πολύ υψηλό και σχετίζεται άμεσα με την τοποθέτηση των καταλληλότερων εμφυτευμάτων με τη βοήθεια της ρομποτικής τεχνολογίας και της πλοήγησης», αναφέρει ο κ Λυκίσσας.
Σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνικές χειρουργικής αντιμετώπισης της σκολίωσης, το ρομποτικό σύστημα:
- Ελαχιστοποιεί την πιθανότητα νευρολογικής βλάβης
- Εξασφαλίζει απόλυτη ακρίβεια στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων
- Εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή διόρθωση της σκολίωσης
- Μειώνει σημαντικά τον χειρουργικό χρόνο, την απώλεια αίματος και την παραμονή στο νοσοκομείο
- Ελαχιστοποιεί την πιθανότητα μιας νέας επέμβασης στο μέλλον.
«Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής έναντι των συμβατικών τεχνικών κάνουν ξεκάθαρη την ανωτερότητα της ρομποτικής τεχνολογίας τόσο στην ασφάλεια του ασθενούς με σκολίωση, όσο και στην επίτευξη ενός ιδανικού αποτελέσματος από αισθητικής και λειτουργικής άποψης», καταλήγει ο κ. Λυκίσσας.
