Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστηρίζει την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αν η ΕΕ συνεχίσει τις συνομιλίες εισόδου της Τουρκίας στο μπλοκ των 27 χωρών. «Πρώτα ανοίξτε το δρόμο για την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ και μετά θα ανοίξουμε το δρόμο για τη Σουηδία», φέρεται να είπε ο Ερντογάν το πρωί της Δευτέρας, λίγο πριν την σύνοδο των χωρών μελών της βορειοατλαντικής συμμαχίας στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις αξιώσεις του τούρκου προέδρου είναι ότι οι δύο διαδικασίες «συμβαίνουν παράλληλα» και ότι είναι «διακριτής φύσης».
"Separate"
That's the EU response in Brussels to Erdogan's gambit for his veto to be lifted on Sweden's NATO membership if the EU unfreezes Turkey's EU accession negotiations. https://t.co/HnxsXoEkip
— Jack Parrock (@jackeparrock) July 10, 2023
Επίσης, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε από το αεροδρόμιο Ατατούρκ, ο τούρκος πρόεδρος επισήμανε ότι η είσοδος της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ εξαρτάται από την εκπλήρωση των όρων που προβλέπονται στην τριμερή συμφωνία, ανάμεσα στην Τουρκία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Επιπλέον, ο Ερντογάν είπε ότι η είσοδος της Σουηδίας στη συμμαχία είναι στη διακριτική ευχέρεια της τουρκικής Βουλής. Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι η προσπάθεια εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και η αγορά F-16 από τις ΗΠΑ είναι δύο ζητήματα που δεν συνδέονται μεταξύ τους.
«Γεφυροποιός» Στόλτενμπεργκ
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ , ο οποίος είχε προσκληθεί στη συνάντηση στη λιθουανική πρωτεύουσα, ήλπιζε ότι ο Ερντογάν θα αποσύρει το βέτο του κατά της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε την προηγούμενη Πέμπτη ότι ήθελε η συνάντηση να «κλείσει το χάσμα» μεταξύ των δύο χωρών. Θεωρεί «απολύτως δυνατή» την επίτευξη «θετικής απόφασης» από την Τουρκία στη σύνοδο κορυφής στη Λιθουανία. Από την πλευρά του, ο Ερντογάν υποσχέθηκε την Παρασκευή ότι «θα έπαιρνε την καλύτερη απόφαση».
«Θετικά βήματα» της Σουηδίας
Η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αποτέλεσε επίσης αντικείμενο τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ του Ερντογάν και του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν την Κυριακή, κατά την οποία συμφωνήθηκε συνάντηση μεταξύ των δύο στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, όπως ανακοίνωσε την Κυριακή η τουρκική προεδρία. O Ερντογάν είπε στην τηλεφωνική επικοινωνία ότι η Σουηδία «έχει κάνει κάποια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση». Στην ίδια τηλεφωνική επικοινωνία, έδειξε τις προθέσεις του σχετικά με τη σύνδεση της εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ με την υποψηφιότητα της Τουρκίας στην ΕΕ αφού ανέφερε το ζήτημα στον πρόεδρο Μπάιντεν.
Τουρκία και Ουγγαρία στυλώνουν τα πόδια
Εκτός από την Τουρκία, η Ουγγαρία είναι η μόνη από τις 31 χώρες του ΝΑΤΟ των οποίων το κοινοβούλιο δεν έχει ακόμη επικυρώσει την πράξη ένταξης της Σουηδίας. Η Τουρκία κατηγορεί τη Σουηδία ότι είναι καταφύγιο για «τρομοκράτες», δηλαδή μέλη του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK). Επιπλέον, ο Ερντογάν εξέφρασε πρόσφατα έντονη κριτική για το κάψιμο του Κορανίου στη Στοκχόλμη.