Βλέποντας με μια αριστερή ματιά τα γεγονότα, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο καπιταλισμός κυριαρχεί παντού και αλλοτριώνει τα πάντα.
Υπάρχουν πλευρές της Αριστεράς, ειδικά της ριζοσπαστικής, που πιστεύουν ότι μπορούν να υφίστανται ως οντότητες μέσα από συγκρουσιακές και επιθετικές συνθήκες προς κάθε τι καπιταλιστικό, ώστε με τον καθημερινό αγώνα, κινηματικό ή λεκτικό, αλλά πάντοτε μαζικό να κατορθώνουν να διεκδικούν μερίδιο στην πολιτική σκηνή. Και δεν αναφέρω εξουσία, καθώς αντιλαμβανόμαστε πόσο δύσκολο είναι σ’ ένα καπιταλιστικό περιβάλλον η Αριστερά να «γευτεί» μέρος της νομής εξουσίας.
Πιθανότατα, αυτή η ριζοσπαστική Αριστερά να είναι ικανοποιημένη με τον αντιδραστικό «χαρακτήρα» της και να αρκείται σε μια παρουσία αντίστιξης στον πολιτικό χώρο. Κρατά τα κεκτημένα της, ειδικά για τα βαριά και ιστορικά ονόματα που εμπεριέχει και λειτουργεί ως «πυροδοτικός» μηχανισμός αντιδράσεων των κινημάτων, του προοδευτικού κόσμου ενίοτε και πιθανότατα των χαμηλά ταξικών στρωμάτων που φέρονται να βασανίζονται περισσότερο με τη διάδοση του νεοφιλελευθερισμού. Ιδιαίτερα δε, σε συνθήκες δεξιάς διακυβέρνησης διεκδικεί χώρο έκφρασης απέναντι σε κάθε καταστολή και επιβολή του «Νόμου και της Τάξης».
Στο πλαίσιο της Αριστερής οπτικής -και επιτρέψτε μου όχι της σοσιαλδημοκρατικής- εντάσσεται η ανανεωτική πτέρυγα που επιδιώκει να δει τον πολιτικό χώρο διαφορετικά. Προτάσσει τα μεγάλα οράματα της Αριστεράς και τις αξίες της, αφουγκράζεται τους μεγάλους ηγέτες του παρελθόντος, αλλά δεν αφήνει να τη στοιχειώσουν. Οι αξίες και τα οράματα είναι παρόντα για να μπορούν, όσοι επιθυμούν, ανά πάσα στιγμή να προστρέξουν, να αντλήσουν υλικό και να δημιουργήσουν πολιτικούς και ιδεολογικούς άξονες. Όμως δεν γίνονται φαντασιακό και ιδεοληπτικό κατεστημένο από το οποίο δεν μπορεί κανείς να αποδράσει. Ο ριζοσπαστισμός εδώ αποκτά και μια άλλη έννοια. Όχι μόνο «σπάει τα δεσμά» με το συντηρητισμό και τις νεοφιλελεύθερες όψεις του πολιτικού νομίσματος, αλλά είναι ικανός να «σπάει τα δεσμά» με ιδεοληψίες και αγκυλώσεις, οι οποίες λειτουργούν ανασταλτικά και δεν τη βοηθούν (την Αριστερά) να δει τα πράγματα καθαρά και ρεαλιστικά. Μια σύγχρονη Αριστερά και μάλιστα ευρωπαϊκή, πρέπει να εξελίσσεται, να βελτιώνεται να βρίσκει τρόπους και όρους να είναι παρούσα στα γεγονότα, δίνοντας λύσεις. Λύσεις με βάση τις αξίες της, αλλά λύσεις εφαρμόσιμες και ρεαλιστικές.
Μια ανανεωτική Αριστερά είναι έτοιμη να συνομιλήσει και με άλλες δυνάμεις. Δεν προτάσσει το συγκρουσιακό στοιχείο, αλλά το ενωτικό. Καλεί τους πολίτες σε διάλογο. Δεν φοβάται να εκθέσει τις θέσεις της, δεν περιχαρακώνεται, ούτε θεωρεί εξαρχής ότι είναι υπεράνω των υπολοίπων. Συζητά και βρίσκει συμμαχίες και συγκλίσεις που οδηγούν σε πολιτικές διεξόδους. Στόχος είναι αυτά που πιστεύει, να γίνουν πράξη σε όποιο βαθμό και όσο μπορέσει να το διεκδικήσει. Αυτές οι πράξεις θα έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία από τα «ανόθευτα» μεγάλα οράματα που απλώς έμειναν στη θεωρία. Αυτές οι πράξεις θα έχουν βελτιώσει την καθημερινότητα του απλού ανθρώπου και θα έχουν βοηθήσει χιλιάδες πολίτες να νιώσουν κοινωνικά δικαιωμένοι και πολιτικά σημαντικοί.
Επιπλέον, θεωρώ ότι η σωτηρία και η επιβίωση της Αριστεράς στο σύγχρονο, αφιλόξενο, καπιταλιστικό περιβάλλον εμπεριέχει ελιγμούς και προσαρμοστικότητα. Αν μπορείς να συνομιλήσεις, θέτοντας τις κόκκινες γραμμές σου, αν μπορείς να συζητήσεις τις θέσεις σου και να μην προκαταλαμβάνεις ότι ο συνομιλητής σου συμφωνεί εξολοκλήρου μαζί σου, ή ακόμα χειρότερα, ότι έχει πειστεί αποκλειστικά από τα δικά σου επιχειρήματα, τότε δύνασαι να βρεις λύσεις πολιτικής εφαρμογής. Να συγκεράσεις απόψεις που θα ικανοποιήσουν το ευρύτερο δυνατό ακροατήριο.
Η Αριστερά, λοιπόν, που οραματίζομαι, έχει αξίες και ιδεολογία. Έχει ιστορία και πολιτικό υπόβαθρο. Αυτή η Αριστερά είναι, όμως, έτοιμη να διαφοροποιηθεί και από τον ίδιο τον εαυτό της. Να εξελιχθεί και να μη παραμείνει μουσειακό μνημείο. Να είναι παρούσα στην πολιτική σκηνή με προτάγματα τον άνθρωπο, τα δικαιώματα, την κοινωνική δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και τη δύναμη των μικρών και «ασήμαντων». Αυτή η Αριστερά δεν έρχεται να συγκρουστεί με άλλες δυνάμεις, αλλά να συμμαχήσει. Να συζητήσει, να διαφωνήσει, να αντιπαρατεθεί, αλλά και να συνθέσει. Να βρει τις δικλείδες που θα μπορέσει να ηγεμονεύσει, χωρίς να κυριαρχήσει. Δεν χρειάζεται να επιβάλλουμε τις θέσεις μας, μπορούμε απλώς να τις εκθέσουμε. Στο τέλος, οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν. Αυτή η Αριστερά είναι εξωστρεφής και ανοιχτή. Δεν κάνει προσηλυτισμό. Δέχεται τη διαφορετική θέση γιατί μπορεί και συναναστρέφεται με την ετερότητα. Αυτή η Αριστερά είναι δημοκρατική, πλουραλιστική και αποτελεί θεματικό κέντρο ρευμάτων, ιδεών και απόψεων, ικανών να συνθέσουν πολιτική.
Και για να μη θεωρητικολογούμε, η δική μου Αριστερά δεν φοβάται την ιδιωτική πρωτοβουλία με ευκρινείς και σαφείς κανόνες. Θέτει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο πρωτοβουλίας και καινοτομίας, με σταθερές βάσεις, φορολογική ευθύνη και -φυσικά- ελέγχους, βάσει των οποίων κινούνται όλοι. Κράτος και ιδιώτες. Θέτει ως αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση ότι υπάρχουν δημόσια αγαθά, στα οποία έχουν πρόσβαση όλοι: νερό, τροφή, ενέργεια, δημόσια υγεία και δημόσια παιδεία. Αγαπά τον πολιτισμό και τους καλλιτέχνες. Αγκαλιάζει την ιδιωτική πρωτοβουλία, τόσο στον Πολιτισμό, όσο και στον Τουρισμό. Βοηθά τη μικρή, υγιή επιχειρηματικότητα σε καίριους τομείς, τόσο πρωτογενούς παραγωγής, όσο και σε δευτερογενείς τομείς. Συνθέτει και προάγει με αξιοκρατικά κριτήρια κάθε καινοτόμο δράση. Δεν αποκλείει, ούτε διορίζει τους ημέτερους. Δίνει εργαλεία χρηματοδότησης για τους επιχειρηματίες και συνδράμει και υπερασπίζεται τους εργαζόμενους. Κοινώς, εφαρμόζει ένα μετεξελιγμένο στον 21ο αιώνα κεϋνσιανό μοντέλο οικονομίας, ώστε να επέλθει η πολυπόθητη βιώσιμη, πράσινη και αειφόρος ανάπτυξη.
Αυτή είναι η Αριστερά που θέλω να υπηρετήσω. Με όραμα και αξίες. Που σέβεται και τιμά τους θεσμούς, κρατώντας τις απαιτούμενες αποστάσεις. Έτοιμη να δώσει ρεαλιστικές λύσεις. Αριστερά που μπορεί να κυβερνήσει και όχι μόνο να συγκρούεται. Αριστερά που μπορεί να συμμαχήσει για το καλό του τόπου και των ανθρώπων της. Αυτή είναι η Αριστερά του 21ου αιώνα, κατά την άποψή μου.
Ο Παναγιώτης Φελέκης είναι υποψήφιος Διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων & Πολιτισμού του Παντείου / Μέλος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία
