Οταν οι έρευνες του Documento «τρέχουν» με τέρμα τα κοντέρ, εντοπίζοντας ακόμη και τα ψηφιακά ίχνη του Predator στην Κρήτη, οι εισαγγελείς στην Ευελπίδων έχουν κολλήσει στα «κόκκινα φανάρια» μιας διεκπεραιωτικής διαδικασίας, αντιστρόφως ανάλογης του κατεπείγοντος της μείζονος σπουδαιότητας υπόθεσης που έχουν χρεωθεί να διαλευκάνουν.
Τρεις αλλεπάλληλες τεχνικές έρευνες με σημαντικά ευρήματα από ανοιχτές ψηφιακές πηγές που έχει ήδη πραγματοποιήσει το Documento για τα ψηφιακά ίχνη του Predator περιμένουν ακόμη να γίνουν αντικείμενο ενδελεχούς εισαγγελικής έρευνας.
Τελευταία και πολύ σημαντική μας αποκάλυψη, με την οποία ουδείς φαίνεται να ασχολείται, είναι το εύρημα ότι ο ιστότοπος live24. [gr. com] που έχει συσχετιστεί με το συγκεκριμένο κατασκοπευτικό λογισμικό για περίπου ένα μήνα φιλοξενούνταν σε διακομιστή (server) εγχώριας εταιρείας που έχει έδρα το Ηράκλειο Κρήτης.
Οι εισαγγελικές αρχές όμως, αν και έχουν λάβει γνώση αυτής της αποκάλυψης όσο και των προηγούμενων, σε κάποιες περιπτώσεις δυστυχώς μόνο κατόπιν δικής μας πρωτοβουλίας, φαίνεται να ολιγωρούν αν και δεν νομιμοποιούνται πλέον να επικαλεστούν καμιά δικαιολογία του τύπου «δεν έχουμε τα μέσα» ή «δεν ξέρουμε από αυτά».
Με δεδομένο ότι το σκάνδαλο των υποκλοπών ξέσπασε πριν από εννιά μήνες και μέχρι σήμερα η δημοσιογραφική έρευνα έχει εισφέρει πλήθος στοιχείων προς την κατεύθυνση εντοπισμού των δραστών δεδομένων ποινικών ευθυνών, ανακύπτουν εύλογα μια σειρά από ερωτήματα που έχουν να κάνουν με τη στάση των εισαγγελέων:
Οπως, π.χ., εάν έχει επιχειρηθεί να εντοπιστούν τα παραστατικά πληρωμής και τα ψηφιακά ίχνη που άφησαν πίσω τους οι ιθύνοντες του εν λόγω λογισμικού.
Η δική μας έρευνα κατέγραψε μέχρι και ίχνη του Predator στην Ελλάδα και τα στοιχεία αυτά είναι στη διάθεση των εισαγγελέων. Σχετικά μάλιστα, όπως δημοσιεύσαμε την περασμένη Κυριακή, ερεύνησε και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Οι εισαγγελείς το γνωρίζουν; Εχουν επικοινωνήσει με την αρχή; Ή αγνοούν τα τυχόν ευρήματά της;
Οι αποκαλύψεις του Documento
Διενεργώντας ενδελεχή έρευνα το Documento αποκάλυψε:
• 498 συνδέσμους (URL) συσχετιζόμενους με το Predator, 285 ονόματα τομέα (domain names), δύο διευθύνσεις και την ιστορία του edolio5, συνδέσμου υπεύθυνου για την επιμόλυνση των κινητών τηλεφώνων των Θανάση Κουκάκη και Θόδωρου Καρυπίδη, ενώ επιχείρησε να παγιδεύσει και τον Νίκο Ανδρουλάκη.
• Τα 285 domains που αποκαλύψαμε είχαν όλα κοινή IP (72. 34. 38. 64), κοινή κατάληξη gr.com και το όνομά τους είχε αγοραστεί από τον καταχωρητή ονομάτων domain.gr.com. Ο τελευταίος ιστότοπος ανήκει στην αγγλική CENTRALNIC, ενώ στην ιστοσελίδα γράφεται πως επίσης ιδιοκτήτης είναι η iDOT Services LTD με έδρα την Κύπρο. Επιπλέον, το edolio 5 γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου 2021, καθώς έφταναν στην Αθήνα οι πρώτοι υπάλληλοι της Intellexa και η ληξιαρχική πράξη της «γέννησης» βρίσκεται στους διακομιστές (servers) της Namecheap, όπου και καταχωρήθηκε το όνομα.
• Αποκαλύψαμε ακόμη πως δώδεκα συσχετιζόμενοι με το Predator σύνδεσμοι είχαν σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα την κοινή ψηφιακή διεύθυνση (IP) 99. 83. 154. 118, η οποία ανήκει στην Amazon.com, Inc. και οι σέρβερ εντοπίστηκαν μέσω γεωεντοπισμού που πραγματοποιήσαμε στο Σιάτλ των ΗΠΑ. Οι δώδεκα σύνδεσμοι που επιλέξαμε δεν ήταν τυχαίοι, αλλά ήταν επιβεβαιωμένα συσχετιζόμενοι με το Predator, αφού διασταυρώνονται τόσο από τα SMS-παγίδα που έχουν λάβει οι Θ. Κουκάκης, Θ. Καρυπίδης, Χρ. Σπίρτζης και Ν. Ανδρουλάκης όσο και από την τεχνική έκθεση που δημοσίευσε η Meta (Facebook) μαζί με το καναδικό πανεπιστημιακό εργαστήριο Citizen’s Lab τον Δεκέμβριο του 2021. Οι σύνδεσμοι είναι οι παρακάτω: 1) edolio5 [.] com, 2) efsyn [.] news, 3) cnn.gr [.] com, 4) zougla [.] news, 5) thestival [.] news, 6) yout.ube.gr [.] com, 7) enikos [.] news, 8) protothema [.] live, 9) tovima [.] live, 10) hellasjournal [.] company, 11) ereportaz [.] news, 12) ebill .cosmote [.] center.
Από την έρευνα ακόμη προέκυψε πως όλοι οι παραπάνω σύνδεσμοι είχαν δημιουργηθεί από τα μέσα του 2020 έως τα μέσα του 2021, δηλαδή την περίοδο που επιβεβαιωμένα δρούσε το εν λόγω κατασκοπευτικό λογισμικό. Βάσει των παραπάνω στοιχείων αποδεικνύεται πως υπήρχε ένας ενιαίος ψηφιακός εγκέφαλος που δρούσε με οργανωμένο τρόπο και εκμεταλλευόταν τις υπηρεσίες της Amazon ώστε να εξασφαλίζει την παρακολούθηση των στόχων. Αξίζει να σημειωθεί πως για το παραπάνω δημοσίευμα η Εισαγγελία Πρωτοδικών που ερευνά την υπόθεση των υποκλοπών απέστειλε αίτημα δικαστικής συνδρομής στις ΗΠΑ προκειμένου να εντοπιστούν τα «ψηφιακά ίχνη» του λογισμικού Predator.
Με έδρα το Ηράκλειο της Κρήτης
Το Documento αποκάλυψε επίσης πως η συσχετιζόμενη με το Predator ιστοσελίδα live24 [.] gr [.] com με ψηφιακή διεύθυνση (IP) 185. 4. 133. 222 είχε «ανέβει» την περίοδο 9/3/2021 – 10/4/2021 σε διακομιστή (server) της ελληνικής εταιρείας Enartia Single Member SA, με διακριτικό τίτλο τομέα top.host και με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης. Να σημειωθεί πως τη συγκεκριμένη έρευνα επιβεβαίωσε με τον πιο επίσημο τρόπο η ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), η οποία σε δήλωσή της στο Documento ανέφερε πως «η αρχή επιβεβαιώνει τη διεξαγωγή της συγκεκριμένης έρευνας, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των ερευνητικών και ελεγκτικών ενεργειών της για την υπόθεση των υποκλοπών με βάση τις αρμοδιότητές της. Δεδομένου ότι η έρευνα είναι σε εξέλιξη, δεν μπορεί να ανακοινωθεί κάτι περισσότερο». Τα παραπάνω δεδομένα είναι ιδιαίτερα σημαντικά, αφού αφενός αποδεικνύεται πως σάιτ που συσχετίζεται με το Predator δρούσε σε ελληνική επικράτεια, αφετέρου, δε, η ΑΠΔΠΧ έχει ξεκινήσει αυτεπάγγελτη έρευνα από την οποία οι εισαγγελικές αρχές μπορούν να ζητήσουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία, αν δεν το έχουν κάνει ήδη.
Το κλίμα ήταν στραβό από την αρχή
Η απροθυμία της Δικαιοσύνης να διενεργήσει έρευνα επί της ουσίας για τη διαλεύκανση του σκανδάλου των υποκλοπών φάνηκε εξαρχής. Ηταν Απρίλιος του 2022 όταν ήρθε στο φως της δημοσιότητας η υπόθεση της παρακολούθησης του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη. Η τότε προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθήνας Σωτηρία Παπαγεωργοπούλου διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, ενώ στη συνέχεια ο Κουκάκης υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά.
Η έρευνα ανατέθηκε στον εισαγγελέα, σημερινό προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών, Αντώνιο Ελευθεριάνο, και αφορούσε στο κατά πόσο έχει τελεστεί η αξιόποινη πράξη της παραβίασης τηλεφωνικού απορρήτου και ποια πρόσωπα εμπλέκονταν στη δυσώδη αυτή υπόθεση.
Η παρακολούθηση Κουκάκη όμως δεν ήταν η μοναδική. Λίγους μήνες πριν είχε αποκαλυφθεί η παρακολούθηση του δημοσιογράφου των Reporters United Σταύρου Μαλιχούδη, για την οποία ήδη διεξαγόταν έρευνα επίσης από τον εισαγγελέα Ελευθεριάνο.
Αν και έμπειρος εισαγγελέας, ο Αντ. Ελευθεριάνος έπραξε κάτι το οποίο σύμφωνα με νομικές πηγές δεν δικαιολογείται σε μια τόσο σοβαρή υπόθεση. Διαβίβασε τη δικογραφία που είχε σχηματιστεί σε πταισματοδίκη προκειμένου να πάρει καταθέσεις από εμπλεκόμενα πρόσωπα, αντί να «τρέξει» την έρευνα ο ίδιος.
Σύμφωνα με πηγές από τον χώρο της Δικαιοσύνης, η διαβίβαση δικογραφίας από εισαγγελέα σε πταισματοδίκη είναι κάτι σύνηθες στη Δικαιοσύνη, αλλά όχι σε υποθέσεις μείζονος ενδιαφέροντος που απαιτείται ενδελεχής έρευνα.
Οπως είχε αποκαλύψει το Documento, η δικογραφία επέστρεψε από το πταισματοδικείο στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθήνας στις 22 Ιουνίου. Ωστόσο, αντί να χρεωθεί εκ νέου στον εισαγγελέα Ελευθεριάνο ή κάποιον άλλον εισαγγελέα, παρέμεινε επί δύο μήνες στα αζήτητα της Εισαγγελίας, με αποτέλεσμα οι έρευνες να παγώσουν. Την περίοδο εκείνη υπήρξαν διάφορα δημοσιεύματα σχετικά με το σκάνδαλο των υποκλοπών. Κάποια από αυτά περιείχαν ονόματα επιχειρηματιών και εταιρειών που φέρονται ως εμπλεκόμενες στις παρακολουθήσεις με το λογισμικό Predator. Ωστόσο τα στοιχεία αυτά δεν αξιοποιήθηκαν. Επί μήνες δεν ερευνήθηκαν ούτε φυσικά πρόσωπα ούτε εταιρείες, με αποτέλεσμα να χαθούν πολύτιμος χρόνος και προφανώς και πολύτιμα στοιχεία.
Σαλαμοποίηση των δικογραφιών
Λίγο μετά τον Δεκαπενταύγουστο η δικογραφία για την παρακολούθηση Κουκάκη χρεώθηκε ξανά στον εισαγγελέα Ελευθεριάνο. Λίγες μέρες πριν είχε ξεσπάσει το σκάνδαλο της παρακολούθησης του προέδρου του ΚΙΝΑΛ Νίκου Ανδρουλάκη, με την υπόθεση να γίνεται πρώτο θέμα σε κορυφαία διεθνή ΜΜΕ όπως το BBC και οι «New York Times».
Ο εισαγγελέας Ελευθεριάνος διαβίβασε για άλλη μία φορά τη δικογραφία σε πταισματοδίκη –για συμπληρωματικές ίσως καταθέσεις ή για κάποιον άλλο λόγο–, όπως είχε κάνει και τον Απρίλιο. Δεν ήταν όμως και η μόνη δικογραφία που είχε σχηματιστεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών για την παρακολούθηση του Κουκάκη. Ακόμη μία δικογραφία είχε σχηματιστεί για το ίδιο ζήτημα έπειτα από αναφορά που είχαν καταθέσει οι δημοσιογράφοι Νίκος Λεοντόπουλος και Θεόδωρος Χονδρόγιαννος. Η δικογραφία αυτή δεν είχε χρεωθεί όμως στον εισαγγελέα Ελευθεριάνο αλλά στον εισαγγελέα Πρωτοδικών Γιώργο Νούλη. Δηλαδή για την ίδια υπόθεση είχαν σχηματιστεί ξεχωριστές δικογραφίες και οι έρευνες είχαν σαλαμοποιηθεί. Μετά τον Δεκαπενταύγουστο συνενώθηκαν σε μία. Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο εισαγγελέας Ελευθεριάνος ανέλαβε χρέη προϊσταμένου της Εισαγγελίας Πρωτοδικών. Οι δικογραφίες για τις παρακολουθήσεις ανατέθηκαν στην εισαγγελέα Αγγελική Τριανταφύλλου, ενώ στην ίδια εισαγγελέα χρεώθηκαν και οι δικογραφίες για την παρακολούθηση των Χρήστου Σπίρτζη και Ολγας Γεροβασίλη.
Σε ό,τι αφορά την παρακολούθηση του κινητού τηλεφώνου του προέδρου του ΚΙΝΑΛ σχηματίστηκε ξεχωριστή δικογραφία. Την έρευνα ανέλαβε ο εισαγγελέας πρωτοδικών Κώστας Σπυρόπουλος και ακόμη και σήμερα τη χειρίζεται ο ίδιος.
Παρέμβαση Ντογιάκου μόνο για τις… διαρροές
Ιδιαίτερη εντύπωση είχε προκαλέσει η παρέμβαση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ισίδωρου Ντογιάκου, μετά τη δημοσιοποίηση της παρακολούθησης Ανδρουλάκη. Ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός ξεκίνησε ο ίδιος προσωπικά ποινική προκαταρκτική εξέταση, όχι όμως για το ποιοι ενορχήστρωσαν τις παρακολουθήσεις, αλλά για το πώς… διέρρευσαν στοιχεία του σκανδάλου.
Επρόκειτο για μια κίνηση η οποία ουσιαστικά φανέρωνε την απροθυμία της Δικαιοσύνης να διενεργήσει επί της ουσίας έρευνα. Σύμφωνα με πηγές από τον χώρο της Δικαιοσύνης, εάν ο Ισ. Ντογιάκος ήθελε πραγματικά να υπάρξει αποτέλεσμα, θα μπορούσε να δώσει εντολή για την ενοποίηση όλων των δικογραφιών σε μία και να αναθέσει την έρευνα σε εφέτη ανακριτή, κάτι που είχε ζητήσει με έγγραφο αίτημα και ο Κώστας Βαξεβάνης. Κάτι τέτοιο είχε πράξει άλλωστε κατά τη διάρκεια των ερευνών για τη Χρυσή Αυγή ο Ισ. Ντογιάκος ως προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών και εκ του αποτελέσματος κρίνεται επιτυχές.
Πλήθος ονομάτων και αποκαλύψεις
Την ίδια απρόθυμη στάση επέδειξε η Δικαιοσύνη και μετά τις αποκαλύψεις όχι μόνο του Documento αλλά και άλλων ΜΜΕ όπως το «Βήμα», «Τα Νέα» και το Inside Story σχετικά με πρόσωπα που είχαν πέσει θύματα παρακολούθησης. Eιδικά το Documento έχει δημοσιοποιήσει τους τελευταίους μήνες δεκάδες ονόματα παρακολουθουμένων, μεταξύ των οποίων κορυφαίοι υπουργοί αλλά και κρατικοί αξιωματούχοι σε νευραλγικές θέσεις, όπως για παράδειγμα οι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων. Κάτι που αγγίζει τα όρια της εσχάτης προδοσίας. Παρά τη σπουδαιότητα των αποκαλύψεων η Δικαιοσύνη στρουθοκαμηλίζει και εξακολουθεί να διενεργεί προσχηματικές έρευνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις πριν από λίγες μέρες οι εισαγγελείς πραγματοποίησαν έφοδο σε σπίτια, εταιρείες και πρόσωπα που σχετίζονται με τις παρακολουθήσεις. Παρά το γεγονός ότι τα ονόματα των εμπλεκόμενων εταιρειών και προσώπων έχουν δημοσιευτεί στον Τύπο από τον περασμένο Ιούνιο και παρότι από τις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου η πλευρά Κουκάκη είχε καταθέσει συμπληρωματική μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών με πλήρη στοιχεία για εμπλεκόμενα πρόσωπα και εταιρείες.
Εξωδίκως ενημερώθηκε η εισαγγελέας
Τρανή απόδειξη της εισαγγελικής απραξίας είναι τα όσα διημείφθησαν ανάμεσα στον Κ. Βαξεβάνη και τους δικηγόρους του Γιάννη Μαντζουράνη και Βαγγέλη Γεωργακόπουλο, και την εισαγγελέα Αγγελική Τριανταφύλλου στο γραφείο της στην Εισαγγελία Πρωτοδικών την περασμένη Τετάρτη. Σε συνάντησή τους ο Κ. Βαξεβάνης ρώτησε την εισαγγελέα Τριανταφύλλου αν εκτός από την ΕΥΠ έχει κάνει αίτημα και προς τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας για τις παρακολουθήσεις. Με το αίτημα η εισαγγελέας θα μπορούσε να ενημερωθεί εάν συγκεκριμένοι αριθμοί τηλεφώνου ήταν σε παρακολούθηση ύστερα από αίτημα της ΕΥΠ.
Η εισαγγελέας απάντησε στον εκδότη του Documento πως δεν μπορεί να κάνει αίτημα στον πάροχο γιατί δεν γνωρίζει ποια τηλέφωνα ήταν σε παρακολούθηση. Οι Κ. Βαξεβάνης και Γ. Μαντζουράνης δήλωσαν έκπληκτοι γι’ αυτή την απάντηση, λέγοντας ότι τα τηλέφωνα αυτά έχουν δημοσιευτεί στο Documento αλλά και στο σάιτ της εφημερίδας με καλυμμένα τα τελευταία ψηφία για ευνόητους λόγους. Πρόκειται για το φύλλο του Documento της περασμένης Κυριακής που περιείχε τις αποδείξεις για την παρακολούθηση του Κωστή Χατζηδάκη ή στόχου #5046c κατά την ΕΥΠ.
Τότε η εισαγγελέας αποκρίθηκε ότι δεν έχει δει τα σχετικά δημοσιεύματα. Δηλαδή οι εισαγγελείς που κάνουν τη σημαντικότερη έρευνα αυτήν τη στιγμή στη χώρα δεν είδαν το δημοσίευμα το οποίο περιείχε τα αποδεικτικά στοιχεία των παρακολουθήσεων που οι ίδιοι ζητούσαν.
Για να διευκολύνει την εισαγγελέα Τριανταφύλλου στο έργο της το Documento κοινοποίησε την Παρασκευή μέσω εξωδίκου διά του πληρεξούσιου δικηγόρου του Γ. Μαντζουράνη το φύλλο του Documento της 11ης Δεκεμβρίου με τις αποδείξεις για την παρακολούθηση Χατζηδάκη τις οποίες δεν είχε δει. Το επίμαχο εξώδικο κοινοποιήθηκε τόσο στον Αντ. Ελευθεριάνο όσο και στην προϊσταμένη της Εισαγγελίας Εφετών Αθήνας Μαρία Γκανέ.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί επίσης το γεγονός πως οι δύο εισαγγελείς που έχουν αναλάβει την υπόθεση των υποκλοπών ταυτόχρονα κάνουν και χρέη εισαγγελέα ποινικής δίωξης. Δηλαδή την ώρα που ερευνούν μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις των τελευταίων χρόνων που ακουμπά την ίδια τη λειτουργία της δημοκρατίας, υποχρεούνται να ασχολούνται και με την καθημερινότητα των ποινικών διώξεων.
