Δεν θα ανέχεται την υπέρβαση «κόκκινων γραμμών» αλλά θα παραμείνει πραγματιστική και στο πλαίσιο των συμφερόντων.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, στην ομιλία του για την επιστροφή των ΗΠΑ στον κόσμο, ο πρόεδρος Μπάιντεν έδωσε μια πρώτη γεύση για την αυστηρότερη στάση που θα τηρήσει απέναντι στη Σαουδική Αραβία σε σχέση με τον προκάτοχό του. Έκανε λόγο για «αβάσταχτη καταστροφή που υφίσταται ο λαός της Υεμένης» από τον πόλεμο που σοβεί στη χώρα πάνω από έξι χρόνια με την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας.
Μάλιστα πρόσθεσε ότι «αυτός ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει» και ανακοίνωσε την παύση οποιασδήποτε βοήθειας τόσο σε πολεμικές επιχειρήσεις όσο και σε πωλήσεις οπλικών συστημάτων. Ωστόσο δεν έκοψε κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας, καθώς θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη χώρα έναντι των επιθέσεων του Ιράν.
Η Σαουδική Αραβία είναι παραδοσιακός σύμμαχος των ΗΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση Τραμπ έκανε τα στραβά μάτια σε κατάφωρες παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων καθώς δεν ήθελε να χαλάσει τις σχέσεις της με τον πρίγκιπα Μοχάμεντ, του οποίου οι αντι-ιρανικές πολιτικές συνέφεραν την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Πράγμα που πρακτικά σημαίνει ότι ο Σαουδάραβας πρίγκιπας ήταν κεντρικής σημασίας στην πώληση αμερικανικών οπλικών συστημάτων.
Δεν θα αποστρέφουν και το βλέμμα τους
Το μήνυμα ότι πλέον οι ΗΠΑ δεν θα αποστρέφουν το βλέμμα στις αυθαιρεσίες του πρίγκιπα υπογραμμίζεται και από το γεγονός ότι ο Μπάιντεν δεν συνομίλησε με τον πρίγκιπα αλλά με τον βαριά άρρωστο βασιλιά Σαλμάν. Ωστόσο οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να αποξενωθούν από έναν άνθρωπο που είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα αναλάβει τον θρόνο μιας χώρας που μπορεί να ανεβοκατεβάζει κατά το δοκούν τις τιμές του πετρελαίου, να περιορίζει το Ιράν και να παίζει πρωταρχικά ρυθμιστικό ρόλο στην ειρήνη της ευρύτερης περιοχής. Πόσο μάλλον τη στιγμή που οι σχέσεις με το Ιράν αντί να βελτιωθούν –και να συναφθεί το πολύπαθο πυρηνικό σύμφωνο– μπορεί να χειροτερεύσουν και να διατάξει το αεροπορικό χτύπημα σε ιρανικές θέσεις στη Συρία.
Από την πλευρά του ο πρίγκιπας Μοχάμεντ, καταλαβαίνοντας τις προθέσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, σε ένδειξη συνεννόησης υπήρξε ενεργός στην αποκατάσταση των σχέσεων χωρών-δορυφόρων της Σαουδικής Αραβίας με το Ισραήλ, ίσως τον πιο προνομιακό συνομιλητή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Νέο προφίλ αλλά οι συμφωνίες, συμφωνίες
Ο Μπάιντεν, σε μια προσπάθεια οικοδόμησης του προφίλ των ΗΠΑ ως υπεύθυνης παγκόσμιας δύναμης που αφήνει πίσω τον τραμπισμό, θέλει να φέρει τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κεντρικό πολιτικό διάλογο, τουλάχιστον εντός των τειχών. Ωστόσο αυτό δεν τον εμποδίζει να κάνει συμφωνίες με ηγέτες χωρών με λειψή ή καθόλου δημοκρατία. Αυτή η επαμφοτερίζουσα στάση δεν αφήνει περιθώριο για πολλές ελπίδες πίεσης προς την αραβική χώρα για ουσιαστικές αλλαγές σε θέματα ανθρώπινων δικαιωμάτων και ελευθερίας της έκφρασης. Χαρακτηριστική θα μπορούσε να αποκληθεί η στάση των ΗΠΑ στην υπόθεση της δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι τον Οκτώβριο του 2018.
Έκθεση της υπηρεσίας πληροφοριών επιβεβαίωσε αυτό που υποπτευόταν η διεθνής κοινότητα: πίσω από το στυγερό έγκλημα στο προξενείο της χώρας στην Τουρκία είναι αδύνατο να μη βρισκόταν ο πρίγκιπας Μοχάμεντ. Ωστόσο οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις σε 76 Σαουδάραβες πολίτες αλλά όχι στον πρίγκιπα, μην τηρώντας την υπόσχεση για «πληρωμή του τιμήματος» από όλους τους εμπλεκόμενους, που είχε δώσει προεκλογικά ο Μπάιντεν.
