Από τη μία η Teleperformance εισφέρει αφιλοκερδώς στον ΕΟΔΥ, από την άλλη λογοκρίνει το Facebook με «γαλάζια» γυαλιά
Η πρόθεση κυβερνητικού ελέγχου όλων των πεδίων της δημόσιας σφαίρας δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Από την εξέγερση ενάντια στο καθεστώς Μουμπάρακ το 2011 στην Αίγυπτο μέχρι τα πρόσφατα παραδείγματα σε Ουγγαρία, Γαλλία, Βρετανία και προφανώς στη γειτονική Τουρκία, τα social media μπήκαν στο στόχαστρο της εκτελεστικής εξουσίας. Γιατί; Διότι αποτελούν τα μόνα αδιαμεσολάβητα μέσα διακίνησης ιδεών, παρά τα ελαττώματα και τις παθογένειές τους. Από τις αυταρχικές προσπάθειες φίμωσης δεν θα μπορούσε να απέχει η ελληνική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Πρόφαση για τις απόπειρες λογοκρισίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν σε πολλές περιπτώσεις η… ζέση καταπολέμησης των fake news. Λίγο πριν από τις ευρωεκλογές του 2019 οι χρήστες του Facebook ενημερώθηκαν για την αναβάθμιση της αστικής μη κυβερνητικής εταιρείας Ellinika Hoaxes σε ρόλο «σερίφη» του Facebook. Μόνο που οι «σερίφηδες» αποδείχτηκαν ανειδίκευτοι. Οπως έχει αναδείξει πολλάκις το Documento, στους «αδιάφθορους» του διαδικτύου εντοπίζονταν ελάχιστοι επαγγελματίες δημοσιογράφοι. Από εκεί και πέρα, η «ομάδα κρούσης» απαρτιζόταν από έναν πρώην ναρκαλιευτή, έναν εν ενεργεία στρατιωτικό (εθελοντή μακράς θητείας – ΕΜΘ), έναν χημικό, έναν απόφοιτο διοίκησης επιχειρήσεων, έναν νομικό κ.ο.κ.
«Μας προξενεί εντύπωση πώς ο παγκόσμιος τεχνολογικός κολοσσός της Facebook αποφάσισε να αναθέσει το έργο του θεματοφύλακα της αλήθειας των ειδήσεων στο ελληνικό διαδίκτυο σε μια εταιρεία που δεν έχει την ίδια εξειδίκευση και εμπειρία με τους αντίστοιχους συνεργάτες της Facebook σε άλλες χώρες, όπως το AFP και το Associated Press» είχε σχολιάσει την επίμαχη περίοδο ο τότε υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Λευτέρης Κρέτσος.
«Σερίφηδες» χωρίς εφόδια
Εκτός από πλημμελώς καταρτισμένοι, οι «κυνηγοί» των fake news αποδείχτηκαν ουκ ολίγες φορές πηγές αναπαραγωγής ανυπόστατων ειδήσεων. Ενδεικτικό παράδειγμα η απόπειρα να χαρακτηριστούν ψευδή τα δημοσιεύματα που σχετίζονταν με την κατάργηση του μαθήματος των καλλιτεχνικών στο λύκειο. Οι έντονες αντιδράσεις ανάγκασαν τα Ellinika Hoaxes να παραδεχτούν ότι διέδωσαν fake news. Επίσης, αξέχαστη θα μείνει η προσπάθεια των «σερίφηδων» να στιγματίσουν ως ψευδές άρθρο γνώμης του εκδότη του Documento, προκαλώντας το ερώτημα αν μπορούν να αντιληφθούν τη διαφορά ανάμεσα στην άποψη και την είδηση.
Η σχέση των Ellinika Hoaxes με το έντυπο «Athens Voice» προκάλεσε περαιτέρω αμφιβολίες για τις ευγενείς προθέσεις τους. «Δεν δεχόμαστε σχετικά διαφημιστικά έσοδα, όλα καταλήγουν στην “Athens Voice”, η οποία ως αντάλλαγμα καλύπτει τα έξοδα του σέρβερ και του τεχνικού συμβούλου. Η “Athens Voice” όχι μόνο δεν έχει καμία σχέση με την επιλογή της θεματολογίας μας» σημείωναν τα Ellinika Hoaxes για τη συνεργασία με το Μέσο που έχει ξεκάθαρη πολιτική αναφορά και κατεύθυνση. Βέβαια, το 2017 η «Athens Voice» ανακοίνωνε ότι «από σήμερα τα Ellinika Hoaxes είναι μαζί μας στην ομάδα της Athens Voice, με στόχο πάντα την πιο έγκυρη ενημέρωση για τους αναγνώστες» και το μέλος της ΑΜΚΕ Δημήτρης Αλικάκος δήλωνε: «Πρόκειται για ακριβώς αυτήν τη συνεργασία μας».
Αξιο αναφοράς είναι ότι τα Ellinika Hoaxes για τις υπηρεσίες που πρόσφεραν το 2019 στο Facebook εισέπραξαν 302.400 δολάρια (250.000 ευρώ) και 475.600 δολάρια (394.000 ευρώ) για το 2020.
Φιλεύσπλαχνοι «κολοσσοί»
Ρόλο ελεγκτή περιεχομένου στο Facebook φέρεται να ανέλαβε η Teleperformance, προκαλώντας κύμα αντιδράσεων για τη μαζική εξαφάνιση αναρτήσεων που αφορούσαν τον απεργό πείνας και δίψας Δημήτρη Κουφοντίνα. Η λαϊκή κατακραυγή σε συνδυασμό με την πολιτική διάσταση που δόθηκε και την κινητοποίηση αρμόδιων φορέων ανάγκασαν τον εκπρόσωπο του Facebook να δηλώσει ότι «έγιναν λάθη».
Η Teleperformance έχει αναλάβει αφιλοκερδώς τη λειτουργία του τηλεφωνικού κέντρου του ΕΟΔΥ, προσθέτοντας το όνομά της στους φιλεύσπλαχνους «κολοσσούς» που συνέδραμαν ή συνδράμουν την ελληνική κυβέρνηση στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Για κάποιον ανεξήγητο λόγο η αρωγή της εταιρείας κρατήθηκε κρυφή για περίπου δύο μήνες, ενώ μυστική παραμένει και η σχετική σύμβαση, με τις δύο πλευρές –σύμφωνα με την έρευνα της «ΕφΣυν»– να μη συμφωνούν ως προς το ποιος πήρε την πρωτοβουλία γι’ αυτήν τη συνεργασία.
Στο ίδιο μοτίβο εντάσσονται και οι σκιώδεις κυβερνητικές συνεργασίες με την Palantir και τη Cisco. Η αποστροφή της κυβέρνησης προς κάθε μορφή διαφάνειας είχε αποτέλεσμα να πληροφορηθεί η κοινή γνώμη για την αμισθί… βοήθεια της Palantir από δελτίο Τύπου της παρασιτικής εταιρείας που γεννήθηκε από τη μήτρα της CIA και απομυζά πόρους και δεδομένα του δημοσίου κάνοντας μετάσταση σε κρατικές δομές και προκαλώντας σχέσεις εξάρτησης μέσω της μαζικής άντλησης και επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων. Η σύμβαση με την εταιρεία δημοσιεύτηκε εντέλει τον Ιανουάριο, επιβεβαιώνοντας τους φόβους για πρόσβαση σε δεδομένα του γενικού πληθυσμού και οργανισμών του δημοσίου, προχειρότητα και έλλειμμα ελέγχου.
Η συνεργασία του υπουργείου Παιδείας με τη Cisco αποτελεί ακόμη ένα παράδειγμα που επιβεβαιώνει τον κανόνα των… πονόψυχων μεγάλων εταιρειών. Υστερα από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και παρά το μπλακάουτ που παρουσιάστηκε στην τηλεκπαίδευση, η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως επιμένει να μη δημοσιοποιεί τη σύμβαση με την εταιρεία, προσκαλώντας όσους βουλευτές ενδιαφέρονται να την επισκεφτούν στο γραφείο της για να τη διαβάσουν.
