Εν μέσω λασπολογίας ο μεγαλομανής ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος Σεμπάστιαν Κουρτς ετοιμάζεται να συγκυβερνήσει την Αυστρία παρέα με μισαλλόδοξους ακροδεξιούς.
Η τρέλα δεν πάει στα βουνά. Παραμένει στις πόλεις, όπου μπορεί να εισέρχεται εύκολα στα μυαλά των ανθρώπων. Αυτό ισχύει σήμερα ιδιαίτερα για την Αυστρία. «Αναπνέουμε πολιτική μπόχα, η οποία προκαλεί παραζάλη» λέει ο δημοσιολόγος Γκέοργκ Χόφμαν-Οστενχοφ. Κι αυτό ισχύει εδώ και μήνες, από την αρχή του προεκλογικού αγώνα που ολοκληρώνεται σήμερα με την προσέλευση των ψηφοφόρων στις κάλπες.
Η πηγή της δυσωδίας: Dirty Campaignings (βρόμικες καμπάνιες), Fake News, δωροδοκίες, δολοπλοκίες και άλλα παρόμοια με πρωταγωνιστή το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPÖ), αλλά και με δυναμική σύμπραξη των άλλων δύο κομμάτων εξουσίας, του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (ÖVP) που συγκυβερνά ακόμη με τους Σοσιαλδημοκράτες και του ακροδεξιού Φιλελεύθερου Κόμματος (FPÖ).
«Αντί να αντιπαρατίθενται για την παιδεία, τους φόρους και την κοινωνική ασφάλεια, λασπολογούν ακατάσχετα» λέει τηλεοπτικός παρουσιαστής. «Δεν είναι καθόλου παράξενο ότι στην Αυστρία γίνονται σιγά σιγά όλοι παράφρονες» συμπεραίνει απογοητευμένος ο πολιτολόγος Χούμπερτ Ζίκινκγερ. Η συνεχής λασπολογία δεν καταστρέφει μόνο την πολιτική κουλτούρα, αλλά θολώνει και την ατομική συνείδηση.
Στο επίκεντρο της ψύχωσης βρίσκεται, όπως έγραψε το αμερικανικό περιοδικό «Time», ένας «πολιτικός νέου τύπου» ο πρόεδρος του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος Σεμπάστιαν Κουρτς, που αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις, θα εκλεγεί σήμερα νέος καγκελάριος της χώρας. Ο 31χρονος Κουρτς, ο οποίος έγινε σε ηλικία 27 ετών ο νεότερος υπουργός Εξωτερικών της Ευρώπης, είναι ήδη διεθνώς, κατά το ίδιο περιοδικό, «ένας από τους δέκα σημαντικότερους αρχηγούς της επόμενης γενιάς». Απόδειξη, το «χρυσό χέρι» του στην προσφυγική κρίση, ήτοι το ξενοφοβικό κλείσιμο της Βαλκανικής Οδού το 2016, που έγινε υπόδειγμα για πολλούς άλλους Ευρωπαίους πολιτικούς.
Μοντέρνο προσωπείο, ανθρωπιστικές διατυπώσεις
Το «Time» δεν έχει άδικο. Ο Κουρτς είναι πολιτικός μακιαβελικής κοπής: αδίστακτος, ανελέητος, άσπλαχνος – αλλά με πολύ μοντέρνο προσωπείο. Παράδειγμα, το αίτημά του να απαγορευθεί στις ανθρωπιστικές οργανώσεις να διασώζουν πρόσφυγες με δικά τους σκάφη στη Μεσόγειο. Αυτό, ισχυρίζεται, δίνει το λάθος μήνυμα σε άλλους «κυνηγημένους» να πάρουν τον ίδιο δρόμο «που οδηγεί με μεγάλη πιθανότητα στο ναυάγιο και ενδεχομένως στον θάνατο».
Ανάλογα καμουφλαρισμένη με ανθρωπιστικό αμπαλάζ είναι και η πρότασή του για τη δημιουργία στρατοπέδων κράτησης για πρόσφυγες στην Αφρική και την Ασία (αρχικά είχε προτείνει ένα ελληνικό νησί) κατά το αυστραλιανό πρότυπο: υπό κτηνώδεις δηλαδή συνθήκες διαβίωσης. Αυτό, λέει, «αποσκοπεί στην αποτροπή καινούργιων προσφυγικών κυμάτων και κατά επέκταση μαζικών θανάτων».
Ο πολιτικός «δανδής», όπως τον αποκαλούν τα αυστριακά μέσα ενημέρωσης, δεν περιορίζεται ωστόσο σε προτάσεις. Πολύ πιο εύγλωττα είναι τα έργα του. Με κορυφαίο, δίπλα στο κλείσιμο της Βαλκανικής Οδού, την αποστολή Αυστριακών στρατιωτών στην πΓΔΜ για την περαιτέρω οχύρωση των συνόρων της έναντι των προσφύγων.
Ή την πρόσφατη απαγόρευση της μπούρκα και γενικότερα της κάλυψης του προσώπου, που έχει κατά τα άλλα τραγελαφικές επιπτώσεις. Οι αστυνομικοί ζητούν τώρα και από κάθε ντόπιο πολίτη να κρατά «καθαρό» το πρόσωπο – για παράδειγμα από μια γυναίκα που το είχε καλυμμένο με κασκόλ λόγω του ψύχους ή από μουσικούς του δρόμου που φορούσαν αποκριάτικες μάσκες.
Αλλά και στο εσωτερικό του κόμματός του ο Κουρτς σφίγγει τα λουριά στο έπακρο. Κατά την αναγόρευσή του σε πρόεδρο του κόμματος τον περασμένο Ιούλιο, ζήτησε και πήρε δικτατορικές αρμοδιότητες για όλα τα θέματα. Αυτό του δίνει την εικόνα ενός νέου Ναπολέοντα – του Μικρού εξυπακούεται, όχι του Κορσικανού Μεγάλου.
Το φαινόμενο Κουρτς εμπεριέχει πολύ αυταρέσκεια, πολλές πλεκτάνες, πολύ βρομιά – από όλες τις πλευρές. Οπως το επιτελείο του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Κρίστιαν Κερν εξαπέλυσαν απίστευτες συκοφαντίες εναντίον του Κουρτς στο ίντερνετ, έτσι και οι επιτελείς του Κουρτς προσπαθούσαν να εξαγοράσουν συνεργάτες των Σοσιαλδημοκρατών.
Υπηρετώντας το όραμα του μακαρίτη Χάιντερ
Πίσω από τη λάσπη κρύβεται όμως ένα μεγαλεπήβολο πολιτικό εγχείρημα. Το πέρασμα από τη δεύτερη στην τρίτη αυστριακή δημοκρατία, όπως την είχε οραματισθεί ο ενδιάμεσα αποθανών «πατριάρχης» των Αυστριακών ακροδεξιών Γέργκ Χάιντερ (1976 – 2008). Το χαρακτηριστικό γνώρισμά της θα είναι ένα αυταρχικό καθεστώς στο εσωτερικό και μια ιερά συμμαχία με τα ξενοφοβικά κράτη του Βίσεγκραντ (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία) στο εξωτερικό. Ο στόχος δεν είναι δηλαδή μια απλή κυβερνητική, αλλά μια συστημική αλλαγή, η οποία θα αλλάξει το προφίλ της κεντρικής Ευρώπης και θα επηρεάσει σοβαρά τις εξελίξεις στην υπόλοιπη ήπειρο.
Μόνο που ο πρωταγωνιστής της αλλαγής δεν θα είναι κάποιος ακροδεξιός, αλλά ένας χριστιανοδημοκράτης που κινείται σταθερά προς την ακροδεξιά. Από αυτήν άποψη, η σχεδιαζόμενη μετεκλογική συνεργασία του Λαϊκού Κόμματος με τους Φιλελεύθερους δεν θα δώσει μια δεξιά – ακροδεξιά, αλλά μια (σχεδόν) ακροδεξιά – ακροδεξιά κυβέρνηση.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση κατά λογαριασμό του περιοδικού «Profil», το Λαϊκό Κόμμα παίρνει 33% των ψήφων, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Φιλελεύθεροι 24%, ενώ τρία άλλα μικρά κόμματα (Πράσινοι, Λίστα Πίλτς και Νέος) 5% – με εκλογικό όριο το 4%. Προηγούμενη δημοσκόπηση κατέβαζε ωστόσο το ποσοστό των Σοσιαλδημοκρατών σε 22% – κάτι πρωτόγνωρο στη μεταπολεμική ιστορία τους.
Είμαστε μάρτυρες της αρχής του τέλους της πάλαι ποτέ κραταιάς αυστριακής σοσιαλδημοκρατίας; «Ας περιμένουμε» προτρέπει ο σύμβουλος του καγκελάριου Κερν Ρόμπερτ Μίσικ. «Δεν είναι λίγοι οι ψηφοφόροι που πιστεύουν ότι στο σκάνδαλο-Κουντς ο Κερν έπεσε θύμα των συμβούλων του. Γι’ αυτό και δεν αποκλείεται να του δώσουν από συμπόνια άφεση αμαρτιών – και μαζί με αυτήν και την ψήφο τους».
Δεξιά – ακροδεξιά συμμαχία: ένα ταμπού που έσπασε το 2000
Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα της Αυστρίας (ÖVP) έχει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στη συνεργασία με την ακροδεξιά σε κυβερνητικό επίπεδο. Κι αυτό παρά την απόφαση που έλαβαν μεταπολεμικά τα δημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης να μην κάνουν ποτέ τέτοια συνεργασία. Το ταμπού έσπασε για πρώτη φορά το 2000 με τη συγκρότηση κυβέρνησης συνασπισμού μεταξύ του ÖVP και των ακροδεξιών Φιλελεύθερων με καγκελάριο τον πρόεδρο του ÖVP Βόλφγκανγκ Σούσελ – τον μέντορα σήμερα του Σεμπάστιαν Κουρτς. Η αντίδραση των Βρυξελλών ήταν να βάλει σε καραντίνα τη Βιέννη, ήτοι να περιορίσει στο μίνιμουμ τις σχέσεις της με αυτήν. Οι πρωτεργάτες της καραντίνας ήταν οι συντηρητικοί ηγέτες των κρατών-μελών με επικεφαλής τον Γάλλο πρόεδρο Ζακ Σιράκ, οι οποίοι μέχρι τότε απέκρουαν κάθε τέτοια συνεργασία παρόλο που θα αποκόμιζαν σημαντικά εκλογικά οφέλη από αυτήν.
Η καραντίνα τερματίστηκε άδοξα ύστερα από εννέα μήνες λόγω της υπονόμευσής της από ορισμένα κράτη-μέλη. Και δεν πρόκειται σίγουρα να επαναληφθεί σε περίπτωση αναβίωσης της ανίερης συμμαχίας στη Βιέννη. Οι καιροί έχουν αλλάξει. Οι δεξιοί δεν θεωρούν πλέον τους ακροδεξιούς παρίες της πολιτικής. Το αντίθετο συμβαίνει. Πολλοί δεξιοί, όπως ο Κουρτς, τείνουν να μεταλλαχθούν οι ίδιοι σε ακροδεξιούς.
