Με την τεχνολογία να συνοδεύει κάθε μας βήμα, το ερώτημα πότε να πάρεις σ’ ένα παιδί το πρώτο του smartphone αποτελεί ένα σημαντικό δίλημμα για τους νέους γονείς.
Είναι γεγονός ότι η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας τις τελευταίες δεκαετίες έχει προσφέρει αναρίθμητα πλεονεκτήματα στην καθημερινότητα όλων. Αρκετοί μάλιστα είναι αυτοί που δεν μπορούν να σκεφτούν καν τον εαυτό τους να επιβιώνει για λίγες ώρες μακριά από το smartphone τους τηλέφωνο. Η συσκευή αυτή όμως, που έχει γίνει προέκταση του χεριού μας, ταλανίζει όσο καμία άλλη ένα νέο γονιό.
Το ερώτημα που περιστρέφεται συνεχώς στο μυαλό του δεν είναι άλλο από το πότε να φέρει σε επαφή το παιδί του με ένα smartphone. Πιθανώς, θα έχεις δει ένα viral βίντεο στο οποίο ένα μωρό, έχοντας συνηθίσει να χειρίζεται μια οθόνη αφής ενός κινητού τηλεφώνου, δεν μπορεί να γυρίσει μια απλή σελίδα βιβλίου. Όσο τρομακτική και εάν φαίνεται αυτή η σκηνή, για τα πάντα υπάρχει κάποιο όριο. Θα βρεις πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σε κάθε είδους σύγχρονη τεχνολογία. Ας δούμε παρακάτω ορισμένα σχετικά με τη χρήση smartphones από τα παιδιά.
Πρόσβαση σε γνώση & ευκαιρίες μάθησης
Το πιο σημαντικό ίσως πλεονέκτημα που παρέχει ένα smartphone τηλέφωνο στα παιδιά – και όχι μόνο – είναι το τεράστιο πεδίο γνώσης που ξεκλειδώνουν. Τα παιδιά, με την καθοδήγηση πάντα των γονιών τους, μπορούν να χρησιμοποιήσουν διάφορες εκπαιδευτικές εφαρμογές, ψηφιακές βιβλιοθήκες, παιχνίδια και διάφορα άλλα με σκοπό να βελτιώσουν τη μαθησιακή τους εμπειρία. Με ένα smartphone, ένα παιδί μπορεί να εξερευνήσει διάφορα θέματα, να συμμετάσχει σε διαδραστικά μαθήματα αλλά ακόμη και να συνεργαστεί με συνομηλίκους του σε εργασίες.
Επικοινωνία & κοινωνική σύνδεση
Ένα smartphone, όπως γνωρίζεις προφανώς και ο ίδιος από πρώτο χέρι, διευκολύνει την απρόσκοπτη επικοινωνία μεταξύ των παιδιών και των γονιών. Εξασφαλίζεται έτσι μια αίσθηση ασφάλειας αλλά και σιγουριάς. Σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ή καθημερινές δραστηριότητες, οι γονείς μπορούν εύκολα να προσεγγίσουν τα παιδιά τους καθώς και το αντίστροφο. Η επικοινωνία των παιδιών όμως δεν σταματά σε αυτήν με τους γονείς τους. Επεκτείνεται, όπως είναι λογικό άλλωστε, και στους φίλους τους ή άλλα μέλη της οικογενείας τους. Μπορούν να ανταλλάσσουν μηνύματα, να μιλούν στο τηλέφωνο ή ακόμα και να κάνουν βιντεοκλήσεις. Όλη η διαδικασία αυτή ενισχύει υγιείς σχέσεις και προκρίνει μια αξιοσημείωτη κοινωνική αλληλεπίδραση.
Ψηφιακός αλφαβητισμός και δεξιότητες
Είναι γεγονός ότι ζούμε σ’ έναν ψηφιακό κόσμο. Έτσι, το να διαθέτει κάποιος τεχνολογική επάρκεια αποτελεί μια ζωτικής σημασίας δεξιότητα. Αν και για την πλειονότητα η τεχνολογική αυτή επάρκεια έρχεται εκ των ων ουκ άνευ, για ορισμένους αποτελεί ένα δίκοπο μαχαίρι. Ποια είναι τα σαφή όρια που πρέπει να θεσπιστούν ώστε ένα παιδί να μην ζει εξ’ ολοκλήρου στον ψηφιακό κόσμο;
Ας μην περιπλέξουμε εδώ τα πράγματα. Η σταδιακή εισαγωγή των παιδιών στο χειρισμό των smartphone κινητών τηλεφώνων στην κατάλληλη ηλικία, μπορεί και πράγματι τα εξοπλίζει με τις βασικότερες τεχνολογικές γνώσεις και τεχνικές δεξιότητες. Η εξοικείωσή τους με την τεχνολογία αυτή, τους επιτρέπει να πλοηγούνται σε διαφορετικά περιβάλλοντα, να μαθαίνουν πώς να χειρίζονται διάφορα προγράμματα αλλά και να αναπτύξουν σημαντικά τις ικανότητες τους για επίλυση προβλημάτων. Γνώσεις απαραίτητης για τη μετέπειτα εργασιακή τους πορεία.
Ψυχαγωγία και δημιουργικότητα
Με τα smartphones ανοίγεται στα παιδιά ένας κόσμος γεμάτος με άπειρες επιλογές για ψυχαγωγία. Από παιχνίδια, μουσική και βίντεο μέχρι δημιουργικές εφαρμογές οι διέξοδοι που προσφέρει ένα σύγχρονο κινητό τηλέφωνο είναι αναρίθμητες. Έτσι, σε ένα παιδί παρέχονται σημαντικές ευκαιρίες για χαλάρωση και αυτοέκφραση. Άλλωστε, υπάρχουν αρκετές εφαρμογές που όχι μόνο ενθαρρύνουν την καλλιτεχνική ανάπτυξή τους αλλά τους δίνουν και τη δυνατότητα να μοιραστούν τα έργα τους, τις ιστορίες και τη μουσική τους ενισχύοντας τόσο τη δημιουργικότητά τους όσο και τη φαντασία τους.
Τα μειονέκτημα
Όπως προαναφέραμε, κάθε τεχνολογία συνοδεύεται από τα καλά της και τα κακά της. Τα πλεονεκτήματά της και τα μειονεκτήματά της. Σε ότι αφορά τα smartphones αλλά και διάφορες άλλες συσκευές όπως το tablet, η τηλεόραση, το PC τα βασικά μειονεκτήματα είναι ο υπερβολικός χρόνος οθόνης και ό,τι συνεπάγεται αυτό για την υγεία. Η παρατεταμένη έκθεση σε οθόνες μπορεί να οδηγήσει σε καθιστική συμπεριφορά, παχυσαρκία και μια σειρά από προβλήματα υγείας. Είναι σημαντικό για τους γονείς να θεσπίζουν συγκεκριμένο χρόνο που θα αφιερώνουν τα παιδιά τους μπροστά από μια οθόνη. Έτσι, θα διασφαλιστεί μια υγιή ισορροπία μεταξύ του χρόνου οθόνης και της σωματικής δραστηριότητας.
Ασφάλεια στο διαδίκτυο και έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο
Το ίντερνετ είναι απέραντο και ο κίνδυνος της έκθεσης των παιδιών σε ακατάλληλο περιεχόμενο ή επιβλαβές ενέχει σε κάθε γωνιά του. Τα παιδιά μπορεί εύκολα να πέσουν πάνω σε τέτοιο υλικό, να εμπλακούν σε διαδικτυακό εκφοβισμό ή να πέσουν θύματα διαδικτυακών δραστών. Ως γονέας, οφείλεις να τα προστατέψεις με αυστηρούς ελέγχους, ειδικά προγράμματα αλλά και εκπαίδευση σχετικά με την ασφάλεια στο διαδίκτυο. Κράτησε ανοιχτή μια γραμμή επικοινωνίας μαζί τους προκειμένου να αντιμετωπίσεις άμεσα ενδεχόμενα τέτοια περιστατικά.
Απόσπαση προσοχής και πραγματικής ζωής
Αναφέραμε προηγουμένως τις άπειρες επιλογές που διαθέτουν τα παιδιά σε επίπεδο ψυχαγωγίας. Φαντάζει ιδανικό αλλά ταυτόχρονα κρύβει παγίδες. Η σημαντικότερη εκ των οποίων είναι η απόσπαση της προσοχής των παιδιών από τις εργασίες τους Η συνεχής ενασχόληση με μια ψηφιακή οθόνη είναι ικανή να αποσπάσει πλήρως την προσοχή των παιδιών από τις υποχρεώσεις τους, όπως για παράδειγμα είναι το διάβασμα, ο αθλητισμός και οι βόλτες με τους φίλους τους. Μακροπρόθεσμα η υπερβολική χρήση smartphone μπορεί να εμποδίζει σημαντικά τη συγκέντρωση των παιδιών, να μειώσει την παραγωγικότητα και να εμποδίσει την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων, όπως η κριτική σκέψη και η επίλυση προβλημάτων. Ως γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνουμε μια υγιή ισορροπία μεταξύ της ψηφιακής δέσμευσης και άλλων δραστηριοτήτων, όπως το παιχνίδι στην ύπαιθρο, το διάβασμα και οι πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις.