«Έψαχνα για διάφορα σκευάσματα που θα μπορούσαν να βάλουν τέλος στην εγκυμοσύνη μου. Έπεσα ακόμη και από τις σκάλες ελπίζοντας πως θα τραυματιστώ και θα αποβάλω» λέει η Μία από τη Μάλτα.
Η Μία είναι η φωνή δεκάδων χιλιάδων απελπισμένων γυναικών στον πλανήτη που λόγω της πανδημίας του κορονοϊού αναγκάστηκαν είτε να συνεχίσουν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη είτε να καταφύγουν σε λύσεις ανάγκης για να αποβάλουν, διακινδυνεύοντας ακόμη και την ίδια τους τη ζωή. Η πανδημία έφερε και πάλι στην επιφάνεια το αναφαίρετο δικαίωμα των γυναικών στην αυτοδιάθεση. Ένα δικαίωμα που για κάποιες χώρες θεωρείται αυτονόητο, αλλά για κάποιες άλλες ποινικό αδίκημα.
Lockdown στην αυτοδιάθεση
Με το κλείσιμο των συνόρων λόγω πανδημίας χώρες όπως η Μάλτα μετατράπηκαν σε φυλακές για δεκάδες γυναίκες που βιώνουν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία η άμβλωση θεωρείται στον 21ο αιώνα ταμπού και απαγορεύεται κατηγορηματικά ακόμη και όταν κινδυνεύει η ζωή της μητέρας έκλεισε τα σύνορά της και μαζί κάθε νόμιμη οδό προς τις αμβλώσεις.
Για τις γυναίκες αυτές ένα ταξίδι σε μια χώρα όπου η άμβλωση είναι νόμιμη, παρότι είναι δαπανηρή διαδικασία, αποτελεί την καλύτερη λύση για ασφαλή επέμβαση. Με την πανδημία ωστόσο και το lockdown η παραγγελία χαπιών άμβλωσης μέσω διαδικτύου έγινε η μόνη επιλογή, με την προϋπόθεση ότι η αποστολή τους δεν θα καθυστερήσει και δεν θα προκαλέσουν παρενέργειες.
Δεν είναι όμως μόνο οι γυναίκες στη Μάλτα που βρέθηκαν σε αδιέξοδο εξαιτίας της αυστηρής νομοθεσίας σε συνδυασμό με την πανδημία.
«Είναι σαφές ότι στη Μάλτα η πλήρης απαγόρευση της άμβλωσης, ακόμη και όταν κινδυνεύει η ζωή της γυναίκας, είναι κάτι φρικτό. Το ίδιο ισχύει και για την Ανδόρα, την Πολωνία και το Γιβραλτάρ. Επίσης, αν και η Ιταλία έχει καλή νομοθεσία για τις αμβλώσεις, πολύ λίγοι γιατροί είναι πρόθυμοι να τις κάνουν, οπότε πολλές γυναίκες πρέπει να ταξιδέψουν σε άλλες χώρες. Δύσκολη είναι επίσης η κατάσταση στη Ρουμανία και την Τουρκία» εξηγεί στο Documento η Μάρα Κλάρκε, ιδρύτρια του Δικτύου Στήριξης Αμβλώσεων.
Εκμετάλλευση της κρίσης
Ακόμη όμως κι αν ορισμένες γυναίκες βρίσκουν τρόπο να περάσουν τα σύνορα ταξιδεύοντας οδικώς, πολλές κυβερνήσεις προέταξαν τη δικαιολογία ότι οι εν λόγω ιατρικές πράξεις δεν είναι αναγκαίες, βάζοντας με αυτό τον τρόπο την υπογραφή τους στη διατήρηση εκατοντάδων ανεπιθύμητων εγκυμοσυνών.
«Είναι αλήθεια ότι ορισμένα νοσοκομεία μείωσαν τις αμβλώσεις κατά τη διάρκεια της Covid-19 και ορισμένες κλινικές (τουλάχιστον στο Ηνωμένο Βασίλειο) έπρεπε να κλείσουν λόγω έλλειψης προσωπικού και προστατευτικού εξοπλισμού» επισημαίνει η Μάρα Κλάρκε.
Η Μάρα Κλάρκε, ιδρύτρια του Δικτύου Στήριξης Αμβλώσεων
Στη Ρουμανία μόλις έντεκα από τα 280 δημόσια νοσοκομεία της χώρας πραγματοποιούν αμβλώσεις. Στη Σλοβακία, όπου οι επεμβάσεις είναι η μόνη επιλογή, ο υπουργός Υγείας της χώρας χρειάστηκε να προβεί σε διευκρινίσεις μετά τον σάλο που ξέσπασε λέγοντας πως δεν απαγορεύει τις αμβλώσεις, αλλά συνιστά στις γυναίκες που δεν διατρέχουν ιατρικά προβλήματα αν μπορούν να… περιμένουν.
Στις ΗΠΑ πολιτείες όπως το Τέξας, η Αλαμπάμα, το Αρκάνσας, η Λουιζιάνα, το Οχάιο, το Τενεσί και η Δυτική Βιρτζίνια επίσης διέταξαν την αναβολή όλων των μη επειγόντων χειρουργικών επεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων των αμβλώσεων, εκτός από περιπτώσεις που βρίσκεται σε κίνδυνο η μητέρα. Στο Τέξας συγκεκριμένα λειτουργούσαν κατά τη διάρκεια του lockdown μόλις τέσσερις κλινικές για 5,8 εκατομμύρια γυναίκες.
Για την Αμερικανική Ιατρική Ένωση τέτοιου είδους κανονισμοί αποτελούν ξεκάθαρη εργαλειοποίηση της πανδημίας. Τρανό παράδειγμα αποτελεί η Πολωνία, που είναι από τις πρώτες χώρες που έσπευσαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση.
«Διαπιστώσαμε ότι η Πολωνία προσπάθησε να περιορίσει περαιτέρω τον νόμο για τις αμβλώσεις κατά την πανδημία. Αλλες χώρες επέτρεψαν στις γυναίκες να έχουν πρόσβαση σε χάπια ιατρικών αμβλώσεων μέσω ταχυδρομείου» αναφέρει η Κλάρκε.
Σανίδα σωτηρίας
Εγκλωβισμένες και απελπισμένες από τις αυστηρές νομοθεσίες, οι γυναίκες αυτές βρήκαν σανίδα σωτηρίας σε ορισμένα κράτη που τις προστάτεψαν χάρη στις καθοριστικές αποφάσεις τους αλλά και σε οργανώσεις όπως το Δίκτυο Υποστήριξης των Αμβλώσεων και η Άμβλωση χωρίς Σύνορα.
«Εκτός από πληροφορίες για το πού μπορούν να προμηθευτούν ιατρικά χάπια άμβλωσης μέσω ταχυδρομείου, για τις κλινικές σε άλλες χώρες και για το πώς θα ταξιδέψουν σε άλλο μέρος, το σημαντικότερο που κάνουμε είναι να χρηματοδοτούμε τα ταξίδια και την επέμβασή τους. Οι άνθρωποι που επικοινωνούν μαζί μας το κάνουν είτε επειδή δεν έχουν άλλον να απευθυνθούν είτε επειδή χρειάζονται χρηματική στήριξη» επισημαίνει η Κλάρκε.
Η βρετανική κυβέρνηση αποφάσισε ότι οι εγκυμονούσες γυναίκες κάτω των δέκα εβδομάδων θα μπορούσαν να τερματίσουν σπίτι τους μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη λαμβάνοντας τα απαραίτητα χάπια μέσω ταχυδρομείου. Την ίδια ώρα Γαλλία και Ισπανία κράτησαν τις κλινικές για αμβλώσεις ανοιχτές καθ’ όλη τη διάρκεια του lockdown.
Η ΜΚΟ κατά των αμβλώσεων Marie Stopes International προειδοποιεί πως αν δεν λάβουν όλες οι κυβερνήσεις τα απαραίτητα μέτρα, θα μπορούσαν να υπάρξουν επιπλέον 3 εκατομμύρια ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, 2,7 εκατομμύρια μη ασφαλείς αμβλώσεις και 11.000 θάνατοι που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη.
