Η σταθεροποίηση της Λιβύης και η ανάσχεση των ροών μεταναστών που διαπλέουν τη Μεσόγειο, δύο ζητήματα στενά συνδεδεμένα και κρίσιμα για την Ευρώπη, αναμένεται να κυριαρχήσουν στις επισκέψεις της καγκελαρίου της Γερμανίας στο Κάιρο (σήμερα Πέμπτη) και στην Τύνιδα (αύριο Παρασκευή).
Η Άγγελα Μέρκελ θα συζητήσει επίσης για την οικονομική συνεργασία, καθώς η Αίγυπτος και η Τυνησία ζητούν οικονομική βοήθεια και επενδύσεις για να ανακάμψουν οι οικονομίες τους, που έχουν περιέλθει σε στασιμότητα και μαστίζονται από την ανεργία.
Αλλά θα είναι η Λιβύη, ανάμεσα στα δύο αυτά κράτη, η οποία παραμένει στην χαοτική κατάσταση στην οποία περιέπεσε μετά το 2011 και από την οποία αναχωρούν πλέον οι περισσότεροι μετανάστες που προσπαθούν να φθάσουν στην Ευρώπη, που θα απασχολήσει κυρίως τις συζητήσεις της καγκελαρίου τόσο με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, όσο και με τον πρόεδρο της Τυνησίας Μπέτζι Κάιντ Εσέμπσι.
«Χωρίς την πολιτική σταθεροποίηση της Λιβύης, δεν μπορούμε να σταματήσουμε τη δραστηριότητα των διακινητών (ανθρώπων), οι οποίοι εργάζονται από τη Λιβύη» και στέλνουν ανθρώπους στην Ιταλία, δήλωσε η Μέρκελ το Σάββατο.
Η Αίγυπτος καλείται να «διαδραματίσει εδώ μεγάλο ρόλο, όπως επίσης και η Αλγερία και η Τυνησία», πρόσθεσε η ίδια.
Το κλείσιμο των μεταναστευτικών οδών στην Αφρική προς τη Λιβύη, τα σύνορα της οποίας διαφεύγουν κάθε έλεγχο, εκτιμάται ότι θα εξεταστεί ως μια από τις προτεραιότητες. Η Μέρκελ, η οποία είχε θέσει το θέμα αυτό το φθινόπωρο στο Μαλί και στο Νίγηρα, σχεδίαζε να πράξει το ίδιο στο Αλγέρι τον Φεβρουάριο, πριν από την ακύρωση της επίσκεψής της στη χώρα εξαιτίας της κατάστασης της υγείας το προέδρου Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα.
Με το κλείσιμο της «μεταναστευτικής οδού των Βαλκανίων» στις αρχές του 2016, η Λιβύη έγινε ξανά –παρά τους κινδύνους που έχει ο διάπλους– το βασικότερο σημείο αναχώρησης για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που προσπαθούν να φθάσουν στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με στοιχεία της ιταλικής κυβέρνησης, περίπου 13.400 αφίξεις καταγράφηκαν τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ένας αριθμός αυξημένος κατά 50 και 70% σε σύγκριση με το πρώτο δίμηνο του 2015 και του 2016.
Η Μέρκελ, που επείγεται να προωθήσει μια λύση διότι αντιμετωπίζει επιθέσεις στη χώρα της επειδή άνοιξε τα σύνορα της Γερμανίας σε πάνω από 1 εκατομμύριο αιτούντες άσυλο, ανέλαβε μετά τις αρχές του 2016 την ηγεσία των ευρωπαϊκών κινήσεων για να μειωθεί η μαζική έλευση μεταναστών και προσφύγων. Προώθησε κυρίως συμφωνίες για την επαναπροώθηση μεταναστών στις χώρες διέλευσής τους, κυρίως στην Τουρκία.
Το ζήτημα δεν αποκλείεται να κυριαρχήσει στην προεκλογική εκστρατεία ενόψει των ομοσπονδιακών βουλευτικών εκλογών της 24ης Σεπτεμβρίου στη Γερμανία, στις οποίες η Μέρκελ διεκδικεί τέταρτη θητεία.
Πάντως η αμφιλεγόμενη πρόταση να δημιουργηθούν καταυλισμοί στη Βόρεια Αφρική όπου θα οδηγούνται οι μετανάστες δεν αναμένεται να βρίσκεται –τουλάχιστον επισήμως– στην ατζέντα των συνομιλιών της στο Κάιρο και στην Τύνιδα. Η ιδέα, στην οποία είχε αναφερθεί η Μέρκελ, απορρίφθηκε απερίφραστα από τον πρωθυπουργό της Τυνησίας, Γιούσεφ Σάχεντ.
Τύνιδα και Βερολίνο αναμένεται να δείξουν ότι έχουν την πρόθεση να γυρίσουν τη σελίδα της έντασης λόγω του ζητήματος των απελάσεων από τη Γερμανία παράτυπων μεταναστών τυνησιακής υπηκοότητας—η γερμανική κυβέρνηση είχε καταγγείλει ότι οι τυνησιακές αρχές φρενάρουν τον επαναπατρισμό τους.
Στην πιο εμβληματική τέτοια υπόθεση, η Τύνιδα είχε αρνηθεί τον επαναπατρισμό του Άνις Άμρι, του νεαρού ο οποίος κατέληξε να σκοτώσει 12 ανθρώπους τη 19η Δεκεμβρίου πέφτοντας με ένα φορτηγό πάνω σε ανθρώπους συγκεντρωμένους σε μια χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου, ενέργεια την ευθύνη για την οποία ανέλαβε η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος.
Ωστόσο ο πρεσβευτής της Γερμανίας στην Τυνησία, ο Αντρέας Ράινικε, κρίνει ότι τα πράγματα «βελτιώθηκαν το τελευταίο διάστημα και θα βελτιωθούν κι άλλο».
Μια πηγή προσκείμενη στην τυνησιακή κυβέρνηση είπε ότι κατά την επίσκεψη της Μέρκελ αναμένεται η έμφαση να δοθεί στις «επενδύσεις», καθώς η ανάκαμψη της οικονομίας είναι αναγκαία προϋπόθεση για την διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας στην Τυνησία.