Μειωμένη από 40% έως 60% η κίνηση στις επιχειρήσεις σε σχέση με τα νούμερα πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού
Με κίνηση μειωμένη κατά 40% έως 60% σε σχέση με τα νούμερα που παρατηρούνταν πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού λειτούργησαν τα λίγα εμπορικά καταστήματα που άνοιξαν τις πόρτες τους στο κοινό την περασμένη Δευτέρα, τα οποία δεν αποτελούν παρά το 10% του συνόλου των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες του Documento, πέραν των κομμωτηρίων όπου ασφαλώς υπήρξε κίνηση, οι περισσότερες αγορές αφορούσαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και αναλώσιμα, όπως χαρτιά και μελάνια. Σαφέστερη εικόνα, λένε άνθρωποι της αγοράς στο Documento, θα υπάρξει τις επόμενες εβδομάδες, όταν λειτουργήσουν πλήρως το λιανεμπόριο και βέβαια ο χώρος της εστίασης. Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον κάθε άλλο παρά ευοίωνο διαγράφεται, με τον κίνδυνο των λουκέτων και των απολύσεων να είναι πιο ορατός από ποτέ.
Επιχειρήσεις τριών ταχυτήτων
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (ΕΒΕΠ) Βασίλη Κορκίδη, μετά το πέρας της κρίσης θα υπάρχουν τριών ταχυτήτων επιχειρήσεις: εκείνες που θα συνεχίσουν να έχουν το προσωπικό τους σε αναστολή εργασίας, εκείνες που θα έχουν προσωπικό με μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση κι αυτές που θα συνεχίσουν να λειτουργούν με όλο το προσωπικό τους και να πληρώνουν κανονικά τους μισθούς, έχοντας όμως μειωμένο τζίρο. Στην πραγματικότητα το μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας θα παρουσιαστεί το τρίτο τρίμηνο του έτους.
Ο Β. Κορκίδης είναι σαφής: «Tο πρόβλημα για όσους ανοίξουν θα παρουσιαστεί το τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου, οπότε θα συσσωρευτούν πάρα πολλές οικονομικές υποχρεώσεις λόγω της αναστολής πληρωμών τους προηγούμενους μήνες» εξηγεί και προσθέτει: «Πολλοί θα πρέπει να σκεφτούν αν και πώς θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Γι’ αυτό ζητάμε ρευστότητα και απομείωση φόρων και εισφορών. Με άλλα λόγια, να μεταφέρει η κυβέρνηση όσα είχε εξαγγείλει για το 2021 τη φετινή χρονιά ώστε να εκτονωθεί ο όγκος των βαρών που θα έχουμε».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το οικονομικό επιτελείο συζητάει τη μείωση της προκαταβολής φόρου, την οποία ακόμη κι αν εισπράξει φέτος θα αναγκαστεί να επιστρέψει το 2021 επειδή οι τζίροι θα είναι πολύ χαμηλότεροι. «Επομένως, γιατί να μην το δώσουν τώρα ως έμμεση ρευστότητα στις επιχειρήσεις;» διερωτάται ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ. Εξάλλου, όπως επισημαίνει ο ίδιος, οι απώλειες από την πραγματική οικονομία το περασμένο τρίμηνο κυμαίνονται σε περίπου 6 δισ. ευρώ, πόσο που μπορεί να ξεπεράσει και τα 7 δισ. ευρώ στο τέλος Μαΐου.
Δεδομένων των συνθηκών, ο εμπορικός κόσμος απευθύνει έκκληση για ρευστότητα, η οποία μεταξύ άλλων αναμένουν να παρασχεθεί μέσω του προγράμματος ΤΕΠΙΧ ΙΙ, δηλαδή μέσω δανείων με επιδότηση επιτοκίου. Πρόκειται για παροχή κεφαλαίου κίνησης έως μισό εκατομμύριο ευρώ σε όλες τις ενήμερες επιχειρήσεις που δεσμεύονται να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Β. Κορκίδης, η πλατφόρμα έκλεισε λόγω της πληθώρας των αιτήσεων και θα ανοίξει εκ νέου στις 20 Μαΐου. Σε κάθε περίπτωση, αναφέρει ο ίδιος, αυτού του τύπου η χρηματοδότηση είναι στην πραγματικότητα δάνειο. «Για τα δύο πρώτα χρόνια» εξηγεί «έχει μηδενικό επιτόκιο, ωστόσο από τον τρίτο έως τον πέμπτο χρόνο το επιτόκιο είναι διαπραγματεύσιμο και επιδοτείται μόνο το 40% αυτού». «Τα δε επιτόκια» συμπληρώνει «κυμαίνονται από 5% έως 8% ανάλογα με τον πελάτη, γι’ αυτό συνιστούμε σε όλους να διαβάσουν τα ψιλά γράμματα».
Ως προς την επιστρεπτέα προκαταβολή, δηλαδή την ενίσχυση της ρευστότητας μέσω κρατικών δανείων, με περίοδο χάριτος το 2020 και το 2021 και επιτόκιο περίπου στο 1%, για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ αναφέρει ότι δεν είναι κάτι ιδιαίτερο. «Τα ποσά ξεκινούν από 2.000 ευρώ και φτάνουν μέχρι τις 15.000 ευρώ» λέει, συμπληρώνοντας ότι δυστυχώς «δεν επανεκκινεί μια επιχείρηση με αυτά τα χρήματα». Ο Β. Κορκίδης σημειώνει, τέλος, ότι στα χρηματοδοτικά προγράμματα έχουν πρόσβαση οι επιχειρήσεις που είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερες. Ωστόσο το τρίμηνο που προηγήθηκε έχει δημιουργήσει σε πολλούς επιχειρηματίες πρόβλημα.
Αγωνιούν οι εργαζόμενοι
Τον κίνδυνο οι όποιες απώλειες να φορτωθούν στους εργαζόμενους επισημαίνει εν τω μεταξύ η πρόεδρος των εμποροϋπαλλήλων της Αθήνας Ντίνα Γκογκάκη. Οπως λέει: «Πολλοί εργαζόμενοι είναι ήδη αντιμέτωποι με μη ανανέωση συμβάσεων ορισμένου χρόνου, άλλοι εργάζονται με τέτοιου τύπου συμβάσεις με πρόσχημα την πτώση των πωλήσεων, ενώ ήδη υπάρχουν απολύσεις». Κατά την κ. Γκογκάκη, υπάρχουν εργοδότες οι οποίοι θα αξιοποιήσουν την κρίση ώστε να επιβάλουν εκ περιτροπής εργασία, μειωμένα ωράρια ή ακόμη και να επεκτείνουν την αναστολή των συμβάσεων.
«Πολλοί συνάδελφοί μας καταγγέλλουν ότι η εργοδοσία τούς πιέζει για να λάβουν τώρα την καλοκαιρινή τους άδεια. Πρόλαβαν οι εργοδότες να δώσουν άδειες στο προσωπικό, να αξιοποιήσουν ό,τι είχαν και δεν είχαν στα χέρια τους από τον νόμο. Το διάστημα αυτό που ετοιμάζονται να ανοίξουν τα καταστήματα αρκετοί εργαζόμενοι έχουν κληθεί ενώ είναι σε αναστολή η σύμβασή τους να πάνε στο μαγαζί ώστε να φτιαχτούν οι νέες βιτρίνες ή να αλλάξουν τις αποθήκες. Αρκετοί συνάδελφοί μας που είναι να επιστρέψουν στις δουλειές τους στις 11 του μήνα δεν ξέρουν πώς θα γίνει αυτό. Δεν έχουν ενημέρωση. Οπως και στην προηγούμενη κρίση, προσπαθούν να προτάξουν ότι καλό είναι να έχεις δουλειά, ασχέτως αν αυτή πληρώνεται και ποιες ακριβώς είναι οι συνθήκες εργασίας» αναφέρει.
Συναγερμός για την εστίαση
Τη δική τους αγωνία για την επόμενη μέρα εκφράζουν και οι επιχειρηματίες και εργαζόμενοι στην εστίαση. Με απώλειες τζίρου που σε σχέση με την περσινή χρόνια πιθανώς και να ξεπεράσουν το 50%, ο κλάδος ασφυκτιά. Κι ενώ άπαντες δουλεύουν πυρετωδώς ενόψει του ανοίγματος των καταστημάτων πιθανόν και νωρίτερα από την 1η Ιουνίου, η κυβέρνηση φαίνεται, προς το παρόν τουλάχιστον, να μένει στις εξαγγελίες.
Ιδιοκτήτης καφετέριας στο Περιστέρι, ο οποίος προτίμησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, κάνει λόγο για απώλειες τζίρου στο κατάστημά του που μπορεί να φτάσουν ακόμη και το 80%. Εμφανώς προβληματισμένος, αναφέρει: «Δυστυχώς χάσαμε τον Απρίλιο και τον Μάιο που είναι από τους καλύτερους μήνες μας. Αν χάσουμε και τον Σεπτέμβριο, που επίσης θεωρείται από τους καλύτερους μήνες, δεν θ’ αντέξουμε». Σύμφωνα με τον ίδιο η ζημιά των τριών τεσσάρων προηγούμενων μηνών δεν πρόκειται να καλυφθεί: «Τα κέρδη μιας υγιούς επιχείρησης βγαίνουν από τη δουλειά δύο μηνών. Δυστυχώς, τώρα πια δεν μπορούμε να μιλάμε για κέρδη, αλλά για το πόσο θ’ αντέξουμε». Ο ίδιος, όπως άλλωστε και η πλειονότητα αν όχι το σύνολο των επιχειρηματιών του κλάδου, ζητάει παροχή ρευστότητας με άμεσο ή έμμεσο τρόπο και βέβαια την εκ νέου επεξεργασία των περιοριστικών μέτρων, αφού λιγότερα τραπεζοκαθίσματα σημαίνουν αυτομάτως ελαχιστοποίηση των εσόδων.
Εχουμε μόνο εξαγγελίες
Σύμβουλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) και πρόεδρος των ψητοπωλών της Αττικής, ο Ανδρέας Ανδριανάκης δεν μασάει τα λόγια του: «Αυτήν τη στιγμή έχουμε μόνο εξαγγελίες και υποσχέσεις. Σε χαρτί όμως δεν υπάρχει τίποτε». Οι επιχειρηματίες της εστίασης, όπως μας εξηγεί, ζητούν μείωση του ΦΠΑ, επιδότηση ενοικίων, άτοκα δάνεια και επιδότηση κατά 50% του λεγόμενου μη μισθολογικού κόστους, δηλαδή των ασφαλιστικών εισφορών, μέχρι το τέλος του χρόνου. Επιπλέον, όπως λέει ο Ανδ. Ανδριανάκης, η κυβέρνηση θα μπορούσε να παράσχει ρευστότητα στον κλάδο ενόψει του νέου ξεκινήματος, όπως συνέβη αλλού. «Αλλες ευρωπαϊκές χώρες παρείχαν ρευστότητα στις επιχειρήσεις βάσει του τζίρου του 2019. Θα μπορούσε στην Ελλάδα να γίνει το ίδιο. Η εστίαση αποφέρει περίπου το 30% των εσόδων του κράτους, το οποίο χάνει 1 δισ. ευρώ τον μήνα από τα κλειστά καταστήματα. Αν μας επιδοτήσει το κράτος, δεν θα πάρουμε τα χρήματα να τα κρύψουμε στην Ελβετία. Στην αγορά θα τα ρίξουμε, στη χώρα θα μείνουν. Μιλάμε για περίπου 90.000 καταστήματα εστίασης στην Ελλάδα» σημειώνει.
Ο κ. Ανδριανάκης επισημαίνει περαιτέρω ότι «οι περισσότεροι επιχειρηματίες του κλάδου έχουν πληρώσει υποχρεώσεις τους δυο τρεις περασμένους μήνες ενώ δεν είχαν το παραμικρό έσοδο». «Ερχονται διαρκώς έναντι λογαριασμοί σε κλειστές επιχειρήσεις, χωρίς να κάνουμε κατανάλωση. Ζητούν χρήματα προκαταβολικά με το σκεπτικό ότι αφού ανοίξουμε θα έρθουν να μετρήσουν για να τα συμψηφίσουν. Αλλά μας ρωτάει κανείς αν μπορούμε με κλειστή επιχείρηση να πληρώνουμε έναντι; Σας πληροφορώ ότι έχει κοπεί το ρεύμα σε επιχειρήσεις που είναι κλειστές και δεν πλήρωσαν για δύο μήνες. Διότι εκτός της ΔΕΗ υπάρχουν και ιδιωτικοί πάροχοι. Αυτός ο άνθρωπος πώς θα κάνει επανεκκίνηση;» αναρωτιέται και επισημαίνει την ανάγκη οι τράπεζες, οι οποίες τόσες φορές κατά το πρόσφατο παρελθόν έχουν στηριχτεί μέσω ανακεφαλαιοποιήσεων, να δώσουν άτοκα δάνεια, ώστε οι επιχειρήσεις να βγουν από την κρίση όσο λιγότερο λαβωμένες γίνεται.
Τέλος, ο σύμβουλος της ΠΟΕΣΕ δεν αρνείται το ενδεχόμενο απολύσεων. «Ξέρετε τι έχει να γίνει από την 1η Ιουνίου που ανοίγει η Εργάνη; Αν δεν μας επιδοτήσει κάποιος για ν’ ανοίξουμε και δεν έχουμε ένα προσωπικό κομπόδεμα, πώς θ’ ανοίξουμε; Τι θα πούμε στους εργαζόμενους; Δεν θα μπορούμε να τους πληρώσουμε. Φοβάμαι ότι θα υπάρξει μεγάλο κύμα ανεργίας» εξηγεί. «Οι απώλειές μας σε σχέση με πέρυσι θα είναι από 30% έως 50% στην περίπτωση που μας επιτρέψουν να χρησιμοποιήσουμε το 70% περίπου των τραπεζοκαθισμάτων μας. Αν δεν μας επιτρέψουν αυτή την πληρότητα, οι απώλειες θα είναι μεγαλύτερες» καταλήγει.