Η μεγαλύτερη εν ζωή μπαλαρίνα Σβετλάνα Ζαχάροβα μιλάει στο Documento και την Αφροδίτη Ερμίδη, λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, 24 και 25 Οκτωβρίου.
«Aπόλυτη μπαλαρίνα» (prima ballerina assoluta) την έχουν ανακηρύξει τα διάσημα μπαλέτα Μπολσόι. «Τσαρίνα του χορού», «ζωντανός θρύλος», «ιέρεια του σύγχρονου χορού» είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που έχουν αποδοθεί στην Ουκρανή χορεύτρια Σβετλάνα Ζαχάροβα.
Η απαράμιλλη τεχνική της, η απίστευτη ευλυγισία της, τα εκφραστικότατα χέρια της, η εξωπραγματική πλαστικότητά της την καθιστούν χορευτική οπτασία επί σκηνής. Τo σημαντικό που έχει καταφέρει η Ζαχάροβα είναι να κινείται με ισότιμη ικανότητα ανάμεσα στον σύγχρονο χορό και το κλασικό μπαλέτο. Είναι αυτή που ανέβασε τον σύγχρονο χορό πάνω στις πουέντ και που μαγεύει ακόμη και τους μη μυημένους στον χορό.
Στην παράσταση «Amore» που θα δούμε Τρίτη (24/10) και Τετάρτη (25/10) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών πλαισιώνουν τη Ζαχάροβα 20 κορυφαίοι σολίστες χορευτές, ανάμεσά τους και το νέο ίνδαλμα της Ρωσίας Μιχαήλ Λομπούχιν. Λίγο πριν από τις δύο γεμάτες πάθος και ενέργεια παραστάσεις της, η απόλυτη χορεύτρια μίλησε στο Documento για τον χορό και τη ζωή της σε σχέση με αυτόν.
Πότε άρχισε η σχέση σας με το μπαλέτο;
Δεν ήταν το όνειρό μου να γίνω μπαλαρίνα. Δεν υπήρχε καν σχολή μπαλέτου εκεί όπου γεννήθηκα. Η μητέρα μου επέμενε να γίνω χορεύτρια – εγώ πάλι ούτε καν το σκεφτόμουν. Βέβαια όταν ήρθα σε επαφή με την ομορφιά του χορού, μαγεύτηκα. Σε ηλικία έξι χρόνων η μητέρα μου με έστειλε σε μαθήματα παραδοσιακών χορών σε μια τοπική σχολή και στα δέκα μου πήγα σε οντισιόν και έγινα δεκτή στη Σχολή Χορογραφίας του Κιέβου. Μόνο όταν έφτασα 13-14 χρόνων συνειδητοποίησα ότι ήθελα να γίνω μπαλαρίνα. Στα 18 έγινα και επισήμως σολίστ. Τελικά τα περισσότερα βήματα στη ζωή μου τα έχω κάνει χορεύοντας.
Σε ηλικία 24 χρόνων αρχίσατε μαθήματα στα Μπαλέτα Μπολσόι, τα σημαντικότερα και πιο απαιτητικά στον κόσμο. Τι θυμάστε από αυτά τα χρόνια;
Τα Μπολσόι με προσέγγισαν πολλές φορές όταν χόρευα στα Μπαλέτα Μαριίνσκι. Ακόμα και την πρώτη χρονιά στην Αγία Πετρούπολη ήθελαν να πάω εκεί, αλλά τότε δεν ένιωθα καθόλου έτοιμη. Ημουν 17 χρόνων και δεν μπορούσα –ή ίσως δεν ήμουν έτοιμη– να πάρω μια τόσο κρίσιμη απόφαση. Μόνο ύστερα από επτά σεζόν πείστηκα τελικά. Επρεπε να βρω τον κατάλληλο εκπαιδευτή στα Μπολσόι και είχα την τύχη να μαθητεύσω δίπλα στη μεγάλη Λουντμίλα Σεμενιάκα. Είχα συνειδητοποιήσει ότι έπρεπε να δουλέψω σκληρά και να είμαι απόλυτα πειθαρχημένη αν ήθελα να συνεχίσω και να πετύχω στον χορό. Θυμάμαι όλα αυτά που με δίδαξαν οι σημαντικοί δάσκαλοί μου και χάρη σε αυτούς μπόρεσα να προχωρήσω και να φτάσω στο επίπεδο που ήθελα.
Μια μπαλαρίνα καλείται διαρκώς να αντιμετωπίσει σωματική και ψυχολογική καταπόνηση. Υπήρξαν στιγμές που σκεφτήκατε ότι δεν έχετε άλλες αντοχές και πέρασε από το μυαλό σας να σταματήσετε;
Ποτέ δεν πέρασε κάτι τέτοιο από το μυαλό μου, αντίθετα, πείσμωνα και ήθελα να ξεπεράσω τα εμπόδια. Οι δυσκολίες υπάρχουν για να τις ξεπερνάμε και όχι για να μας σταματούν.
Νιώθετε ότι έχετε θυσιάσει στιγμές από την προσωπική σας ζωή για να φτάσετε στο σημείο στο οποίο είστε σήμερα;
Όταν αγαπάς κάτι δεν αισθάνεσαι ότι θυσιάζεις πράγματα από τη ζωή σου. Αντιθέτως, νιώθεις την ανάγκη να δοθείς ολοκληρωτικά σε αυτό. Εγώ δόθηκα στον χορό γνωρίζοντας τις απαιτήσεις του. Επίσης γνώριζα ότι για να ανταποκριθώ έπρεπε να είμαι απόλυτα πειθαρχημένη.
Έχετε φτάσει σε πάρα πολύ υψηλό επίπεδο τεχνικής. Είναι το ύψιστο ή ακόμη μαθαίνετε και υπάρχουν στιγμές που μπορεί να σας δυσκολέψουν;
Ο χορευτής πρέπει κάθε φορά να ξεπερνά τον εαυτό του. Στην πραγματικότητα κάνεις πρωταθλητισμό. Οσα ρεκόρ και αν έχεις κατακτήσει, πάντα κοιτάζεις πιο ψηλά.
Έχετε άγχος πριν από κάθε παράσταση ή το έχετε αποβάλει πλέον;
Έχω πολύ μεγάλο άγχος και πριν από κάθε παράσταση χρειάζεται ζέσταμα και πολλή αυτοσυγκέντρωση.
Τι διαφορετικό έχετε ετοιμάσει για την παράσταση «Amore»;
Είναι μια παράσταση που αγαπώ πολύ γιατί μου έδωσε τη δυνατότητα να πειραματιστώ με πιο σύγχρονους τρόπους καλλιτεχνικής έκφρασης. Αποτελείται από τρία μέρη που αντιπροσωπεύουν τρεις διαφορετικές πτυχές της αγάπης. Το πρώτο μέρος αφηγείται την τραγική ιστορία δύο εραστών που καταδικάστηκαν στην αιώνια τιμωρία. Πρόκειται για τη διάσημη ιστορία της Φραντζέσκας και του Πάολο από την «Κόλαση» του Δάντη που ενέπνευσε τον Τσαϊκόφσκι. Το δεύτερο μέρος είναι ένα λιμπρέτο για τρεις σολίστες, στο οποίο συνδυάζεται η μουσική του Μπαχ με τα μοντέρνα ηλεκτρονικά ακούσματα του Κιντάνα. Το φινάλε είναι στηριγμένο στη Συμφωνία No 40 του Μότσαρτ και χορεύω με πέντε άντρες σολίστες. Εύχομαι να αρέσει και στο κοινό της Αθήνας.
Υπάρχει κάποιος από τους ρόλους που έχετε ερμηνεύσει που σας συγκινεί περισσότερο;
Ολοι οι ρόλοι είναι εξίσου σημαντικοί. Είναι σαν τους κρίκους μιας αλυσίδας. Κάθε ρόλος και ένας κρίκος και η αλυσίδα μεγαλώνει και γίνεται πιο γερή.
Ποια συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο που θέλει να ακολουθήσει το μπαλέτο;
Ο χορός απαιτεί ολοκληρωτική αφοσίωση. Πρέπει να είναι προετοιμασμένος γι’ αυτό. Εάν δεν δοθεί, δεν θα πετύχει.
INFO
«Amore» Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης»
24 & 25 Οκτωβρίου στις 20.30.
*Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento