Κατακραυγή. Ολοένα γιγαντώνεται το κύμα συμπαράστασης προς το πρόσωπο του εκδότη του Documento Κώστα Βαξεβάνη. Και πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς αφού ένας δημοσιογράφος κατηγορείται ακόμη και για συνέργεια σε κατάχρηση εξουσίας από κοινού διά της εκθέσεως σε δίωξη ή τιμωρία κάποιου αθώου ή για «εγκληματική οργάνωση – συμμορία». Κατηγορείται δηλαδή με ένα τόσο βαρύ, αλλά και τόσο σαθρό κατηγορητήριο ένας δημοσιογράφος επειδή τόλμησε να αποκαλύψει το σκάνδαλο της Novartis.
Κι ενώ η υπόθεση του σκανδάλου ερευνάται ακόμη δικαστικά η Κωνσταντίνα Αλεβιζοπούλου, ειδική ανακρίτρια του Ειδικού Δικαστηρίου που διερευνά την υπόθεση του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, κλήτευσε τον Κ. Βαξεβάνη ως κατηγορούμενο με το εξωφρενικό σκεπτικό ότι στράφηκε δημοσιογραφικά εναντίον «κάποιου αθώου»!
Ποιος είναι αυτός ο «κάποιος αθώος»; Είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος σε βάρος του οποίου έχει ασκηθεί δίωξη για κακούργημα; Ή μήπως οι αθώοι είναι ο Αδωνης Γεωργιάδης και ο Δημήτρης Αβραμόπουλος που παραμένουν ερευνώμενοι στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης; Από πότε διώκεται ποινικά η ερευνητική δημοσιογραφία στην Ελλάδα; Από πότε οι κατηγορούμενοι και ερευνώμενοι χαρακτηρίζονται αθώοι; Από πότε μια κυβέρνηση μάχεται όχι απλώς για να κουκουλώσει το σκάνδαλο, αλλά προβαίνει και σε μια πρωτοφανή προσπάθεια φίμωσης και εκφοβισμού;
Κι όλα αυτά χωρίς καν να έχει προηγηθεί η απαραίτητη προκαταρκτική εξέταση του Κ. Βαξεβάνη. Το Documento δεν έχει ακόμη στη διάθεσή του το κατηγορητήριο ώστε να διαφανούν οι… ενδείξεις βάσει των οποίων συντάχτηκε. Βάσει όμως της κλήτευσης φαίνεται ότι η Κων. Αλεβιζοπούλου στηρίχτηκε στις καταθέσεις δύο μαρτύρων στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής για τη Novartis, η οποία αρνήθηκε να καλέσει τον εκδότη του Documento να καταθέσει, παρά τις επίμονες προσπάθειες του ίδιου για το αντίθετο: της πρώην εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς Ελένης Ράικου και του –ακόμη κατηγορούμενου για το σκάνδαλο Novartis– στενού συμβούλου πρώην υπουργών Υγείας Νίκου Μανιαδάκη.
Η ανακρίτρια φαίνεται ότι δέχτηκε αδιαμφισβήτητα όσα κατέθεσαν οι δύο μάρτυρες, παραγνωρίζοντας όσα έχει αποκαλύψει επί σειρά ετών και για τους δύο το Documento. Ο,τι και να επιχειρεί όμως η κυβέρνηση, ό,τι και να καταθέτουν οι δύο μάρτυρες, όσο τυφλή και να είναι η Δικαιοσύνη μπροστά στις εξόφθαλμες σκοπιμότητες, οι αποκαλύψεις της εφημερίδας μένουν. Και για το σκάνδαλο γενικά και για τους δύο συγκεκριμένους μάρτυρες-κατήγορους ειδικά. Και όπως πάντα, θα δικαιωθούν ως απολύτως αληθείς μέχρι κεραίας. Ως τότε, ας θυμηθούμε ποιοι είναι οι κατήγοροι του Κ. Βαξεβάνη.
Ο στενός σύμβουλος Νίκος Μανιαδάκης
Ο εχθρός που έγινε φίλος. Οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση της Novartis στράφηκαν με μένος από την αρχή των αποκαλύψεων του σκανδάλου εναντίον των προστατευόμενων μαρτύρων. Ενας από αυτούς, που έφερε το κωδικό όνομα «Ιωάννης Αναστασίου», αποκαλύφθηκε στην πορεία ότι ήταν ο καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) Ν. Μανιαδάκης. Αυτός που συνελήφθη στο αεροδρόμιο στις 31 Δεκεμβρίου 2018 επιχειρώντας να φύγει στο εξωτερικό με την οικογένειά του και όλη τους την οικοσκευή. Και μπορεί τα όσα είχε καταθέσει ο Ν. Μανιαδάκης υπό το καθεστώς του προστατευόμενου μάρτυρα να ήταν ιδιαιτέρως σοβαρά και να αναδείκνυαν πτυχές του σκανδάλου, εντούτοις αυτό πλέον δεν απασχολεί τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση, αφού ο καθηγητής της ΕΣΔΥ δηλώνει πλέον ότι πιέστηκε από τους εισαγγελείς να καταθέσει εναντίον τους.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι ο Ν. Μανιαδάκης ήταν ιδιαιτέρως «στενός σύμβουλος» μεταξύ άλλων των πρώην υπουργών Υγείας Ανδρ. Λοβέρδου και Αδ. Γεωργιάδη σε θέματα που αφορούσαν το φάρμακο και την πολιτική της υγείας. Ηταν αυτός που έστελνε στο υπουργικό mail του τότε υπουργού Υγείας Αδ. Γεωργιάδη προσχέδια υπουργικών αποφάσεων, τα οποία λίγα μόλις λεπτά μετά την παραλαβή τους από τον πρώην υπουργό αποστέλλονταν στα πρόσωπα που είχε ζητήσει ο Μανιαδάκης. Αλλωστε, φέρεται βάσει των καταθέσεων των υπόλοιπων προστατευόμενων μαρτύρων να αποτέλεσε τον δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ της Novartis και της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, την οποία η εταιρεία ήθελε να χειραγωγήσει. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ν. Μανιαδάκης, σύμφωνα με τους προστατευόμενους μάρτυρες, φέρεται να έδινε «δώρα».
«Δώρα προς τον Λοβέρδο»
Ολα αυτά, όπως και πολλές ακόμη από τις δραστηριότητες του Ν. Μανιαδάκη –εξακολουθεί να ερευνάται για συνέργεια σε δωροδοκία τρίτων προσώπων και για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος– τα αποκάλυψε το Documento. Και τώρα, όπως φαίνεται, η κατάθεση του Ν. Μανιαδάκη στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής για τη Novartis αποτέλεσε καίριο… στοιχείο σύμφωνα με την Κων. Αλεβιζοπούλου, ώστε να κλητεύσει τον Κ. Βαξεβάνη, στον οποίο αποδίδονται αδιανόητες κατηγορίες.
Το όνομα του Ν. Μανιαδάκη είχε έρθει και πάλι στο προσκήνιο τον περασμένο Οκτώβριο. Κι αυτό επειδή το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών τον απάλλαξε βασιζόμενο εν πολλοίς στο ότι ο άτυπος σύμβουλος των υπουργών Υγείας την ερευνώμενη περίοδο δεν είχε διοριστεί επισήμως σε θέση συμβούλου υπουργού –δεν θα μπορούσε, αφού είχε την ιδιότητα του υπαλλήλου ως καθηγητής της ΕΣΔΥ–, καθώς και ότι οι επιτροπές στις οποίες συμμετείχε δεν είχαν αντικείμενο συναφές με την τιμολόγηση των φαρμάκων.
Βέβαια, ο Ν. Μανιαδάκης παραδέχτηκε τόσο στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής όσο και όταν κατέθετε ως προστατευόμενος μάρτυρας ότι υπήρξε συνεργάτης του πρώην υπουργού Υγείας Αδ. Γεωργιάδη αλλά και των Ανδρ. Λοβέρδου και Μάκη Βορίδη. Ο Ν. Μανιαδάκης δέχτηκε επίσης χρήματα από τη Novartis για την εκπόνηση μελετών, έργων και συμμετοχή σε συνέδρια. Επίσης ήταν αυτός που –σύμφωνα με την παραγγελία που είχε οδηγήσει στην άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον του– παρακρατούσε το 10-20% των «δώρων» που φέρεται να έδινε η Novartis στον πρώην υπουργό Υγείας Ανδρ. Λοβέρδο.
«Ελάχιστο παράνομο αντάλλαγμα»
Το ποσοστό, σύμφωνα με τους προστατευόμενους μάρτυρες, «αποτελεί το ελάχιστο παράνομο δικό του αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες του». Αυτό άλλωστε είναι ένα στοιχείο που οδήγησε το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών να αναφέρει ότι «προκύπτουν συναφώς ενδείξεις ότι ο κατηγορούμενος προέβη στις αποδιδόμενες σε αυτόν πράξεις», δηλαδή ότι ανέλαβε «τη χειραγώγηση της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας… προς τον σκοπό της προώθησης των συμφερόντων της Novartis».
Οπως είχε χαρακτηριστικά καταθέσει ο προστατευόμενος μάρτυρας «Μάξιμος Σαράφης», το ποσό «των 90.000 που φέρεται ότι δόθηκε στον Ν. Μανιαδάκη ήταν το δώρο για να χειραγωγηθεί ο Λοβέρδος στην περίπτωση της τιμολόγησης του Gilenya. Δεν γνωρίζω όμως αν παραδόθηκε στο Λοβέρδο μέρος ή το σύνολο αυτού του ποσού». Η προστατευόμενη μάρτυρας «Αικατερίνη Κελέση» κατέθεσε στις 6 Νοεμβρίου 2017 ότι «κατά την περίοδο 2013 εμφανίζεται σύμβουλος συνεργάτης του Λοβέρδου ο κ. Μανιαδάκης, καθηγητής της ΕΣΔΥ, ο οποίος εισέπραττε χρήματα προκειμένου να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Novartis εν γνώσει του υπουργού».
«Μανιαδάκης έστελνε, Αδωνης προωθούσε»
Παράλληλα, στο πόρισμα της Γενικής Επιθεώρησης Δημόσιας Υγείας αναγράφεται ότι «βρέθηκαν 16 μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε διάφορες ημερομηνίες από 22.12.2013 μέχρι 4.6.2014, το περιεχόμενο των οποίων ήταν ως επί το πλείστον σχέδια υπουργικών αποφάσεων σχετικά με την τιμολόγηση φαρμάκων και φαρμακευτικής πολιτικής. Τα αποστέλλει ο Ν. Μανιαδάκης από την ηλεκτρονική διεύθυνση nm…, ο οποίος δεν είχε οποιαδήποτε σχέση εργασίας με το υπουργείο Υγείας και παραλήπτης ήταν η ηλεκτρονική διεύθυνση του υπουργού, από την οποία προωθούνται στην ηλεκτρονική διεύθυνση Φαρμάκων και Φαρμακείων του υπουργείου προς έκδοσή τους».
Το περιεχόμενο των επίμαχων mails και την εμπλοκή του Ν. Μανιαδάκη είχε επιβεβαιώσει μέσω κατάθεσής του στις αρχές στις 11 Ιανουαρίου 2019 και ο τότε επικεφαλής του Σώματος Επιθεωρητών Υγείας Σταύρος Ευαγγελάτος, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Φαρμάκων και Φαρμακείων του υπουργείου Υγείας από τον Ιούλιο του 2013 έως και τα μέσα του 2014. Στην κατάθεσή του ο Στ. Ευαγγελάτος είχε δηλώσει ότι «οι σχετικές με την τιμολόγηση του φαρμάκου διατάξεις δεν αποτελούσαν εισήγηση της υπηρεσίας. Ερχόταν στην υπηρεσία είτε μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας είτε εγγράφως με εντολή του υπουργού Υγείας να εκδοθεί από τη διεύθυνση υπουργική απόφαση με συνημμένο έτοιμο το σχέδιο της υπουργικής απόφασης… Από όσο θυμάμαι, το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου το οποίο συνόδευε την εντολή του υπουργού Υγείας είχε προηγούμενο αποστολέα προς το γραφείο του τον κ. Μανιαδάκη Νικόλαο».
«Σ’ αγαπάω πολύ»
Στις 9 Ιουνίου 2014 ο Ν. Μανιαδάκης απέστειλε sms –συμπεριλαμβάνονται στο πόρισμα του μεικτού κλιμακίου ελέγχου του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης– στον πρώην πλέον υπουργό Υγείας Αδ. Γεωργιάδη, αναφέροντας: «Εύχομαι από καρδιάς να πάρεις αυτό που σου αξίζει. Ωστόσο, άσχετα από το τι θα γίνει, ήσουν μακράν ο καλύτερος υπουργός από το 2002 που ήρθα». Ο Αδ. Γεωργιάδης του απάντησε: «Ευχαριστώ φίλε». Στις 7 Δεκεμβρίου 2015 εκφράζουν ο ένας προς τον άλλο την αγάπη τους: «Σ’ αγαπάω πολύ. Είσαι αληθινός και ειλικρινής» έγραφε ο Ν. Μανιαδάκης, ενώ ο Αδ. Γεωργιάδης του απάντησε: «Κι εγώ ρε σε αγαπάω πολύ».
«Καμία επαφή, φέρεται να εμπλέκεται»
Μετά το άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών του Ν. Μανιαδάκη, έπειτα από σχετικό αίτημα των εισαγγελέων, ανευρέθηκαν σύμφωνα με τον ειδικό εμπειρογνώμονα τρεις συναλλαγές με τη Novartis Hellas ΑΕΒΕ και τη Novartis Investments Sarl. Η Novartis είχε επίσης εκδώσει τιμολόγια ύψους 91.000 ευρώ προς την εταιρεία Φαρμάκη & Σία ΕΕ, την οποία είχε ιδρύσει ο Ν. Μανιαδάκης με τη σύζυγό του. Ο Ν. Μανιαδάκης συμμετείχε ως ετερόρρυθμος εταίρος στην εταιρεία Evroston ΕΕ, η οποία έλαβε από τη Novartis Hellas και τη Novartis Investment σύμφωνα με την ειδική εμπειρογνώμονα 77.232,24 ευρώ.
Το όνομα του Ν. Μανιαδάκη εντοπίζεται και σε εσωτερικά έγγραφα της Novartis ως «ο πιο κοντινός σύμβουλος του υπουργού Υγείας για φαρμακευτικά ζητήματα». Στις 7 Νοεμβρίου 2014 –τότε υπουργός ήταν ο Βορίδης– εγκρίθηκαν από το υπουργείο Υγείας έξοδα μετάβασης του Ν. Μανιαδάκη στις Βρυξέλλες. Αντίστοιχα, βάσει εγγράφου που είχε δημοσιεύσει το περιοδικό Hot Doc από το 2012 εγκρίθηκαν στις 19 Σεπτεμβρίου 2012 από το υπουργείο Υγείας έξοδα μετακίνησης του Ν. Μανιαδάκη για αεροπορική μεταφορά στη Λευκωσία. Μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου, σε εσωτερικά έγγραφα της Novartis αναγράφεται το όνομα του Ν. Μανιαδάκη και συστήνεται να μην υπάρξει «καμία επαφή» μαζί του, επειδή «φέρεται να εμπλέκεται».