Η δεύτερη μεγαλύτερη φαβέλα – δηλαδή παραγκούπολη– στο Σάο Πάολο, την πολυπληθέστερη πόλη και οικονομικό κέντρο της Βραζιλίας, ονομάζεται «Paraisópolis», από τις λέξεις «paraísο», που στα ισπανικά σημαίνει «παράδεισος», και την ελληνική λέξη «πόλη».
Στην «Παραδεισούπολη» της Βραζιλίας οι συνθήκες διαβίωσης για τους περίπου 100.000 κατοίκους είναι κάθε άλλο παρά ιδανικές. Ωστόσο η αποφασιστικότητα που έχουν επιδείξει οι κάτοικοί της στην αντιμετώπιση της πανδημίας –παρά την πλήρη εγκατάλειψή τους από την κυβέρνηση της χώρας- είναι ζηλευτή.
Οι «πρόεδροι του δρόμου»
«Εχουμε δημιουργήσει ένα βιώσιμο δίκτυο εξυπηρέτησης των κατοίκων, το οποίο συντονίζουν οι λεγόμενoι “πρόεδροι του δρόμου”. Πρόκειται για εθελοντές που πάνε από πόρτα σε πόρτα για να ενημερώσουν τους πολίτες για τα μέτρα προστασίας από την Covid-19, να καταγράψουν τις ανάγκες τους και να ενημερώσουν στη συνέχεια τις συντονιστικές επιτροπές. Υπό την επίβλεψή τους έχουν συνολικά 50 οικογένειες» εξηγεί στο Documento ο πρόεδρος της ένωσης κατοίκων της Paraisópolis Ζίλσον Ροντρίγκες.
Οι «πρόεδροι του δρόμου», η εκπαίδευση των οποίων περιλαμβάνει τις πρώτες βοήθειες, σώζουν ζωές στην κυριολεξία. Είναι αυτοί που σημαίνουν τον κώδωνα του κινδύνου για ύποπτα κρούσματα, στα οποία στέλνεται ένα από τα τρία ασθενοφόρα. Η ένωση των κατοίκων τα νοικιάζει έναντι 1.100 δολαρίων (980 ευρώ) την ημέρα και σε αυτά δουλεύουν οκτώ γιατροί και νοσηλευτές, οι οποίοι πασχίζουν να καλύψουν τις ανάγκες ολόκληρης της Paraisópolis.
Οι δράσεις της φαβέλας δεν περιορίζονται στις παραπάνω πρωτοβουλίες. «Συνειδητοποιήσαμε ότι είναι ζωτικής σημασίας η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος των κατοίκων. Γι’ αυτό προσεγγίσαμε την ορ- γάνωση Mãos de Maria (σ.σ.: “από τα χεράκια της Μαρίας” σε ελεύθερη μετάφραση) η οποία προμηθεύει καθημερινά περισσότερα από 10.000 γεύματα στους κατοίκους της φαβέλας» σύμφωνα με τον Ροντρίγκες.
Μια ακόμη πρωτοβουλία είναι η κινητοποίηση των μοδιστρών από διάφορες φαβέλες της Βραζιλίας, οι οποίες ράβουν μάσκες προστασίας που στη συνέχεια διανέμονται στους «Παραδεισουπολίτες».
Απούσα η κυβέρνηση
Η απάντηση στην εγκληματική εγκατάλειψη των φαβελών από την κυβέρνηση του Ζαΐρ Μπλοσονάρο, «μόνη έγνοια της οποίας», όπως καταγγέλλει ο Ροντρίγκες, «είναι οι επόμενες βουλευτικές εκλογές», είναι η αυτοοργάνωση με τη στήριξη των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. «Ηγούνται των προσπαθειών αντιμετώπισης της πανδημίας και έχουν κινητοποιηθεί για να βοηθήσουν αυτούς που βρίσκονται σε ανάγκη αγοράζοντας αναπνευστήρες και παρέχοντάς τους τρόφιμα και είδη υγιεινής» επισημαίνει. Στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Paraisópolis για την αντιμετώπιση της πανδημίας συνεισφέρουν με δωρεές απλοί πολίτες αλλά και επιχειρήσεις οι οποίες χρηματοδοτούν και στηρίζουν τις δράσεις. «Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι συντονιστικές επιτροπές της Paraisópolis αυτήν τη στιγμή;» ρωτήσαμε τον Ροντρίγκες. «Η διατήρηση των δράσεών μας» μας απάντησε, «δεδομένου ότι οι δωρεές μετά την αρχική μεγάλη κινητοποίηση έχουν μειωθεί σημαντικά –ήδη από τον Απρίλιο– ενώ η κυβέρνηση συνεχίζει να παραμένει απούσα».
Η πιθανή «μαύρη» πρωτιά
Την εκτίμησή του ότι ο αριθμός των κρουσμάτων αλλά και των θανά- των από την Covid-19 στη Βραζι- λία θα την κατατάξει στην πρώτη θέση του παγκόσμιου καταλόγου, μπροστά από τις Ηνωμένες Πολι- τείες, «λόγω της απουσίας συνολι- κής δημόσιας πολιτικής» εκφράζει ο Ροντρίγκες. Παραμένει, ωστόσο, αισιόδοξος για το έργο που συντελείται στη φα- βέλα. «Παρότι γνωρίζουμε ότι ο αριθ- μός των κρουσμάτων και των θανά- των θα αυξηθεί σε ολόκληρη τη χώρα, συνεπώς και στη δική μας κοινότη- τα, πιστεύουμε ότι χάρη στο έργο μας, στις διαδικασίες ευαισθητοποίησης των κατοίκων, ενίσχυσης της υγείας τους και γενικότερης στήριξης που τους παρέχουμε θα καταφέρουμε να έχουμε λιγότερους νοσούντες από ό,τι αν μέναμε με σταυρωμένα τα χέρια».