Σαν σήμερα: Κατερίνα Γώγου – «Θα την αλλάξουμε τη ζωή, παρ’ όλα αυτά Μαρία… »

Σαν σήμερα: Κατερίνα Γώγου – «Θα την αλλάξουμε τη ζωή, παρ’ όλα αυτά Μαρία… »
Φωτογραφία: Πετρουτσόπουλος Διονύσης

«Κι’ απ’ όσα διάβασα, ένα κρατάω καλά. Σημασία έχει να παραμείνεις άνθρωπος. Θα την αλλάξουμε τη zωή, παρ’ όλα αυτά Μαρία… »

Όταν στα εφημερεύοντα του Ευαγγελισμού, στις 3 Οκτωβρίου 1993, εισήχθη γυναίκα σε κωματώδη κατάσταση κανείς δεν ήξερε πως πρόκειται για την Κατερίνα Γώγου. Την μεγαλύτερη ίσως ποιήτρια της μεταπολίτευσης.

Βλέποντάς την κάποιος να παίζει δεύτερους ρόλους σε ταινίες της Φίνος φιλμ ελάχιστα μπορoύσε να φανταστεί πως πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που το 1986 έκανε μήνυση στον τότε Αρχηγό της ΕΛ.ΑΣ, Νίκωνα Αρκουδέα, καταγγέλλοντας τον κρατικό μηχανισμό και τη βία της αστυνομίας.

Η Κατερίνα Γώγου γεννήθηκε μια μέρα σαν κι αυτή, 1η Ιουνίου του 1940, κι αν ζούσε ακόμα θα είχε πολλά να μας πει. Μα, δεν στάθηκε, βιάστηκε να φύγει. Από χαριτωμένη κι αφελής υπηρετριούλα μεταμορφώθηκε σε οργισμένο είδωλο των Εξαρχείων. Ποιήτρια, επαναστάτρια, κυνηγημένη.

Κινηματογράφος και Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Την  δεκαετία του 60′ εμφανίζεται σε ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Το 1977 κερδίζει βραβείο Ερμηνείας, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, για τον ρόλο της στην ταινία «Το βαρύ πεπόνι», σε σκηνοθεσία του Π. Τάσσιου. Ακολουθεί η «Παραγγελιά» (1980) που βασίζεται στην υπόθεση του Νίκου Κοεμτζή. Το 1984, μαζί με τον Αντρέα Θωμόπουλο, συνεργάζονται στο σενάριο  για την ταινία «Όστρια». Η Κατερίνα Γώγου κερδίζει το Κρατικό Βραβείο Ερμηνείας και μοιράζεται το Βραβείο Σεναρίου, με τον Α. Θωμόπουλο.

Φωτογραφία: Πετρουτσόπουλος Διονύσης

Εξάρχεια, Αριστερά, Διώξεις

Κινείται στο χώρο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Χούντα, πορείες, ξύλο. Την συλλαμβάνουν πολλές φορές. Η δράση της τραβάει την προσοχή του υπουργού Τηλέμαχου Χυτήρη. Την αποκαλεί «Μαγιακόφσκι των Εξαρχείων».

Μαζί με τον Καίν υπογράφουν την αφίσα «Οι Μπάτσοι Πουλάνε Την Ηρωίνη».

Στις 18 Μαρτίου 1991, γράφει ένα γράμμα στην Ελευθεροτυπία, με τίτλο «Ξεχάσατε τον Πετρόπουλο», εκφράζοντας την αλληλεγγύη της προς τον αναρχικό Κυριάκο Μαζοκόπο και τον ποιητή, Γιάννη Πετρόπουλο, που βρίσκεται στη φυλακή. Την συλλαμβάνουν ξανά.

Όταν η Επαναστατική Οργάνωση της 17 Νοέμβρη, το 1980, σκότωσε στο Παγκράτι τον υποδιοικητή των ΜΑΤ και τον αστυφύλακα οδηγό του, η Γώγου δέχτηκε τα μεσάνυχτα την επίθεση δύο αστυνομικών. Έσπασαν την πόρτα της και την πήραν ως ύποπτη. Κάποιος είχε δει αόριστα μια γυναίκα να τρέχει στο Παγκράτι. Κρατήθηκε παράνομα και ξυλοκοπήθηκε λίγο προτού η σύλληψη της θεωρεί ως ατυχές γεγονός.

Αποκτά μια κόρη με τον σκηνοθέτη Π. Τάσσιο. Μέχρι και το τέλος φώναζε «μόνο μη μου πειράξετε την Μυρτώ μου, όχι την Μυρτώ μου».

Φωτογραφία: Πετρουτσόπουλος Διονύσης

Τρία Κλικ Αριστερά, Ιδιώνυμο, Ξύλινο Παλτό…

Τα κείμενά της συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα ποιήματα της μεταπολίτευσης. Το «Τρία κλικ αριστερά» δημοσιεύεται, στο Σαν Φρανσίσκο, με την βοήθεια του Νάνου Βαλαωρίτη. Ακολουθούν οι συλλογές  «Ιδιώνυμο» (1980) και «Ξύλινο παλτό» (1983), από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Σειρά έχουν οι «Απόντες» (1986), «Το πέρας των παγωμένων σταφυλιών», «Νόστος» (1990) και το μετά θάνατον τυπωμένο, «με λένε Οδυσσέα» (2002).

Ποιήματα της έχουν μελοποιηθεί, από σπουδαίους καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων, Κυριάκος Σφέτσας, Πάνος Κατσιμίχας, Κωσταντινος Βήτα, Ηλίας Λιούγκος, Παντελής Θεοχαρίδης, Τάσος Ρωσόπουλος.

Το 2012, κυκλοφόρησε ένα cd-βιβλίο, με τίτλο, «Κατερίνα Γώγου: Πάνω- Κάτω η Πατησίων». Οι όψεις της μοναξιάς στην Κατερίνα και 20 μελοποιημένα ποιήματα. Στο δίσκο, συμμετείχαν, Πάνος Κατσιμίχας, Μάρθα Φριντζήλα, Αντώνης Καφετζόπουλος, Λόλεκ και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες.

(Απόσπασμα από την ταινία η «Παραγγελιά» σε σκηνοθεσία Παύλου Τάσσιου)

 

Documento Newsletter