Η προσοχή των ερευνητών της NASA στρέφεται σε μία εξελισσόμενη ανωμαλία στο μαγνητικό πεδίο της Γης. Εντοπίζεται μεταξύ της Νότιας Αμερικής και του Νότιου Ατλαντικού Ωκεανού, με την περιοχή έρευνας να μετονομάζεται ως «South Atlantic Anomaly».
Στην εν λόγω περιοχή παρατηρείται σημαντικά μειωμένη μαγνητική ένταση, γεγονός που επιτρέπει στα ηλιακά σωματίδια να πλησιάσουν τη Γη πιο κοντά απ’ ότι συνήθως.
Η «South Atlantic Anomaly» αναδύεται από το εσωτερικό του πλανήτη μας, όπου ο φλοιός του πυρήνα, κινεί μία δυναμική διαδικασία, γνωστή και ως «γεωδυναμική», με αποτέλεσμα να δημιουργείται το μαγνητικό πεδίο της Γης, αλλά όχι ομοιόμορφα.
Ο συνδυασμός της κλίσης του μαγνητικού άξονα της Γης και της επιρροής μιας πυκνής υπόγειας δομής που βρίσκεται σχεδόν 2.900 χιλιόμετρα κάτω από την αφρικανική ήπειρο, δημιουργεί διαταραχές στη δημιουργία του πεδίου.
Αυτές οι ανωμαλίες δημιουργούν μια περιοχή ασθενούς μαγνητικής έντασης πάνω από τον Νότιο Ατλαντικό. Οι γεωφυσικοί της NASA εξηγούν ότι η ανωμαλία συνδέεται επίσης με μια τοπική αντιστροφή της μαγνητικής πολικότητας στην περιοχή, η οποία αποδυναμώνει περαιτέρω το συνολικό πεδίο.
Σύμφωνα με ερευνητές του Κέντρου Goddard της ΝASA, λόγω της South Atlantic Anomaly έχει δημιουργήσει ένα είδος «λακκούβας» στη μαγνητική θωράκιση του πλανήτη.
Ποιες οι επιπτώσεις
Το εξασθενημένο πεδίο επιτρέπει στα φορτισμένα σωματίδια από τον Ήλιο να διεισδύσουν βαθύτερα στο περιβάλλον κοντά στη Γη. Οι δορυφόροι που διέρχονται από το SAA συναντούν αυξημένα επίπεδα πρωτονίων υψηλής ενέργειας, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν αυτό που οι μηχανικοί ονομάζουν «μεμονωμένες διαταραχές» (SEU).
Αυτές οι αλληλεπιδράσεις μπορεί να οδηγήσουν σε προσωρινές δυσλειτουργίες, αλλοίωση δεδομένων ή -αν επηρεαστεί ένα κρίσιμο σύστημα- σε μόνιμη βλάβη. Για να μετριάσουν αυτούς τους κινδύνους, πολλοί χειριστές διαστημοπλοίων κλείνουν συνήθως τα μη ουσιώδη συστήματα κατά τη διέλευση από τη South Atlantic Anomaly.
Οι αποστολές της NASA δεν μένουν στο «απυρόβλητο». Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) διέρχεται από τη SAA σε κάθε τροχιά. Ενώ η θωράκισή του προστατεύει τους αστροναύτες, τα εξωτερικά όργανα, όπως το Global Ecosystem Dynamics Investigation (GEDI), είναι πιο ευάλωτα.
Ο αναπληρωτής ερευνητής του κέντρου Goddard αναφέρει ότι το GEDI αντιμετωπίζει περιστασιακές φθορές, αλλά ο συνολικός αντίκτυπος παραμένει διαχειρίσιμος. Ομοίως, η αποστολή Ionospheric Connection Explorer (ICON) παρακολουθεί στενά το SAA και προσαρμόζει τις λειτουργίες της ανάλογα.
Τα νέα δεδομένα
Πρόσφατα δορυφορικά δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων μετρήσεων από τον αστερισμό Swarm της ESA και ιστορικών δεδομένων από την αποστολή SAMPEX της NASA, επιβεβαίωσαν ότι η μαγνητική ανωμαλία δεν είναι στατική.
Στην πραγματικότητα, παρασύρεται αργά προς τα βορειοδυτικά, επεκτείνεται και χωρίζεται σε δύο ξεχωριστές ζώνες ελάχιστης μαγνητικής έντασης. Αυτή η διακλάδωση εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2020 και έκτοτε επιβεβαιώθηκε από μελέτες στις οποίες συμμετείχαν CubeSats και άλλα τροχιακά όργανα.
Η εμφάνιση δύο διαφορετικών μαγνητικών λοβών εντός της ανωμαλίας αυξάνει τον αριθμό των επικίνδυνων ζωνών για τους δορυφόρους. Οι αλλαγές αυτές περιπλέκουν επίσης την ανάπτυξη των μοντέλων που χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη των γεωμαγνητικών συνθηκών. Όπως εξηγεί ο Τέρι Σαμπάκα της NASA, η κατανόηση της μεταβαλλόμενης μορφολογίας της SAA είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της ασφάλειας τόσο των δορυφόρων όσο και των μελλοντικών διαστημικών αποστολών.
Η αποδυνάμωση του μαγνητικού πεδίου της Γης στην περιοχή του South Atlantic Anomaly έχει επίσης ευρύτερες επιπτώσεις στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του πλανήτη και της ηλιακής δραστηριότητας.
Μη ασυνήθιστα φαινόμενα
Αν και η τρέχουσα επέκταση και διάσπαση της ανωμαλίας είναι πρωτοφανείς για την εποχή μας, τα γεωλογικά στοιχεία δείχνουν ότι τέτοια γεγονότα δεν είναι ασυνήθιστα σε μεγαλύτερες χρονικές κλίμακες. Μελέτη του 2020 επεσήμανε ότι παρόμοιες ανωμαλίες μπορεί να υπήρχαν ήδη πριν από 11 εκατομμύρια χρόνια.
Αυτό ενισχύει την ιδέα ότι η SAA δεν αποτελεί ένδειξη μιας επικείμενης αντιστροφής του μαγνητικού πόλου, αλλά μια σπάνια αλλά φυσική διαδικασία που συμβαίνει σε διάστημα εκατοντάδων χιλιάδων ετών.
Αυτή η ιστορική προοπτική συμβάλλει στην πλαισίωση της ανωμαλίας στο πλαίσιο της μακροπρόθεσμης μαγνητικής συμπεριφοράς της Γης, η οποία διαμορφώνεται από πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ του εξωτερικού πυρήνα, του μανδύα και των ηλιακών επιδράσεων.
Πηγή: dailygalaxy
