Μέχρι 31 Μαΐου οι προσφορές για καζίνο, κλειδί η μίσθωση του χώρου. Τέλη Αυγούστου οι μετοχές από το ΤΑΙΠΕΔ στη Lamda.
Στην τελική ευθεία εισέρχεται η ολοκλήρωση όλων των προβλεπόμενων από τον νόμο προϋποθέσεων για την υλοποίηση της μεγάλης επένδυσης στο Ελληνικό. Ειδικότερα μέχρι τη μεταβίβαση από το ΤΑΙΠΕΔ των μετοχών στην εταιρεία που επί 100 χρόνια θα εκμεταλλεύεται το Ελληνικό, τη Lamda Development του ομίλου Λάτση, πρέπει:
- Να έχει αναδειχτεί ο υπερθεματιστής για το καζίνο αλλά και την ευρύτερη τουριστική επένδυση που περιλαμβάνει πολυτελή τουριστική μονάδα (resort).
- Να έχουν εκδοθεί 3 ΚΥΑ (κοινές υπουργικές αποφάσεις) που θα αφορούν το μητροπολιτικό πάρκο, τις ζώνες πολεοδόμησης και τις ζώνες ανάπτυξης.
Πρόκειται για διαδικασία που προβλέπεται στον νόμο για το Ελληνικό που ψήφισε η κυβέρνηση Σαμαρά το 2014, η οποία όμως όταν παρέδωσε το 2015 δεν φρόντισε να υπάρχουν ούτε δασικοί χάρτες ούτε οριοθετημένοι αρχαιολογικοί χώροι και αιγιαλοί ούτε, κυρίως, κτηματολόγιο. Ακόμη και το τοπογραφικό που υπήρχε ήταν λάθος και ως εκ τούτου άχρηστο.
Ηδη έχουν τεθεί αυστηρά χρονοδιαγράμματα με στόχο τέλη Αυγούστου να έχουν υλοποιηθεί οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις ώστε να γίνει η μεταβίβαση των μετοχών από το ΤΑΙΠΕΔ στη Lamda, κάτι που θα σημάνει την είσοδο του πρότζεκτ στη φάση της υλοποίησης.
Στο πλαίσιο αυτού του προγραμματισμού μέχρι τις 31 Μαΐου θα έχουν υποβληθεί οι δεσμευτικές προσφορές για το καζίνο και την τουριστική μονάδα (resort) με στόχο μέχρι τις 30 Ιουνίου να έχει κηρυχθεί προσωρινός ανάδοχος. Παράλληλα η κυβέρνηση προετοιμάζει –με στόχο να είναι έτοιμη τις προσεχείς εβδομάδες– την ΚΥΑ για την αναπτυξιακή ζώνη που περιλαμβάνει καζίνο και τουριστικές επενδύσεις. Αρα διαγωνισμός για καζίνο και ΚΥΑ για την αναπτυξιακή ζώνη εξελίσσονται παράλληλα.
Το καζίνο
Εως τα τέλη Μαΐου θα έχουν υποβληθεί οι δεσμευτικές προσφορές για την απόκτηση της άδειας λειτουργία καζίνου στον χώρο του Ελληνικού. Ηδη η διαδικασία της παράδοσης όλων των σχετικών στοιχείων από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) στους ενδιαφερόμενους έχει ξεκινήσει και λειτουργεί Virtual Data Room (VDR). Σύμφωνα με πληροφορίες στο VDR έχει αναρτηθεί και το προτεινόμενο από τη Lamda Development μισθωτήριο, το οποίο οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό θα πρέπει να αποδεχτούν ή να αντιπροτείνουν διαφοροποίηση του μισθώματος. Η Lamda ζητάει ετήσιο μίσθωμα ίσο με 5% επί του τζίρου ή 15.000.000 ευρώ (το μεγαλύτερο από τα δύο). Δηλαδή η ολοκλήρωση του εγχειρήματος ως προς αυτό τον τομέα εξαρτάται από την παράλληλη διαπραγμάτευση πολλών παραγόντων. Πάντως, όπως έχει γίνει γνωστό, το ενδιαφέρον είναι υψηλό από κολοσσούς του κλάδου όπως η Caesars (με παρουσία και στο Λας Βέγκας), η Hard Rock,η Mohegan Gambling Enterprise, η Getting κ.ά., ενώ τη διαδικασία από πλευράς ΕΕΕΠ οργανώνουν η Ernst & Young και γνωστό δικηγορικό γραφείο.
Οι υποψήφιοι θα πρέπει να υπερθεματίσουν σε δύο ζητήματα:
1. Στο ύψος του τιμήματος για την απόκτηση της άδειας καζίνου.
2. Στο ύψος της τουριστικής επένδυσης που πρέπει να πραγματοποιήσουν για την κατασκευή υπερπολυτελούς μονάδας (resort).
Υπενθυμίζεται ότι τα έσοδα του δημοσίου από οποιοδήποτε καζίνο λειτουργεί στην Ελλάδα είναι 20% επί του τζίρου ετησίως.
Η διαδικασία αδειοδότησης του καζίνου –εξέλιξη κομβική για την επένδυση, καθώς διαφορετικά δεν μπαίνει μπουλντόζα για να ξεκινήσουν τα έργα– από τότε που προκηρύχθηκε και μέχρι την ολοκλήρωσή της θα έχει διαρκέσει λιγότερο από έναν χρόνο, όταν πρόσφατα στην Κύπρο έκανε 18 μήνες και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και τις ΗΠΑ διαρκεί πολύ περισσότερο.
Τα επόμενα βήματα
Εως 30 Αυγούστου που θα γίνει η μεταβίβαση των μετοχών από το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει να έχουν εκδοθεί οι άλλες δύο ΚΥΑ (μητροπολιτικό πάρκο και ζώνη πολεοδόμησης) και να έχει γίνει η λεγόμενη πράξη διανομής. Σύμφωνα με αυτή στο τέλος της εκατονταετούς σύμβασης το 70% του συνολικού ακινήτου θα περάσει στο δημόσιο και το 30% θα παραμείνει στον επενδυτή.
Υπενθυμίζεται ότι η σύμβαση περιλαμβάνει την παραχώρηση του Ελληνικού στον όμιλο Λάτση για 100 χρόνια και ότι οποιασδήποτε πολεοδόμησης προηγούνται πλην του καζίνου η κατασκευή του μητροπολιτικού πάρκου αλλά και των υποδομών που είναι ευθύνη του επενδυτή.
Η πραγματική καθυστέρηση
Πάντως από κυβερνητικής πλευράς στις αλλεπάλληλες αιτιάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για καθυστέρηση της επένδυσης του Ελληνικού αντιτείνουν ότι το πρότζεκτ «συνελήφθη» το 2001, όταν απελευθερώθηκε ο χώρος του πρώην αεροδρομίου.
Υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε η πολιτεία να έχει έτοιμες μελέτες σχεδιασμού και οργάνωσης της έκτασης ήδη από τις δεκαετίες 1980-1990 και να τις έχει θέσει σε εφαρμογή το 2001. Το 2006-07 επί υπουργίας Σουφλιά κατατέθηκε το πρώτο σχέδιο για την αξιοποίηση του χώρου, πρόταση που κατέπεσε στο ΣτΕ.
Ο Γιώργος Παπανδρέου έφερε τον Ισπανό αρχιτέκτονα Χοσέ Αθεμπίγιο για το μεγαλύτερο πάρκο στον πλανήτη, χωρίς σχέδιο. Μετά ήρθαν οι Καταριανοί με μια μεγάλη συμφωνία. Τελικά δεν προχώρησε τίποτε μέχρι το 2011 και ο χώρος απλώς απαξιώθηκε. Από το 2011 που έγινε ο διαγωνισμός έως το 2014 έχουμε μόνο την αρχική σύμβαση, χωρίς να έχουν προηγουμένως διευθετηθεί θέματα που αφορούν την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Τι έγινε την τετραετία 2015-19
Το 2015 που ανέλαβε η νέα κυβέρνηση δεν υπήρχαν δασικοί χάρτες, οριοθετημένοι αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλοί και κυρίως κτηματολόγιο. Το μόνο που παραλήφθηκε ήταν μια σύμβαση που υπογράφτηκε άρον άρον παραμονές εκλογών χωρίς καν σωστό τοπογραφικό διάγραμμα. Τη σύμβαση αυτή η κυβέρνηση βελτίωσε σε αρκετά σημεία, επ’ ωφελεία του δημοσίου, με τροποποιητική σύμβαση που έγινε νόμος του κράτους το 2016.
Αμέσως μετά την επίλυση των εκκρεμών θεμάτων που αφορούσαν τις δασικές εκτάσεις και τους αρχαιολογικούς χώρους έχουν ολοκληρωθεί/δρομολογηθεί υπό την παρούσα κυβέρνηση:
1. Η κύρωση της σύμβασης από το ελληνικό κοινοβούλιο (Σεπτέμβριος 2016).
2. Η έγκριση του σχεδίου ολοκληρωμένης ανάπτυξης (ΣΟΑ) με προεδρικό διάταγμα, το οποίο προηγουμένως είχε επεξεργαστεί και εγκρίνει το Συμβούλιο της Επικρατείας (Μάρτιος 2018).
3. Η θέση σε ισχύ νομοθετικής πράξης με την οποία συστήνεται ο φορέας διαχείρισης κοινοχρήστων του μητροπολιτικού πόλου Ελληνικού – Αγ. Κοσμά (Σεπτέμβριος 2018).
4. Η έκδοση αποφάσεων του ΣτΕ, με τις οποίες απορρίφθηκαν οριστικά οι αναφερόμενες στην αρχική σύμβαση αιτήσεις ακύρωσης. 5. H παράδοση του ακινήτου ελευθέρου από κατοχή τρίτων σε ποσοστό τουλάχιστον 95%. Παρότι οι σχετικές ενέργειες για τη μετεγκατάσταση δημόσιων και ιδιωτικών φορέων (69 τον αριθμό) λόγω της πολυπλοκότητας του εγχειρήματος έπρεπε να έχουν ξεκινήσει ήδη από το 2012, καμία μέριμνα για την πλήρωση αυτής της αναβλητικής αίρεσης δεν είχε ληφθεί.
6. Η θέσπιση από το ελληνικό δημόσιο γενικού νομοθετικού πλαισίου για τη χορήγηση αδειών λειτουργίας καζίνου πραγματοποιήθηκε εντός του 2018 και ο διεθνής διαγωνισμός για τη χορήγηση άδειας καζίνου εντός του μητροπολιτικού πόλου Ελληνικού – Αγ. Κοσμά είναι σε εξέλιξη από τις 22.2.2019.
7. Η έκδοση των ΚΥΑ των μελετών εφαρμογής του ΣΟΑ αναμένεται επίσης το πρώτο εξάμηνο του 2019.
8. Τέλος, έχουν ξεκινήσει οι προπαρασκευαστικές ενέργειες για να παραχθεί η σχετική πράξη διανομής μεταξύ ελληνικού δημοσίου – ΤΑΙΠΕΔ αφενός και επενδυτή αφετέρου, ώστε να ολοκληρωθεί η οικονομική συναλλαγή.