Στοίχημα για τη ΝΔ η διατήρηση των ποσοστών της, ενώ για την αντιπολίτευση, κοινοβουλευτική και εξωκοινοβουλευτική, η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού
Διάχυτος είναι ο προβληματισμός των ενοίκων του Μαξίμου για το ενδεχόμενο να χτυπήσει και τη ΝΔ το σύνδρομο Μπακογιάννη ή αλλιώς τα παρελκόμενα από την αλαζονεία και την καθεστωτική αντίληψη διακυβέρνησης. Οι ευρωεκλογές είναι συνήθως καμπανάκι προειδοποίησης για όσα έρχονται, έστω προοπτικά στον χρόνο, και σε μια περίοδο «γαλάζιας» παντοδυναμίας λειτουργούν σαν μια εν αναμονή ανατροπή πολιτικού σκηνικού που ενεργοποιείται εφόσον βρεθεί το αντιπολιτευτικό δέος. Οι συνθήκες δεν είναι βέβαια όπως στις ευρωεκλογές του 2014, όταν μες στην κοινωνική συντριβή από την ταξική επίθεση των μνημονίων οι ευρωκάλπες έδειξαν ότι είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση προς την εκτόπιση της Δεξιάς από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Σήμερα η εικόνα της κυβέρνησης Μητσοτάκη εμφανίζεται άθραυστη. Ομως η ανησυχία της για φθορά από τις αντιλαϊκές πολιτικές που επιβάλλει αποτυπώθηκε ήδη στο νομοσχέδιο για την εκλογή ευρωβουλευτών και την επιστολική ψήφο. Η διευκόλυνση της ψήφου εξωτερικού μέσω επιστολής χρησιμοποιείται από τη ΝΔ και σαν ρυθμιστής-ροοστάτης για να εξισορροπηθούν απώλειες ψήφων από δυσαρεστημένους εντός της χώρας. Η κυβερνητική επίθεση στους ελεύθερους επαγγελματίες των χαμηλών εισοδημάτων (10.000 ευρώ) στο όνομα της πάταξης της φοροδιαφυγής και οι αντιθεσμικές παρεμβάσεις στο κράτος δικαίου αναμένεται να έχουν απάντηση στις ευρωεκλογές, όπως και η επίθεση στα λαϊκά στρώματα με τον προϋπολογισμό, σε μια κοινωνία που μετρά και την ανάσα της μες στην ακρίβεια. Το κεντρώο προφίλ του Μητσοτάκη με σημαία τη «μεσαία τάξη» αποδείχτηκε γυάλινο λίγους μόνο μήνες μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2023. Εσπασε…
Κυβερνητικοί σχεδιασμοί… αντιχαλαρότητας
Η χαλαρή ψήφος κατατρύχει τη ΝΔ. Στις ευρωεκλογές μειώνονται τα ποσοστά των κομμάτων που κυβερνούν και η ΝΔ στοχεύει όχι απλώς να διατηρήσει την πρωτιά, αλλά να επιβεβαιώσει την κυριαρχία Μητσοτάκη. Γι’ αυτό ενεργοποιεί όλα τα δίκτυα ανθρώπινου δυναμικού, από την αυτοδιοίκηση μέχρι επιχειρηματικές φίλιες δυνάμεις, και ταυτόχρονα επιδιώκει να μη φτάσει η αποχή σε τεράστια ποσοστά ως έκφραση δυσαρέσκειας εναντίον της. Οι καμπάνιες για να τονωθεί η επιλογή ψήφου θα ενισχυθούν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάνει τα πάντα για να βγει η ΝΔ πρώτο κόμμα και με διαφορά από τον δεύτερο και να αφήσει ανοιχτές τις προοπτικές της νίκης στις επόμενες εθνικές εκλογές, όποιες επιλογές κι αν κάνει ο ίδιος για την πολιτική του καριέρα ακόμη και σε ευρωπαϊκό/διεθνές επίπεδο.
«Γαλάζιες» συγκρούσεις σε ακροδεξιό φόντο
Η ανησυχία του Κυρ. Μητσοτάκη ενισχύεται από τις εσωκομματικές αντιπαραθέσεις, κυρίως με τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά –και κύκλο βουλευτών– που αμφισβητεί πολιτικές πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού, από τα εθνικά και τον χειρισμό των ζητημάτων του Αιγαίου και την προσέγγιση του τουρκικού καθεστώτος έως τον γάμο και την τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών. Η σύγκρουση Σαμαρά – κυβέρνησης Μητσοτάκη έφτασε σε κρεσέντο με την τροπολογία για τους μετανάστες και την ελαστικοποίηση των όρων νομιμοποίησής τους για να εργαστούν στην Ελλάδα.
Μάλιστα υπάρχει και συντονισμός με τον ακροδεξιό χώρο, με μορφώματα εντός και εκτός Βουλής, που μένει να φανεί αν η ψηφοθηρική τακτική θα εγκλωβίσει κόσμο στα ψηφοδέλτιά τους ή στην αποχή. Ο Κυρ. Μητσοτάκης έφτασε να αγκαλιάζει την Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου για να στηρίζει κυβερνητικά νομοσχέδια ή να ψηφίζει η ΝΔ μόνο μαζί της ό,τι όλοι οι άλλοι απορρίπτουν, όπως για αλλαγές στη σύνθεση ανεξάρτητων αρχών.
Ενίοτε η κυβέρνηση σύρεται πίσω από το ακροδεξιό κόμμα Νίκη, όπως στην περίπτωση της βαμμένης συμβολικά ροζ ελληνικής σημαίας (καταδίκη των γυναικοκτονιών), για την οποία έδωσε εντολή να αποσυρθεί από το ελληνικό προξενείο της Νέας Υόρκης. Γι’ αυτό φέρνει πιο κοντά στις αρχές της νέας χρονιάς νομοσχέδια που «ενοχλούν», άλλοτε από τη μια και άλλοτε από την άλλη, π.χ. γάμος ομόφυλων, λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ σε σύμπραξη με ξένα πανεπιστήμια, αλλαγή Ποινικού Κώδικα, αναδιαρθρώσεις στην υγεία κ.ά., με στόχο το «ξεθύμασμα» της δυσαρέσκειας μέχρι τον Ιούνιο των ευρωεκλογών.
Η ΝΔ αναζητά για το ευρωψηφοδέλτιο πρόσωπα που να εκπέμπουν «αριστεία» και παράλληλα διερευνά τη δυνατότητα συμμετοχής άλλων που να έλκουν την προέλευσή τους από τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας. Γι’ αυτό ακούγεται έντονα το όνομα των πρώην υπουργών του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Λοβέρδου και Εφης Χριστοφιλοπούλου. Πέρα τούτων, και από τον στενό πυρήνα των συνεργατών του Κυρ. Μητσοτάκη επιδιώκεται να μετέχουν στο ευρωψηφοδέλτιο πρόσωπα με κεντρώο προφίλ, όπως ο Δημήτρης Τσιόδρας κ.ά.
Η μάχη της κεντροαριστεράς
Μετά το αρνητικό αποτέλεσμα για την Κουμουνδούρου στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου και την πρόσφατη διάσπαση, ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ οδεύει στις ευρωεκλογές σαν να κινείται προς μια επική μάχη για την αμφισβήτηση της μονοκρατορίας της ΝΔ. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Στέφανος Κασσελάκης ενσωματώνει με τη ρητορική του περί της νίκης το περιεχόμενο της τρωικής προτροπής από τους στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλλη («Εκτωρ και Ανδρομάχη»): «Στρατιώτη μου, τη μάχη θα κερδίσει όποιος πολύ το λαχταρά να ζήσει…».
Ο Στέφ. Κασσελάκης έχει βάλει ψηλά τον πήχη, διεκδικώντας ακόμη και την πρώτη θέση! Στην αντίληψή του, όπως έχει εκφραστεί και δημόσια και με βάση την επιχειρηματική του εμπειρία, επικρατεί ότι οι θετικές ανατροπές είναι αποτέλεσμα συντονισμένης προσπάθειας για την κομματική ανασυγκρότηση, επαφής με τον κόσμο και ανάκτησης της ηγεμονίας στον χώρο της κεντροαριστεράς, ακόμη και του φιλελεύθερου ακροατηρίου, και επαναφοράς με δουλειά μυρμηγκιού της ηγεμονίας απέναντι στη Δεξιά του Κυρ. Μητσοτάκη.
Ανανέωση και… ξεκάθαρες ιδέες
Πάντως, στις συζητήσεις τους στελέχη του κόμματος με πιο μετριοπαθείς προσεγγίσεις θεωρούν ότι το κρίσιμο είναι να εδραιωθούν ως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ύστερα από μια μεγάλη περίοδο κρίσης. Για τις ευρωεκλογές του 2024 κρίνουν ότι, εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ κρατήσει την πρωτοκαθεδρία στον χώρο της κεντροαριστεράς, θα ανοίξει ένα νέο τοπίο στον αντιδεξιό χώρο για συσπειρώσεις που θα εξουδετερώσουν σταδιακά ως τις βουλευτικές κάλπες τη «γαλάζια» κυριαρχία.
Η ηγεσία της Κουμουνδούρου θα επιχειρήσει και ανανέωση προσώπων σε όλα τα επίπεδα, έτσι που και εσωκομματικά να αποδυναμωθεί η… τασική αντίληψη ή ακόμη και να επέλθει απίσχνανση της επιρροής στον κομματικό μηχανισμό των κατατμήσεων σε «παλιούς» και «νέους», «προεδρικούς» και «νεοπροεδρικούς». Είναι κάτι που από τώρα επιχειρείται και με την ενίσχυση σε μέλη μέσω του isyriza. Μετά το συνέδριο του Φεβρουαρίου, όπου θα υπάρχει προγραμματική αποτύπωση των θέσεων για μείζονα ζητήματα (οικονομία, παιδεία, υγεία κ.λπ.) και κυρίως θα επιχειρηθεί να ξεκαθαριστεί η φυσιογνωμία του κόμματος, τα μέλη με προκριματικά ψηφοδέλτια, που θα περιλαμβάνουν ονόματα υποψήφιων ευρωβουλευτών, θα επιλέξουν σε εσωτερικό δημοψήφισμα ποιους επιθυμούν να εκπροσωπήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στο Ευρωκοινοβούλιο. Θα είναι ξανά υποψήφιοι, έχοντας μάλιστα συντονιστικό ρόλο στη μάχη των ευρωεκλογών, οι νυν ευρωβουλευτές Κώστας Αρβανίτης και Ελενα Κουντουρά, ενώ ακούγονται ονόματα όπως του καλαθοσφαιριστή Νίκου Παππά αλλά και προσώπων με κοινωνική ακτινοβολία και κύρος στον επαγγελματικό τους χώρο.
Η μάχη των μαχών για τη Χαριλάου Τρικούπη
Το ΠΑΣΟΚ υπό τον Νίκο Ανδρουλάκη λειτουργεί ανταγωνιστικά απέναντι στην Κουμουνδούρου, επιδιώκοντας να γίνει… χαλίφης στη θέση του χαλίφη στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και της κεντροαριστεράς, εκτοπίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ. Κινείται όμως σαν τον κάβουρα. Στις ευρωεκλογές τον προσεχή Ιούνιο θα προσπαθήσει να περάσει στη δεύτερη θέση. Εχει εξουδετερώσει προσώρας τις εσωκομματικές τριβές περί κρίσης ηγεσίας. Ο πρόεδρος κραδαίνει τις συνεχείς αυξήσεις εκλογικών ποσοστών –δυσανάλογα μικρών όμως σε σχέση με τις δυνατότητες που άφησε η Κουμουνδούρου την προηγούμενη περίοδο– στις εκλογικές μάχες που έχει δώσει το ΠΑΣΟΚ από τότε που ανέλαβε τα ηνία.
Οι ευρωεκλογές είναι η μάχη των μαχών του 2024 για τη Χαριλάου Τρικούπη που διεκδικεί κυβερνητικό ρόλο μελλοντικά. Πάντως, όπως λένε στελέχη της, η βάση του κόμματος σιγοβράζει από δυσαρέσκεια για την «ισορροπιστική» τακτική Ανδρουλάκη απέναντι στη ΝΔ, επιζητώντας πιο σκληρή, πιο διεκδικητική και αντιμητσοτακική γραμμή. Σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι λίγοι εκείνοι που βλέπουν τον νέο δήμαρχο Αθηναίων Χάρη Δούκα, προερχόμενο από το ΠΑΣΟΚ, σαν ανερχόμενη ηγετική μορφή και δείγμα δυναμικής αντιπολίτευσης.
Στην εξίσωση των ευρωεκλογών συνυπολογίζουν διάφορες παραμέτρους και οι αποχωρήσαντες από τον ΣΥΡΙΖΑ (ομάδα Εφης Αχτσιόγλου, Αλέξη Χαρίτση, Νάσου Ηλιόπουλου / 6+6 και ομάδα Τσακαλώτου / Ομπρέλα). Το 2024 γι’ αυτούς, με προεξάρχοντες τους έντεκα βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας τους, σημαίνει εξωστρέφεια, μαχητική αντιπολίτευση απέναντι στη ΝΔ και ένα εκλογικό αποτέλεσμα που θα τους βάλει σε τροχιά με ρόλο στο νέο πολιτικό σκηνικό μετά τις ευρωκάλπες, όπως λένε στελέχη της Νέας Αριστεράς. Πάντως, ουσιαστικά επιδιώκουν να βγουν από τη «μοναξιά» τους –δεν τους αποδέχεται ο χώρος των αριστερών αντιμνημονιακών σχημάτων–, αν μη τι άλλο με ένα ποσοστό εισόδου στο Ευρωκοινοβούλιο.
Είναι ανοιχτός ο διάλογος για συνεργασία κορυφής με τον ευρωβουλευτή Πέτρο Κόκκαλη. Στοχεύουν να συμβάλουν στην ανασύνθεση που, όπως σημειώνουν, χρειάζεται ο ευρύτερος προοδευτικός χώρος μετά τις ευρωεκλογές. Ηδη βρίσκονται στη διαδικασία συγκρότησης οργανώσεων σε όλη τη χώρα, ενώ δεν έχουν χάσει την επαφή με στελέχη από ινστιτούτα, όπως το ΕΤΕΡΟΝ (Γαβριήλ Σακελλαρίδης) και το ΕΝΑ (Γιάννης Δραγασάκης), τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) κ.ά.
Το ΚΚΕ βάζει πλώρη και για διψήφιο ποσοστό
Εκ της κομμουνιστικής οπτικής, οι ευρωεκλογές αποτελούν για τον Περισσό ακόμη μια μάχη στη σειρά των αντικαπιταλιστικών αγώνων που δίνει από τη Βουλή και την Ευρωβουλή έως τα εργοστάσια και τους δρόμους για βελτίωση της καθημερινότητας των εργαζομένων. Ομως το ΚΚΕ δεν υποτιμά καμιά μάχη, ούτε την εκλογική. Μάλιστα, επιδιώκει να ενισχύσει την ανοδική πορεία του –ακόμη και με διψήφιο ποσοστό– και τις θετικές διεργασίες που αποτυπώθηκαν στις βουλευτικές εκλογές και στα αποτελέσματα των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών «παρά τον συνολικά αρνητικό συσχετισμό».
Το ΚΚΕ θα δώσει με ένταση τη μάχη της ψήφου με στόχο να ενισχυθεί το ρεύμα αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής και να απεγκλωβιστούν εργατικές – λαϊκές δυνάμεις από τα αστικά κόμματα. Παράλληλα, στο ευρωψηφοδέλτιό του θα υπάρχουν πρόσωπα που θα δώσουν το σήμα του «ανοίγματος», πάντα όμως στη βάση της αγωνιστικής συμπόρευσης, μακριά από τη λογική «αλεξιπτωτιστών».
Διεργασίες στην αντιμνημονιακή Αριστερά
Το ΜέΡΑ25 θα κατέλθει στις ευρωεκλογές διευρύνοντας, όπως όλα δείχνουν, τη συνεργασία του με άλλες δυνάμεις, καθώς και με ανένταχτους της Αριστεράς. Μάλιστα, ο Γιάνης Βαρουφάκης θα είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής. Οι διεργασίες συνεχίζονται με αριστερές οργανώσεις όπως η Λαϊκή Ενότητα-Ανυπότακτη Αριστερά (ΛΑΕ- ΑΑ, γραμματείς της οι Δημήτρης Στρατούλης και Μαριάννα Τσίχλη), η ΔΕΑ (Αντώνης Νταβανέλλος), η Αναμέτρηση, το Ξεκίνημα κ.ά. Η ΛΑΕ-ΑΑ πρωτοστατεί στην προσπάθεια για συνεργασία όλων των δυνάμεων της αντιμνημονιακής Αριστεράς.
Το ζήτημα της κινηματικής αλλά και της εκλογικής συνεργασίας του αριστερού αντιμνημονιακού χώρου ήταν στο επίκεντρο πρόσφατων παρεμβάσεων εκ μέρους του στελέχους της Αναμέτρησης, Αλίκης Κοσυφολόγου, και του δικηγόρου Θανάση Καμπαγιάννη, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Κίνηση των 51 (Τάσος Κορωνάκης, Χάρης Γολέμης κ.ά.).
Σε πρόσφατη εκδήλωση της ΛΑΕ – ΑΑ για το ζήτημα των συνεργασιών τοποθετήθηκαν μεταξύ άλλων και οι Παναγιώτης Καλαβάνος από την ΑΡΑΝ/Κ-Σχέδιο και Πέτρος Κωνσταντίνου από το ΣΕΚ. Πάντως, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ προσανατολίζεται σε αυτόνομη κάθοδό της στις ευρωεκλογές.