Η ρωσική επιστράτευση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ωστόσο έχει καταγραφεί μία σειρά από προβλήματα που φαίνεται να υποσκάπτουν την αποτελεσματικότητα των πολεμικών επιχειρήσεων της Μόσχας.
Η κήρυξη της ρωσικής επιστράτευσης δεν ήρθε ως «κεραυνός εν αιθρία». Ήταν αποτέλεσμα της ουκρανικής αντεπίθεσης στα ανατολικά, έχοντας ήδη γίνει ορισμένα σημαντικά βήματα για την κινητοποίηση της ρωσικής κοινωνίας προς μία πολεμική κατεύθυνση. Η οργάνωση σχετικών γραφείων κατά μήκος της ρωσικής επικράτησης και η στρατολόγηση εθελοντών με κίνητρο έναν καλό μισθό ήταν μερικά από τα μέτρα που είχαν εφαρμοστεί το προηγούμενο διάστημα. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά κρίθηκαν ανεπαρκή μπροστά στις αυξανόμενες ανάγκες του ρωσικού στρατού κι ενώ ο αντίστοιχος ουκρανικός έχει κινητοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό, με τη δυτική υλική υποστήριξη να ρέει αδιάκοπα προς το Κίεβο.
Το σύστημα της επιστράτευσης
Σύμφωνα με το νέο σύστημα, υπεύθυνοι για την οργάνωση της διαδικασίας είναι τόσο το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, όσο και οι περιφερειακοί κυβερνήτες. Ο ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού έθεσε ορισμένα κριτήρια για την επιστράτευση, τοποθετώντας τον πήχη στους 300.000 εφέδρους, αν και στο νόμο που κύρωσε το Κρεμλίνο δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένο νούμερο, πιθανότατα για λόγους ευελιξίας. Επομένως υπάρχουν βάσιμοι οι λόγοι να θεωρείται πως ο εν λόγω αριθμός αποτελεί το πρώτο «κύμα» μιας ολόκληρης διαδικασίας που έχει ως στόχο την πολεμική κινητοποίηση της ρωσικής κοινωνίας.
Επισημαίνεται ότι ο Σοϊγκού υπογράμμισε ότι από την επιστράτευση θα εξαιρεθούν ειδικές κοινωνικές ομάδες όπως οι φοιτητές και οι έχοντες προβλήματα υγείας, ωστόσο δεν λείπουν οι καταγγελίες όσον αφορά τη διαδικασία.
Ειδικότερα, στην επαρχία τα κριτήρια που έθεσε η ρωσική ηγεσία φαίνεται να πηγαίνουν περίπατο στο όνομα της επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί. Μάλιστα, πηγές που επικαλείται το αμερικανικό «Ινστιτούτο για την κατανόηση του πολέμου» αναφέρουν πως ορισμένοι επικεφαλής των ομοσπονδιακών κυβερνήσεων έχουν παραδεχθεί τη παραπάνω πληροφορία. Επιπροσθέτως, ο επικεφαλής της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ δήλωσε πως η περιοχή του δεν θα ακολουθήσει τις επιταγές της Μόσχας, αφού έχει αποστείλει στο ουκρανικό μέτωπο 200% παραπάνω στρατιώτες απ’ όσους νομικά όφειλε.
Τα «παρατράγουδα»
Συγχρόνως, η διαδικασία της επιστράτευσης δεν φαίνεται να κυλάει με το ρυθμό και τη πειθαρχία που πολλοί αναλυτές προέβλεπαν. Σε πολλές περιπτώσεις οι επίστρατοι κρύβονται από τις αρχές ενώ άλλοτε επιτίθενται στους οργανωτές της επιστράτευσης. Την ίδια στιγμή, σε πολλές πόλεις έχουν διεξαχθεί επιθέσεις εναντίον των σταθμών επιστράτευσης, ενόσω διαδηλωτές που εξέφρασαν την αντίθεση τους στη κλιμάκωση του πολέμου βρέθηκαν αμέσως στο κρατητήριο και στη συνέχεια τους παραδόθηκε το φύλλο πορείας για το μέτωπο.
Ακόμη, στο Νταγκεστάν, περιοχή που συνορεύει με τη Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν και διαθέτει μουσουλμανική πλειοψηφία, οι διαδηλώσεις εναντίον της επιστράτευσης έχουν λάβει μαζικό χαρακτήρα και αποτελεί ερώτημα το εάν η περιοχή θα παραμείνει πολιτικά σταθερή. Διότι, μετά τη κατάρρευση της ΕΣΣΔ ξέσπασε ο πόλεμος στην Τσετσενία και το Νταγεστάν έγινε θέατρο επιχειρήσεων, οδηγώντας ταυτόχρονα στη ριζοσπαστικοποίηση ενός τμήματος του μουσουλμανικού πληθυσμού. Επομένως, εάν ο Πούτιν δεν τιθασεύσει τις αντιδράσεις που προκαλεί η επιστράτευση στην εν λόγω περιοχή, τότε θα έχει ένα μεγάλο «αγκάθι στο πλευρό του».
Street protests against Putin’s #mobilization are growing in the southern #Dagestan region of #Russia. In #Makhachkala city, a hundred protesters had been arrested by riot police so far. pic.twitter.com/I8hzBW5N0f
— Viktor Kovalenko🇺🇲🇺🇦 (@MrKovalenko) September 26, 2022
Οι εκτιμήσεις
Η επιστράτευση των εφέδρων αποτελεί στοίχημα για τη Μόσχα, και εάν το χάσει τότε δεδομένα θα υπάρξει πολιτική κρίση. Ο χρόνος που απαιτείται για αυτή τη κινητοποίηση υπολογίζεται για την οργάνωση, εκπαίδευση και ανάπτυξη ενός τέτοιου μεγέθους προσωπικού υπολογίζεται στους 3-4 μήνες. Επ’ αυτού, το Κρεμλίνο προπαγανδίζει πως το 70% δεν θα συμμετάσχει σε «καθαρές» πολεμικές επιχειρήσεις και θα χρησιμοποιηθεί σε δουλειές στα μετόπισθεν. Πάντως, αποτελεί ερώτημα ο τρόπος με τον οποίο θα ενισχυθεί ο ρωσικός στρατός μετά τις απώλειες που έχει δεχθεί στο πεδίο των μαχών, εφόσον δε θα προωθηθούν θεωρητικά οι έφεδροι στο μέτωπο.
Παράλληλα, η αμερικανική δεξαμενής σκέψης «Ινστιτούτο για τη κατανόηση του πολέμου» σε έκθεση της αναφέρει πως εν γένει η διαδικασία της επιστράτευσης «θα είναι δύσκολη, η ποιότητα των εφέδρων κακή και το κίνητρο τους να πολεμήσουν ακόμη χειρότερο.» (…) Αυτή η επιστράτευση δε θα επηρεάσει τη πορεία της σύγκρουσης το 2022 και ενδεχομένως να μην έχει δραματικές συνέπειες στην ικανότητα της Ρωσίας να διατηρήσει τη προσπάθεια της το 2023.»
Τέλος, αναμένεται με ενδιαφέρον το εάν και το πότε θα διεξαχθεί μια νέα ρωσική επίθεση στην Ουκρανία ή το εάν οι Ουκρανοί θα προχωρήσουν σε μια εκ νέου αντεπίθεση μαζικής κλίμακας.
