Η παρέα του Ορμπάν και του Μοραβιέτσκι μπορεί να μεγαλώσει μετά τη νίκη του Ρόμπερτ Φίτσο στις εκλογές της περασμένης Κυριακής. Ο έμπειρος πολιτικός έχει κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση από την πρόεδρο της χώρας, ενώ οι φιλορωσικές τάσεις του κάνουν τις Βρυξέλλες να ιδρώνουν μέχρι να δουν αν ο Φίτσο θα υλοποιήσει τις απειλές του περί περικοπής των προμηθειών όπλων στην Ουκρανία ή αν απλώς προσπαθεί να παίξει άσους που δεν έχει στο μανίκι.
Ο φόβος των Βρυξελλών
Μια διακυβέρνηση Φίτσο έχει όλα τα εχέγγυα για να εξελιχθεί σε άλλο ένα αγκάθι στα ανατολικά πλευρά της ΕΕ μετά την Πολωνία και την Ουγγαρία. Ο Σλοβάκος πολιτικός δεν φοβάται πλέον να υποστηρίζει ανοιχτά τη Ρωσία και έχει υποσχεθεί να σταματήσει να προμηθεύει με όπλα την Ουκρανία. Αντίστοιχα η Βαρσοβία αρνείται κι αυτή να προμηθεύσει με νέα όπλα το Κίεβο, ενώ ο κατεξοχήν υποστηρικτής της Ουκρανίας, οι ΗΠΑ, θέτει επίσης εν αμφιβόλω τις μελλοντικές προμήθειες όπλων στο Κίεβο βάσει της –χωρίς πρόβλεψη για βοήθεια στην Ουκρανία– οικονομικής συμφωνίας Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων για την αποφυγή του shutdown για 45 μέρες.
Η πρόταση για να πάψει ο εφοδιασμός με όπλα της Ουκρανίας έχει απήχηση και στη Σλοβακία, ιδιαίτερα στους πιο ηλικιωμένους σοβιετοτραφείς ψηφοφόρους. Καμπάνιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπέρ της Ρωσίας ενίσχυσαν την πεποίθηση των Σλοβάκων ότι η Δύση είναι υπεύθυνη για τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως κατέδειξε έρευνα της εταιρείας δημοσκοπήσεων GlobSec. Σύμφωνα με την ίδια μέτρηση, η υποστήριξη του ΝΑΤΟ ανάμεσα στους Σλοβάκους πολίτες ανέρχεται στο 58%. Αν και το ποσοστό είναι πλειοψηφικό, είναι πολύ πίσω από τα ποσοστά αποδοχής στις γειτονικές χώρες στην ανατολική Ευρώπη, που αγγίζουν το 80-90%. Μια άλλη εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα είναι και η Βουλγαρία.
Εξάρτηση από ΕΕ
Ο Φίτσο υποσχέθηκε προεκλογικά να αυξήσει τις κοινωνικές δαπάνες. Ομως για να το κάνει αυτό σε περίοδο που η παγκόσμια οικονομία υποφέρει από την ενεργειακή κρίση και τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία θα χρειαστεί, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, βοήθεια από τις Βρυξέλλες. Γι’ αυτό και σε δηλώσεις του αυτή την εβδομάδα έβαλε νερό στο κρασί του λέγοντας ότι η «εξωτερική πολιτική της Σλοβακίας
δεν θα αλλάξει κατεύθυνση». Ωστόσο δεν απέφυγε να βάλει αστερίσκους, αφού σημείωσε ότι θα παραμείνει επικριτικός «για όσα δεν μας αρέσουν στην ΕΕ». Σε αυτά που δεν του αρέσουν δεν συμπεριέλαβε ότι η ΕΕ είναι ένα «project ειρήνης» ή ότι η Ευρώπη εξαρτάται οικονομικά και στρατιωτικά από τις ΗΠΑ. Στόχος των δηλώσεων είναι η προσέγγιση με το τρίτο κόμμα στη Βουλή HLAS ώστε να κερδίσει τις απαραίτητες έδρες για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Το μεγαλύτερο ζήτημα σχετικά με την εκλογή του Φίτσο στη Σλοβακία είναι ότι μπορεί να μεγαλώσει το κλαμπ με τους παρίες στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Από τη μία η Ουγγαρία του Ορμπάν και από την άλλη η Πολωνία του Μοραβιέτσκι προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τις ρωγμές στο δυτικό μέτωπο. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης από το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) και την ακροδεξιά μετά τις εκλογές στην Πολωνία την επόμενη Κυριακή. Αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις, το κυβερνών PiS θα έρθει πρώτο, αλλά θα κριθεί στον πόντο εάν θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση με τη στήριξη της ακροδεξιάς.
Οπου φυσάει ο άνεμος
Ο Φίτσο μπορεί να μη χρειαστεί να αναγκάσει την ΕΕ να προβεί σε τόσο μεγάλη αλλαγή στάσης. Υπάρχουν ορισμένοι αναλυτές, όπως εκείνοι στο Politico, που εκτιμούν ότι ο μοχλός πίεσης που κρατά στα χέρια του δεν μπορεί να προβληματίσει την ΕΕ όσο οι άλλοι παρίες. Οσον αφορά την άμυνα της ΕΕ, ακόμη και αν η Σλοβακία σταματήσει να προμηθεύει με όπλα την Ουκρανία, θα αποτελεί μικρή ενόχληση και σε καμία περίπτωση απροσπέλαστο κώλυμα.
Στα 30 χρόνια που ο Φίτσο ασχολείται με την πολιτική έχει αποδείξει ότι δεν προκαλεί συγκρούσεις όταν πρόκειται για το ΝΑΤΟ ή την ΕΕ. Εχει πλοηγηθεί με επιτυχία ανάμεσα σε φιλοευρωπαϊκές θέσεις και μια σκληρή εθνικιστική, αντιδυτική ρητορική που προοριζόταν κυρίως για εσωτερική κατανάλωση, δείχνοντας ότι είναι ιδιαίτερα πρόθυμος να αλλάξει στάση ανάλογα με την κοινή γνώμη ή την πολιτική πραγματικότητα.
Βέβαια, με τον Ορμπάν και τον Μοραβιέτσκι στο πλευρό του μπορεί να νιώσει πιο σίγουρος στο να στυλώσει και αυτός τα πόδια του απέναντι στις Βρυξέλλες, όμως σαν κομπάρσος και όχι σαν πρωταγωνιστής.
Οι φιλορωσικές τάσεις του Φίτσο ανησυχούν τις Βρυξέλλες, που περιμένουν να δουν αν θα υλοποιήσει τις απειλές του ότι θα σταματήσει να δίνει όπλα στους Ουκρανούς ή παίζει απλώς το πολιτικό παιχνίδι του
Διαβάστε επίσης: Σλοβακία: Ο Ρόμπερτ Φίτσο σχηματίζει κυβέρνηση και υπόσχεται διακοπή βοήθειας στην Ουκρανία
Σλοβακία: Εντολή σχηματισμού κυβέρνησης έλαβε ο Φίτσο – Παρακολουθεί τις εξελίξεις η Μόσχα
Σλοβακία: Προς αναζήτηση συμμάχων ο Φίτσο για σχηματισμό κυβέρνησης