Οσο περνούν οι μέρες και βγαίνουν τα πραγματικά στοιχεία της συμφωνίας για το Ταμείο Ανάκαμψης, τόσο εμφαίνεται η οικτρή αποτυχία του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της προηγούμενης εβδομάδας.
Η Ελλάδα πήγε τελικά σαν πρόβατο στη σφαγή αφού ο εκπρόσωπος της και πρωθυπουργός περί άλλων τύρβαζε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων επιλέγοντας προφανώς να κάνει διακοπές στις Βρυξέλλες, στο ίδιο διάστημα που οι υπόλοιποι ηγέτες μέσα από διμερείς διαβουλεύσεις «έχτιζαν» ότι καλύτερο μπορούσαν για την χώρα τους.
Όπως λοιπόν αποκαλύπτει το think tank του Βελγίου Βruegel, μέσα από το μηχανισμό των διαπραγματεύσεων (στις οποίες ο κος Μητσοτάκης απλώς ήταν απών και είναι αμφίβολο ως εκ τούτου να έχει καταλάβει τι έχει συμβεί) άλλαξε το κλειδί κατανομής των κονδυλίων μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Άλλαξαν τα κριτήρια τελευταία στιγμή
Ετσι, ενώ ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να ευνοηθούν μέσα από το γιγαντιαίο πρόγραμμα δανεισμού της Ευρωπαϊκή Επιτροπής (750 δις ευρω), οι χώρες χαμηλού εισοδήματος τελικά αυτό που συνέβη είναι να κατευθυνθεί μεγάλο μέρος του προγράμματος στις Γερμανία και Γαλλία. Αναλυτικότερα, μειώθηκε η εύνοια των χωρών χαμηλού εισοδήματος επ ωφελεία των μεγαλύτερων χωρών.
Αυτή η αλλαγή έγινε με τον εξής απλό τρόπο… Αντικαταστάθηκε αναλογικά το κριτήριο ανεργίας 2015-2019, από αυτό της απώλειας πραγματικού ΑΕΠ που παρατηρήθηκε το 2020 και από τη σωρευτική απώλεια του πραγματικού ΑΕΠ που παρατηρήθηκε κατά την περίοδο 2020-2021.
Για να καταλάβουμε τι συνέβη θα πρέπει να μιλήσουμε για το κλειδί κατανομής των κονδυλίων που είχε προτείνει η Επιτροπή και ονομάστηκε RRF (Recovery and Resilience Facility). Με βάση την πρόταση της Κομισιόν η βασική κατανομή μεταξύ χωρών (με μια σειρά ανώτατων ορίων και προσαρμογών που ωφελούν τις χώρες χαμηλού εισοδήματος) θα εξαρτιόνταν:
-από τον πληθυσμό του 2019,
-το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του 2019
-το μέσο ποσοστό ανεργίας 2015-2019.
Ωστόσο κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων (και εν τη απουσία του Κ. Μητσοτάκη), εισήλθε το κριτήριο της απώλειας πραγματικού ΑΕΠ. Με αυτόν τον τρόπο η πτώση του ΑΕΠ που αποτιμάται σε ευρώ σταθερής τιμής εξαρτάται από το μέγεθος της χώρας. Ετσι όσο μεγαλύτερη είναι η χώρα, τόσο μεγαλύτερη είναι η αξία του ευρώ στο ΑΕΠ. Ως εκ τούτου, ένας δείκτης που είναι ανεξάρτητος από το μέγεθος της χώρας (ποσοστό ανεργίας) αντικαθίσταται από έναν δείκτη που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το μέγεθος της χώρας (απώλεια πραγματικού ΑΕΠ). Αυτός είναι ο λόγος που μειώθηκε το ποσοστό των επιχορηγήσεων στις χώρες του Νότου επ’ ωφελεία της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Γερμανία και Γαλλία οι μεγάλες ωφελημένες
Όπως λοιπόν αναφέρουν οι αναλυτές του Βruegel, η Γερμανία επωφελείται περαιτέρω από το αλλαγμένο κριτήριο κατανομής, επειδή είχε πολύ χαμηλό ποσοστό ανεργίας το 2015-2019. Η Γαλλία ωφελείται επίσης πέρα από το ζήτημα του μεγέθους της χώρας, επειδή παρόλο που είχε υψηλότερο ποσοστό ανεργίας από το μέσο όρο της ΕΕ το 2015-2019, ο δείκτης ποσοστού ανεργίας υπόκεινται στο όριο 0,75 που εφαρμόστηκε για τις χώρες με υψηλότερο εισόδημα.
Ετσι με αυτή την αλλαγή στα κριτήρια κατανομής και με δεδομένο ότι οι επιχορηγήσεις σε άλλα μέσα ανάκτησης μειώθηκαν σημαντικά για όλες τις χώρες, μόνο η Γερμανία (κατά 13,4 δισεκατομμύρια ευρώ) και η Γαλλία (κατά 7,4 δισεκατομμύρια ευρώ) θα λάβουν περισσότερες επιχορηγήσεις από το συνολικό πακέτο ανάκτησης σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής.
Αντίθετα η Ιταλία θα λάβει 1 δισεκατομμύριο ευρώ λιγότερο σε επιχορηγήσεις, η Ισπανία θα πάρει 9,5 δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερο, ενώ η Πολωνία θα πάρει 11,4 δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερο. Οσο για την Ελλάδα αυτή χάνει τελικά 6 δις ευρώ επιχορηγήσεις επ ωφελεία της Γερμανίας και της Γαλλίας…
