Ο Περικλής Σπυρίδων τα τελευταία είκοσι χρόνια βάζει όλη του την αγάπη και το μεράκι για να ευχαριστήσει του θαμώνες της ιστορικής πια ταβέρνας του, της “Κληματαριάς”.
Φωτογραφίες Σωτήρης Δημητρόπουλος/Eurokinissi
Τον συναντήσαμε ένα μεσημέρι στη δροσερή αυλή της Κληματαριάς και με κρασί, αυθεντικούς μεζέδες και τσίπουρα μιλήσαμε για τη φιλοσοφία και τον πολιτισμό της ταβέρνας. Αφορμή, τα ενενηκοστά γενέθλια της ταβέρνας και το διήμερο φεστιβάλ δρόμου που θα γεμίσει για δύο ημέρες (29 και 30/8) την πλατεία Θεάτρου με μουσικούς/φίλους της Κληματαριάς που έχουν τραγουδήσει στο παρελθόν στη σκηνή της.
Ιστορία 90 χρόνων
Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται η Κληματαριά στην Πλατεία Θεάτρου βρίσκεται πάνω από το Ιερό του Απόλλωνα και δίπλα από το πρώτο σκεπαστό θέατρο της Αθήνας, το θέατρο Μπούκουρα, που εγκαινιάστηκε το 1840, από όπου και πήρε το όνομά της η πλατεία. Προς τα τέλη του 19ου αιώνα ο χώρος χρησιμοποιήθηκε ως καφενείο για τις τελετές του Ι.Ν. Αγ. Ιωάννη (της Κολώνας, που βρίσκεται ακόμα εκεί). Η ιστορία της ταβέρνας ουσιαστικά ξεκινά το 1927 όταν ο κ. Γεροδήμος το μετατρέπει σε οινομαγειρείο και το βαφτίζει Κληματαριά. Στο αρχείο της Κληματαριάς υπήρχε έγγραφο που μαρτυρεί ότι ο μερακλής Γεροδήμος είχε δεχτεί μηνύσεις από τη χωροφυλακή διότι «θέλησε να μετατρέψει το οινομαγειρείο σε διασκεδαστήριο». Αναφέρεται επίσης ότι εκεί έπαιξαν ο Μ. Βαμβακάρης και ο Γ. Παπαϊωάννου με τις ορχήστρες τους.
https://www.documentonews.gr/article/ktistakhs-ma-loykoymades-xwris-meli/
Τον Γεροδήμο διαδέχτηκε στην Κληματαριά το 1961 το εστιατόριο Κοσμικό με την επωνυμία Νέο Κοσμικό. Τριανταπέντε χρόνια μετά, το 1996, έρχεται η σειρά του Περικλή να αναλάβει την επιχείρηση, έχοντας πίσω του την εμπειρία –νυχτερινών– μαγαζιών εστίασης όπως η θρυλική Κοτταρού, το Καφωδείο, η Σκορδόπιστη. «Οταν μου είπαν ότι πουλιέται γιατί πήραν σύνταξη ήρθα και το έκλεισα κατευθείαν. Αν και από την εκκλησία του Αγίου Δημήτριου του Ψυρρή (στην οποία ανήκει το ακίνητο) μου είπαν ότι ήθελα να το κάνουν πάρκινγκ αυτοκινήτων. Και είπα τότε του παπα-Σταύρου: “Πάρκινγκ για τις ψυχές πού θα βρεις;”. Και όταν πέρασα από τον πρώτο έλεγχο του υγειονομικού μού λέει η ελέγκτρια: “Αυτός ο τοίχος θέλει γκρέμισμα και χτίσιμο εξαρχής”. “Εχεις δίκιο” της λέω. “Ξέρεις όμως από πότε είναι; Από το 1927. Πόση ιστορία να πετάξω;”» θυμάται.
Οι μαρτυρίες που έχουν διασωθεί για την Κληματαριά προέρχονται από έγγραφα που υπήρχαν (κάηκαν και αυτά σε φωτιά) αλλά και από προφορικές μαρτυρίες. «Ερχονται εδώ και κλαίνε άνθρωποι που έτρωγαν το 1958-60 και δεν το πιστεύουν ότι υπάρχει ακόμη το μαγαζί». Η πολεοδομία ήταν απέναντι ακριβώς. Πήγαινε κάποιος και –αφού είχε αφήσει και το πεσκέσι του– του λέγανε “πήγαινε στην Κληματαριά, φάε και θα σε φωνάξουμε”. Ηταν ανοιχτό από πάνω, δεν υπήρχε σκέπαστρο. Ανέβαιναν στον έκτο και φώναζαν “Παπαγεωργίουυυ”, έβγαινε και του πέταγαν τον φάκελο».
Ολα αυτά τα χρόνια η Κληματαριά ακολούθησε το σκεπτικό που είχαν οι παλιές ταβέρνες. Με ολίγη από γίγαντες, σκέτη από γιουβέτσι και απέναντι η ορχήστρα: Τσιτσάνης, Νίνου, Τσαουσάκης. «Αυτό κάνουμε κι εμείς εδώ και είκοσι χρόνια. Εχουμε ένα καλό φαγάκι με πολύ ωραία μουσική και φτηνό κρασί. Ενα λαϊκό πράγμα στο οποίο να μπορεί να αντεπεξέλθει κάποιος. Να κάνει πλάκα, να πιει, να μεθύσει, να χορέψει, να βγάλει τα σώψυχά του. Είναι ένα αυθεντικό πράγμα το οποίο πάει. Aμα το μιζεριάζεις, γάμα τα».
Και δεν είναι μόνο οι Ελληνες που τα εκτιμούν όλα αυτά. Μεγάλο ποσοστό των θαμώνων της είναι ταξιδιώτες («όχι τουρίστες» μας διευκρινίζει), μιας και η Κληματαριά βρίσκεται στους κορυφαίους προτεινόμενους προορισμούς εστίασης στην Αθήνα. «Nα έχουμε 140 ανθρώπους από όλες τις φυλές του Ισραήλ, να παίζουμε ελληνική μουσική και να χορεύουν όλοι πάνω στα τραπέζια, δεν πα’ να ’ναι από όπου να ’ναι» μας λέει χαρακτηριστικά.
Το καλό φαγητό και οι πότες
Ο Περικλής παραμένει πιστός στην παλιά γαστρονομία. «Από τηγανητά έχω μόνο τις πατάτες. Αυτό της σύγχρονης κουζίνας, το αλά καρτ, δεν υπάρχει. Να, εκεί είναι το μπεν μαρί με τα φαγιά. Εχουμε κυρίως μαγειρευτά, όπως τα έφτιαχνε η μάνα μας. Ντομάτες γεμιστές χωρίς κουκουνάρια, σταφίδες και βλακείες». Οι ταξιδιώτες μάλιστα μπορούν εδώ να βιώσουν από κοντά τον ελληνικό τρόπο μαγειρέματος καθώς γίνονται μαθήματα για τη γενικότερη φιλοσοφία της ελληνικής κουζίνας, όχι τυποποιημένες συνταγές. «Ολα αυτά τα νέα παιδιά που έχουν μεγαλώσει με πίτσες και πιτόγυρα δεν γίνονται μάγειροι. Οταν δεν έχεις γευστική μνήμη, να έχεις φάει στιφάδο από τη μάνουλα σου, το φτιάχνεις και δεν έχεις με τι να το συγκρίνεις, να καταλάβεις τι του λείπει. Πως να μην έχεις μετά στομαχικά προβλήματα; Από τις ταριχευμένες τροφές και τα παλιόλαδα ξεκίνησαν. Οταν με ρωτάνε τι δουλειά κάνω λέω: “Φροντίζω για τη διατροφική συνήθεια των Ελλήνων!”».
Το ιστορικό εμποροραφείο του Καραγιάννη στην Αμαλιάδα [ΡΕΠΟΡΤΑΖ]
Λάτρης και γνώστης ο ίδιος του καλού κρασιού, μιλά με αγάπη για τον μαγικό χυμό της κληματαριάς. «Τα κρασιά μας είναι εξαιρετικά. Στο πανηγύρι θα παρουσιάσω ένα αηδάνι σαντορινιό, δεν έχεις πιει τέτοιο κρασί. Όμως δεν πίνει πια ο κόσμος. Ερχόταν παλιά ο Σάββας Ξηρός και κάθονταν με την παρέα του με δυο τρία πιάτα και πίνανε 15 κιλά κρασί. Τώρα μια παρέα 30 άτομα πίνει 5 κιλά. Εχουνε χαθεί οι παλιοί πότες».
Η μουσική
Η Κληματαριά εκτός από το φαγητό της φημίζεται και για τις διαφορετικές μουσικές που ακούγονται στο πάλκο της τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Μάλιστα και ο Περικλής, όντας ο ίδιος μουσικός, έπαιζε μπουζούκι και τραγουδούσε εκεί από το 1996. Πλέον φροντίζει να ανακαλύπτει νέους και ξεχωριστούς μουσικούς: «Οι μουσικές που παίζουμε εδώ είναι ιδιαίτερες. Θέλουμε να δείξουμε τον πλούτο της ελληνικής μουσικής, το διαφορετικό παίξιμο. Τα νέα παιδιά παίρνουν την τεράστια βάση του ρεμπέτικου και του ανεβάζουν επίπεδο, κατά τη γνώμη μου. Δεν θέλω να ακούω μόνο Μάρκο, Τσιτσάνη που είναι θεϊκοί, αλλά κάτι καινούργιο με βάση τις παλιές μουσικές».
Η δύσκολη περιοχή
Πολύ πιθανό είναι όταν πάτε να φάτε στην Κληματαριά να πέσετε πάνω σε κάποιο deal ναρκωτικών. «Παλιά είχαμε ναρκομανείς στο απέναντι πεζοδρόμιο, κλοπές, σπασμένα αυτοκίνητα. Με την Ολυμπιάδα του 2004 μας έστειλαν εδώ όλα τα πρεζάκια και σταμάτησε να έρχεται κόσμος. Μου λέγανε: “Περικλή, είσαι ήρωας”. Ελεγα: “Ηρωες είναι αυτοί που έρχονται στο μαγαζί”». Ωστόσο σε σχέση με το παρελθόν η κατάσταση στους γύρω δρόμους έχει βελτιωθεί σημαντικά, αλλά τα περισσότερα μαγαζιά έχουν κλείσει. «Και αυτό δεν έγινε τυχαία. Ελληνες έχουν αγοράσει τα ακίνητα, όχι Κινέζοι. Σε λίγο θα φανεί ποιοι έχουν αγοράσει την περιοχή, τότε θα ξεφυτρώσουν τα mall» μας λέει, σαν άλλη Κασσάνδρα.
INFO Κληματαριά: Πλατεία Θεάτρου 2, 10552 Αθήνα, Δευτέρα – Κυριακή 12.00-02.00
Το πρόγραμμα του διήμερου Φεστιβάλ
Τετάρτη 29/8
Ρεμπελέτικο (20.30-21.15)
Το Γνωστό Τρίο οι Κυρίες και οι Επίτιμοι (21.30-23.45)
Γιώργος Μάγκας και το επιτελείο του (24.00-02.00)
Παρουσίαση εκδήλωσης: Λάουρα Παππά
Πέμπτη 30/8
Ka.M.Pos.oi band (20.30-21.00)
Κατερίνα Τσιρίδου (21.15-22.15)
Δημήτρης «Χαΐνης» Αποστολάκης & Μανώλης Πάππος (22.30-23.30)
Φωτεινή Βελεσιώτου (23.45- 01.15)
Νησιώτικο γλέντι. Συμμετέχει ο καραγκιοζοπαίχτης Αθως Δανέλλης
Παρουσίαση εκδήλωσης: Λάουρα Παππά
Τιμή εισιτηρίου: 3 ευρώ. Τα έσοδα θα διατεθούν για τους πυρόπληκτους της ανατολικής Αττικής. Ωρα έναρξης: 20.30