Τον Σεπτέμβριο του 2023, η εικόνα του 15χρονου τότε Άνταμ Καντίροφ να ξυλοκοπά έναν κρατούμενο που είχε κατηγορηθεί ότι έκαψε ένα αντίτυπο του Κορανίου, είχε κάνει τον γύρο του διαδικτύου συνοδευόμενη από πλήθος αρνητικών σχολίων για τον τρόπο με τον οποίο ανατρέφεται ο ανήλικος διάδοχος του σκληροπυρηνικού Τσετσένου ηγέτη, Ραμζάν Καντίροφ.
Ωστόσο, για τον ίδιο τον Καντίροφ -του οποίου το όνομα είναι στενά συνδεδεμένο με τον Βλαντίμιρ Πούτιν- αυτή ήταν μία «αξιέπαινη» πράξη που έπρεπε να συνοδευτεί όχι μόνο από μετάλλιο, αλλά και από την αναβάθμιση του γιου του σε αρχηγό της προσωπικής ασφαλείας του. Ο Άνταμ καταχωρήθηκε μάλιστα στο «Βιβλίο των Ρεκόρ» της Ρωσίας ως ο νεότερος σε ανάλογο πόστο.
Στη συνέχεια, διορίστηκε διαχειριστής του Πανεπιστημίου Ειδικών Δυνάμεων της Τσετσενίας -όπου εκπαιδεύονται «εθελοντές» για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ανέλαβε πόστα επόπτη δύο ταγμάτων και έπειτα στο υπουργείο Εσωτερικών της Τσετσενίας, που είναι υπεύθυνο «για τις δυνάμεις ασφαλείας, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τον έλεγχο των ταραχών».
Ενάμιση χρόνο αργότερα, ο 17χρονος πλέον Άνταμ -η άνοδος του οποίου ήρθε και εν μέσω ενός οργίου φημών για την κατάσταση της υγείας του πατέρα του- ανακηρύχθηκε γραμματέας του τοπικού συμβουλίου ασφαλείας. Η εν λόγω εξέλιξη επιβεβαιώνει τη συνεχιζόμενη ενδυνάμωση της οικογενειακής επιρροής στην περιοχή.
Οικογενειακό «φέουδο»
Με τις «ευλογίες» του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο 48χρονος Καντίροφ κυβερνά από το 2007 ως οικογενειακό του «φέουδο» την Τσετσενία, μια ορεινή περιοχή με μουσουλμανική πλειοψηφία που προσπάθησε να αποσχιστεί από τη Ρωσία κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων που ακολούθησαν τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Ο Πούτιν του έχει παραχωρήσει μεγάλη ελευθερία στις αποφάσεις του, με αντάλλαγμα την διασφάλιση της σταθερότητας στην περιοχή. Από την πλευρά του, ο Καντίροφ έχει αποδείξει την πίστη του στον Πούτιν, συνεισφέροντας ειδικές δυνάμεις στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στη Συρία και την Ουκρανία.
Στην Τσετσενία, η ισλαμιστική, αντιρωσική εξέγερση διήρκεσε περίπου μια δεκαετία, μετά το τέλος της πλήρους κλίμακας σύγκρουσης στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Η άνοδος του Ραμζάν Καντίροφ στην εξουσία ήρθε αφότου ο πατέρας του, Αχμάτ, σκοτώθηκε σε βομβιστική επίθεση το 2004 από αντάρτες, που θεωρούσαν ότι έπαιζε διπλό παιχνίδι.
Παρόλο που οι Ρώσοι διοικητές αποφεύγουν τα φώτα της δημοσιότητας και οι τακτικοί στρατιώτες απαγορεύεται να χρησιμοποιούν smartphones, ο Καντίροφ δημοσιεύει συχνά βίντεο, ηχητικά μηνύματα και σχόλια στον λογαριασμό του στο Telegram. Το τελευταίο διάστημα, όμως, οι δημόσιες εμφανίσεις του έχουν γίνει όλο και πιο αραιές.
Κατά τον πρώτο χρόνο από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, καυχήθηκε για την ανδρεία των Τσετσένων μαχητών και έκανε έκκληση για τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων.
Ισχυρίζεται μάλιστα ότι ο γιος του, Άνταμ, αν και ανήλικος, έχει πολεμήσει στα μέτωπα της Ουκρανίας και φήμες λένε ότι αιχμαλώτισε έναν Ουκρανό στρατιώτη.
Ο Καντίροφ είχε δηλώσει ότι οι δυνάμεις του ήταν έτοιμες να βοηθήσουν στην καταστολή της ανταρσίας της μισθοφορικής ομάδας Βάγκνερ, αλλά και να χρησιμοποιήσουν «σκληρές μεθόδους, αν αυτό κριθεί αναγκαίο», παρόλο που στο παρελθόν είχε συνταχθεί με τον πρώην ηγέτη της ομάδας Γεβγκένι Πριγκόζιν (σκοτώθηκε το 2023 σε αεροπορικό δυστύχημα) στην σκληρή κριτική στο υπουργείο Άμυνας για την πορεία του πολέμου.
Τα σενάρια διαδοχής
Για την παγίωση της ηγεμονίας του, ο Ραμζάν Καντίροφ είχε διορίσει αρκετά συγγενικά του πρόσωπα σε σημαντικές θέσεις στην Τσετσενία.
Όμως, οι φήμες για την κακή κατάστασης της υγείας του λέγεται ότι έχουν πυροδοτήσει μια υπόγεια διαμάχη για την εξουσία στο Γκρόζνι, εγείροντας ακόμη και φόβους εμφυλίου. Αυτό, ωστόσο, γίνεται υπό το άγρυπνο βλέμμα του Κρεμλίνου.
Πάντως, το άνοιγμα ενός νέου μετώπου στα νότια, θα μπορούσε, σύμφωνα με αναλυτές, να αποτελέσει πλήγμα για την ηγεμονία Πούτιν.
Παρά τα σενάρια ότι ο Καντίροφ ετοιμάζει ως διάδοχό του τον έφηβο Άνταμ, ο 17χρονος απέχει πολύ -όπως και οι άλλοι γιοι του Τσετσένου ηγέτη- από το να συμπληρώσει τα 30 έτη, το προβλεπόμενο ηλικιακό όριο για το αξίωμα.
Λέγεται ωστόσο, ότι υπάρχουν διάφοροι «εκλεκτοί» του καθεστώτος για να κρατήσουν τη θέση «ζεστή» μέχρι τότε, όπως συνέβη και στο παρελθόν με τον Ραμζάν Καντίροφ.
Ρήγμα στις σχέσεις Καντίροφ-Πούτιν;
Ο Τσετσένος ισχυρός άνδρας αρέσκεται να υπενθυμίζει στον Ρώσο πρόεδρο την πίστη του, αλλά παράλληλα δοκιμάζει συνεχώς τα όρια της εξουσίας του, ασκώντας, για παράδειγμα, κριτική για τους χειρισμούς της ρωσικής διοίκησης στον πόλεμο.
Όμως, το τελευταίο διάστημα, για επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ του Πούτιν και του Καντίροφ έχει κάνει λόγο το ερευνητικό πρακτορείο IStories, επικαλούμενο πρώην και νυν ρωσικούς πράκτορες ασφαλείας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το «ρήγμα» προκλήθηκε αφότου το Κρεμλίνο έμαθε για φερόμενες, μη εξουσιοδοτημένες, μυστικές συναντήσεις του Καντίροφ με αξιωματούχους στη Μέση Ανατολή.
Ειδικότερα, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB) ενημέρωσε τον Ρώσο πρόεδρο πως, εν μέσω επιδείνωσης της υγείας του, ο Καντίροφ φέρεται να έχει ζητήσει διαβεβαιώσεις από τους ξένους αξιωματούχους σχετικά με τα περιουσιακά του στοιχεία και την ασφάλεια της οικογένειάς του.
Στο σχετικό δημοσίευμα δεν προσδιορίζονται οι εμπλεκόμενες χώρες, αλλά αναφέρεται ότι ο Καντίροφ έχει μακροχρόνιους δεσμούς με «μουσουλμανικές μοναρχίες» στην περιοχή. Όπως αναφέρουν οι πηγές που επικαλείται το IStories, είναι καχύποπτος σχετικά με τις πιθανές εγγυήσεις που προσφέρει η Μόσχα σε περίπτωση που παραιτηθεί από το αξίωμα του ηγέτη της Τσετσενίας.
Διαβάστε επίσης
Ποιος κυβερνά αυτό το υπουργείο, κ. Φλωρίδη; – Την Κυριακή στο Documento
