«Το άλγος στην κατώτερη μοίρα της σπονδυλικής στήλης, ο πόνος στη μέση με άλλα λόγια δηλαδή, αποτελεί το δεύτερο πιο κοινό αίτιο επίσκεψης σε ιατρό μετά το κοινό κρυολόγημα», αναφέρει σε άρθρο του ο Dr Βασίλειος Κοντογιάννης, Νευροχειρουργός-Εξειδικευμένος στην Ογκολογία του Νευρικού συστήματος και σε επιπλεγμένες παθήσεις της Σπονδυλικής στήλης.
Ο ίδιος απαντά σε όλα τα ερωτήματα για ένα φαινόμενο που απαντάται στο 80%του παγκόσμιου πληθυσμού:
Το άλγος στην κατώτερη μοίρα της σπονδυλικής στήλης, ο πόνος στη μέση με άλλα λόγια δηλαδή, αποτελεί το δεύτερο πιο κοινό αίτιο επίσκεψης σε ιατρό μετά το κοινό κρυολόγημα. Η οσφυαλγία έρχεται δεύτερη ως αιτία στην απώλεια εργατικών ωρών, ενώ συνιστά την πιο συχνή αιτία αναπηρίας σε άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών προκαλώντας σημαντική επιβάρυνση στο σύστημα υγείας, στην κοινωνία και στην οικονομία. Η πλειονότητα των ασθενών δεν χρήζει χειρουργικής αντιμετώπισης, μια που μόλις το 1-3% των ασθενών με πόνο στη μέση έχει κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου.
Τι είναι αυτό που προκαλεί πόνο στη μέση;
Το άλγος στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προέρχεται από εκφυλιστικές αλλοιώσεις των αρθρώσεων μεταξύ των οσφυϊκών σπονδύλων, από την ιεροκοκκυγική άρθρωση, από τον κόκκυγα και, όπως προαναφέρθηκε, από αλλοιώσεις του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Είναι ένα φαινόμενο που απαντάται συχνά καθώς το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού θα αισθανθεί πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του.
Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος αυτός;
Η αντιμετώπιση του πόνου στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρέπει αρχικά να γίνεται μη χειρουργικά. Οι επιλογές που έχουμε είναι: αναλγητικά, φυσιοθεραπεία, γυμναστική, απώλεια βάρους, αλλαγή στον τρόπο στάσης του σώματος. Εάν αυτά τα μέτρα δεν έχουν αποτέλεσμα, τότε κρίνεται απαραίτητη μια πιο επιθετική αντιμετώπιση του άλγους με στοχευμένες ενέσεις, μπλοκ νεύρων, ή εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων (Radio Frequency Ablation[RFA]) και μόνο στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να χρειαστεί να καταφύγουμε στη χειρουργική αντιμετώπιση.
Τι είναι οι ραδιοσυχνότητες; Πώς λειτουργούν;
Η χρήση των ραδιοσυχνοτήτων στην αντιμετώπιση του άλγους στη σπονδυλική στήλη δεν είναι καινούργια επιλογή, καθώς εφαρμόζεται ήδη από το 1975 (Shealy). Τα τελευταία όμως χρόνια που εφαρμόζουμε εξατομικευμένες τεχνικές ανάλογα με το αίτιο του άλγους, οι ραδιοσυχνότητες χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στην προσπάθεια να αποφύγουμε τη χειρουργική αντιμετώπιση παθήσεων της σπονδυλικής στήλης. Εύλογα θα ρωτήσει κάποιος πώς λειτουργεί η τεχνική αυτή. Η εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων στη σπονδυλική στήλη γίνεται με δίοδο διαμέσου βελόνης ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής συχνότητας. Στην πράξη η βελόνη αυτή, με το άκρο της, που δεν είναι μονωμένο, προκαλεί έντονη κινητικότητα των μορίων με ρεύμα, έχοντας ως αποτέλεσμα την έκλυση θερμικής ενέργειας τοπικά. Όταν λοιπόν η βελόνη τοποθετείται πλησίον του νεύρου που μεταδίδει το επώδυνο ερέθισμα, η παραγόμενη θερμότητα προκαλεί διακοπή στη μετάδοση του πόνου. Σε αντίθεση με την καταστροφική δράση της συνεχούς εκπομπής ραδιοσυχνοτήτων, η παλλόμενη εκπομπή ραδιοσυχνοτήτων δεν προκαλεί καμία βλάβη στον νευρικό ιστό αλλά δρα διαμέσου νευροτροποίησης στο προσβαλλόμενο νεύρο. Η επιλογή του τύπου ραδιοσυχνότητας εξατομικεύεται ανάλογα με την περίσταση.
Πού μπορεί να απευθυνθεί κανείς για χρήση ραδιοσυχνοτήτων; Απαιτείται εισαγωγή σε νοσοκομείο;
Κατ’ αρχάς, η χρήση ραδιοσυχνοτήτων στην αντιμετώπιση του πόνου είναι μια απόλυτα ασφαλής τεχνική. Ο ασθενής εισάγεται στο νοσοκομείο για μία ημέρα, όπου γίνεται βασικός εργαστηριακός έλεγχος. Στη συνέχεια, εντός της χειρουργικής αίθουσας και με τοπική αναισθησία εισάγονται τα ηλεκτρόδια υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση. Πριν από την εφαρμογή των ραδιοσυχνοτήτων, ο στόχος (νευρικός ιστός) επιβεβαιώνεται με την πρόκληση μικρής έντασης ερεθίσματος. Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο περίπου δύο ώρες για παρακολούθηση και εξέρχεται την ίδια μέρα.
Ο πόνος στη μέση ελέγχεται άμεσα, χωρίς ο ασθενής να εκτεθεί στο ρίσκο που φέρει πάντα μια ενδεχομένη χειρουργική παρέμβαση για τον έλεγχο του άλγους. Την επόμενη μέρα μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του και στην καθημερινότητά του. Η χρήση των ραδιοσυχνοτήτων για τον έλεγχο του πόνου στη μέση αποτελεί μια ελκυστική, μη επεμβατική τεχνική, η οποία όταν εφαρμόζεται από εξειδικευμένους νευροχειρουργούς προσφέρει οριστική λύση και απαλλαγή από τον πόνο.
Dr Βασίλειος Κοντογιάννης, MD, PhD, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Imperial College of London – Νευροχειρουργός-Εξειδικευμένος στην Ογκολογία του Νευρικού συστήματος και σε επιπλεγμένες παθήσεις της Σπονδυλικής στήλης -Συνεργάτης Ευρωκλινικής