Σε ετοιμότητα για τις εκλογικές μάχες κόμματα και οργανώσεις εκτός κοινοβουλίου.
Εν συντομία
Συμμαχίες με διακριτούς ρόλους αλλά και μοναχικές διαδρομές.
Γιατί ενδιαφέρει
Το ποσοστό της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς θα έχει αντίκτυπο στη διαμόρφωση του εκλογικού χάρτη.
Εντονη κινητικότητα για μετωπικές συνεργασίες τροφοδοτεί στον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς ο εκλογικός κύκλος. Η συμμετοχή ριζοσπαστικών και αντικαπιταλιστικών κινήσεων στις εκλογές (τοπικές, ευρωεκλογές, βουλευτικές) περνά και μέσα από διεργασίες για το περιεχόμενο και τη μορφή που μπορούν να λάβουν οι εκλογικές συμμαχίες. Οι κύριοι κομματικοί πόλοι γύρω από τους οποίους κινούνται άλλες μικρότερες πολιτικές κινήσεις και αριστερά σχήματα είναι η Λαϊκή Ενότητα (ΛΑΕ) και η Aντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την Ανατροπή (ΑΝΤΑΡΣΥΑ) – ιδιαίτερη φυσιογνωμία διατηρεί ο «μ-λ χώρος», με το ΚΚΕ (μ-λ) και το Μ-Λ ΚΚΕ.
Από τη μια βρίσκονται δυνάμεις όπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που δίνουν έμφαση στην πάλη για αποδέσμευση από την ΕΕ ενώ εστιάζουν στην αντικαπιταλιστική, αντιιμπεριαλιστική μετωπική πολιτική, με πρόταση προς αριστερές δυνάμεις και προσωπικότητες με αγωνιστική δράση.
Από την άλλη, κόμματα όπως η ΛΑΕ απευθύνουν πιο διευρυμένο κάλεσμα πολιτικού και κοινωνικού μετώπου με σχέδιο φιλολαϊκής εξόδου από την κρίση και μεταβατικό πρόγραμμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό μπορεί να φέρει σταδιακά συγκρούσεις με την ευρωζώνη και την ΕΕ. Στις συμμαχίες τους περιλαμβάνουν όχι μόνο αριστερά σχήματα αλλά και «δημοκρατικές, πατριωτικές και αντιμνημονιακές δυνάμεις».
Η πρόταση συνεργασίας της ΛΑΕ στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ έπεσε στο κενό. Ομως η ΛΑΕ δεν σταμάτησε να επιζητά συγκλίσεις με άλλα σχήματα. Δεν ξεχνά και τις εκλογές του Σε- πτεμβρίου του 2015 κατά τις οποίες είχε λάβει 155.242 ψήφους (2,87%) και έμεινε εκτός κοινοβουλίου στο παρά κάτι. Ανοιχτή στη διαμόρφωση διευρυμένου μετώπου η ΛΑΕ, βρίσκεται πιο κοντά σε τελική συμφωνία με το Σχέδιο Β (επικεφαλής Αλέκος Αλαβάνος), τους Πειρατές, τη Σοσιαλιστική Προοπτική (η προέλευση των στελεχών της είναι πασοκογενής) και την ακτιβιστική κίνηση ΑΛΑΝΥΑ.
Με ποιους συζητάει η ΛΑΕ
Οι συμπορεύσεις αυτές, εφόσον υλοποιηθούν, δεν θα είναι κεραυνός εν αιθρία. Μόλις πριν από λίγες ημέρες (21.12.2018) ο γγ του Πανελλαδικού Συμβουλίου της ΛΑΕ Παναγιώτης Λαφαζάνης συναντήθηκε με τον επικεφαλής της Σοσιαλιστικής Προοπτικής, τον 46άχρονο Γρηγόρη Ζαρωτιάδη, αναπληρωτή καθηγητή στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ και κοσμήτορα της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Ιδρύματος. Αξίζει να επισημανθεί ότι ο Γρ. Ζαρωτιάδης είναι και υποψήφιος για τον Δήμο Θεσσαλονίκης με τη δημοτική κίνηση Υψίπολις.
Η Σοσιαλιστική Προοπτική έχει κεντρικά στελέχη της μεταξύ άλλων τον πρώην πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σιδηροδρομικών Σπύρο Κότσια και την οικονομολόγο Ειρήνη Οζούνη.
Παράλληλα το Κόμμα των Πειρατών Ελλάδας και ο πρόεδρός του, δάσκαλος Θανάσης Γούναρης, μετέχουν δραστήρια μαζί με τη ΛΑΕ και στις κινητοποιήσεις κατά των πλειστηριασμών. Είναι ο εκπαιδευτικός ο οποίος στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 2017 είχε προκαλέσει το ενδιαφέρον των social media, καθώς φορούσε μια μαύρη μπλούζα η οποία έγραφε «Είπαμε ΟΧΙ» στο εμπρός μέρος και πίσω «ΞΑΝΑ ΕΙΠΑΜΕ ΟΧΙ – ΤΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΕΙΣ;». Ηταν ένα ήπιο τρολάρισμα στην κυβέρνηση, όπως εξήγησε τότε ο ίδιος, δηλώνοντας ιδρυτικό μέλος των Πειρατών αλλά και του Μετώπου Νίκης, επικεφαλής του οποίου είναι η πρώην βουλευτής των ΑΝΕΛ και του ΣΥΡΙΖΑ Ραχήλ Μακρή.
Δεν είναι άνευ σημασίας ότι το κόμμα των Πειρατών Ελλάδος είχε λάβει στις τελευταίες εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 35.000 ψήφους. Τότε είχε συμπράξει εκλογικά με την Κοινωνία Αξιών του καθηγητή Μάνατζμεντ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Δημήτρη Μπουραντά και με τους Δημοκρατικούς, πρόεδρος των οποίων είναι ο χημικός και επιχειρηματίας δρ Θεόδωρος Πολυζωίδης.
Κοντά στη ΛΑΕ είναι η κίνηση ΑΛ.ληλεγγύη-ΑΝΥ.πακοή-Α.νατροπή (ΑΛΑΝΥΑ) που απαρτίζεται από ακτιβιστές με συμμετοχή στις διαμαρτυρίες για τους πλειστηριασμούς, στο κίνημα κατά των διοδίων, στις δράσεις κατά των διακοπών ηλεκτρικού ρεύματος. Δραστήρια μέλη του είναι η Αυγή Βουτσινά, ο Τάσος Καραγιώργος κ.ά.
Η ΛΑΕ συζητά επίσης με πρώην βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που αποχώρησαν και έμειναν ανένταχτοι, όπως οι Βασίλης Χατζηλάμπρου (Πάτρα), Νίκος Μιχαλάκης (Καρδίτσα), Γιάννης Σταθάς (Βοιωτία), ενώ ο Μανώλης Γλέζος ήδη έχει δηλώσει ότι συμπαρατάσσεται μαζί της. Από τη ΛΑΕ λένε ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται και με την Πλεύση Ελευθερίας της Zωής Κωνσταντοπούλου.
Προβεβλημένα στελέχη της, κυρίως από τη μεγαλύτερη τάση της, το Αριστερό Ρεύμα, δίνουν τον ρυθμό στη δημόσια παρουσία του κόμματος (Παν. Λαφαζάνης, Δημήτρης Στρατούλης, Νίκος Χουντής, Στάθης Λεουτσάκος, Κώστας Ησυχος, Δέσποινα Σπανού κ.ά.).
Ομως στο τελευταίο πολιτικό συμβούλιο της ΛΑΕ, δώδεκα μέλη του (Σοφία Δερμετζόγλου, Σπύρος Δρίτσας, Γρηγόρης Λάσκαρης, Γιώργος Λιάγκος, Μάνια Μπαρσέφσκι, Μαρία Μπόλαρη, Αντώνης Νταβανέλος, Γιώργος Σαπουνάς, Δημήτρης Σαραφιανός, Ντίνα Σωτηριάδη, Χρήστος Τουλιάτος, Μαριάνα Τσίχλη) άσκησαν με κείμενα οξεία κριτική μεταξύ άλλων για τις έντονα εθνοκεντρικές δημόσιες παρεμβάσεις που έφτασαν έως την ονοματολογία περί Δαρδανίας για το σκοπιανό. Τα στελέχη αυτά προέρχονται από τρεις τάσεις της ΛΑΕ (Ριζοσπαστική Επανίδρυση, Κόκκινο Δίκτυο και ΑΡΑΣ) και προβάλλουν, μεταξύ άλλων, την ανάγκη συγκλίσεων με πιο σαφές αριστερό και αντικαπιταλιστικό πρόσημο.
Η ώσμωση με αποχωρήσαντες
Τέσσερις πολιτικές οργανώσεις από πρώην μέλη του ΣΥΡΙΖΑ που φέτος τον Δεκέμβριο συγκρότησαν πρωτοβουλία για νέα συλλογικότητα στον χώρο της «αντικαπιταλιστικής διεθνιστικής Αριστεράς» συζητούν για κοινές δράσεις με τη ΛΑΕ, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ κ.ά. Για την ώρα αναμένονται αποφάσεις για εκλογικές συνεργασίες. Οι τέσσερεις οργανώσεις είναι: • Ανασύνθεση-ΟΝΡΑ (Οργάνωση Νέων Ριζοσπαστικής Αριστεράς).
Αναπτύσσει δράση κυρίως στον χώρο των πανεπιστημίων. Ιδρύθηκε από πρώην μέλη της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ.
• Αριστερή Ριζοσπαστική Κίνηση (ΑΡΚ). Τη συγκρότησαν πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που συνεργάστηκαν αρχικά με τη ΛΑΕ και στη συνέχεια αποχώρησαν από αυτήν (το πρώην μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και της Οργανωτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Μαρματάκης,η αρχιτεκτόνισσα Τόνια Κατερίνη, ο οικονομολόγος Πέτρος Σταύρου κ.ά.).
• Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα. Μεταξύ των μετεχόντων είναι ο Νίκος Γιαννόπουλος, ο Γιάννης Αλμπάνης, ο Κώστας Φώλιας κ.ά. • Δικτύωση για τη Ριζοσπαστική Αριστερά. Την αποτελούν μέλη του ΣΥΡΙΖΑ τα οποία αποχώρησαν από το κόμμα και δεν προσχώρησαν στη ΛΑΕ. Μετέχουν ο πρώην γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κορωνάκης, ο Χρήστος Λάσκος, πρώην μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, η Αλίκη Κοσυφολόγου, πρώην μέλος του ΚΣ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, ο Ηλίας Χρονόπουλος, πρώην γραμματέας της Νεολαίας Συνασπισμού.
Παράλληλα, ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας έχουν από καιρό με τη ΛΑΕ και όχι μόνο πολιτικές κινήσεις που συγκροτήθηκαν από πρώην μέλη του ΚΚΕ, διαγραμμένους ή αποχωρήσαντες. Τέτοιες είναι η Κίνηση Κομμουνιστών – Εργατικός Αγώνας (Γεράσιμος Αραβανής, πρώην βουλευτής ΚΚΕ το 1990 και το 1993 κ.ά.), ο σύλλογος Μαρξιστικής Σκέψης «Γιάννης Κορδάτος» (Δημήτρης Καλτσώνης, αναπληρωτής καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Βασίλης Λιόσης, εκπαιδευτικός κ.ά.)
Αντι… συσπειρώσεις
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ με βάση την απόφαση της 4ης Συνδιάσκεψής της μιλά για συνεργασία με δυνάμεις που είναι αντικαπιταλιστικές, αντιιμπεριαλιστικές, αντι-ΕΕ και αντιδιαχειριστικές. Ξεκαθάρισε ότι πέρα από τη δράση στο κίνημα, δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για συνολική πολιτική και εκλογική συνεργασία ούτε με το ΚΚΕ –το οποίο ούτως ή άλλως δεν έχει μπει σε τέτοια συζήτηση– ούτε με τη ΛΑΕ, την οποία εγκαλούν για αναπαραγωγή της λογικής του ΣΥΡΙΖΑ. Μαζί με τη διαμόρφωση των θέσεων του κόμματος, την άνοιξη έγινε και η εκλογή νέων οργάνων όπου μετέχουν εκπρόσωποι όλων των οργανώσεών της, μεταξύ άλλων οι Αγγελος Χάγιος, Παναγιώτης Μαυροειδής, Αντώνης Δραγανίγος, Πάνος Γκαργκάνας κ.ά. Ωστόσο στελέχη που έφυγαν από το ΝΑΡ και δημιούργησαν νέα κίνηση με το όνομα Μετάβαση η οποία εντάχθηκε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ θεωρούν οπισθοχώρηση τη στενά αντικαπιταλιστική, μετωπική πολιτική. Προβάλλουν ως στόχο το κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο των μαχόμενων αριστερών δυνάμεων που θα διεκδικήσει την υλοποίηση μεταβατικού προγράμματος.
Αν και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ βρίσκεται σε επαφές με άλλα σχήματα, δεν έχει ακόμη μορφοποιηθεί εκλογική σύγκλιση. Στις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 η ΑΝΤΑΡΣΥΑ συνεργάστηκε με το ΕΕΚ (γενικός γραμματέας ο γιατρός, φιλόσοφος και συγγραφέας Σάββας Μιχαήλ) λαμβάνοντας 46.096 ψήφους (0,85%). Ουσιαστικά οι τοποθετήσεις της φωτογραφίζουν στελέχη και προσωπικότητες που έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, αποχωρήσαντες από το ΚΚΕ και τη ΛΑΕ, καθώς και μικρές ομαδοποιήσεις που εκφράζουν όλο αυτό το δυναμικό.
Οσον αφορά τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει σύνδεση με 30 κινήσεις σε δήμους και εννέα σε περιφέρειες, ενώ ήδη συμμετέχει σε αριστερές συσπειρώσεις πόλης που έχουν εκλέξει 19 δημοτικούς συμβούλους σε 17 δήμους, μεταξύ αυτών το Περιστέρι και η Δάφνη.
Βαρουφάκης και… Πλεύση
Ως κρίκος σύνδεσης των διάσπαρτων πολιτικών κινήσεων της «αριστερής όχθης» επιχείρησε να λειτουργήσει από τον περασμένο Ιούνιο η Πρωτοβουλία 1-1-4 για τη Συνεργασία, την Κοινή Δράση και την Ενότητα. Σ’ αυτήν πρωτοστάτησαν μεταξύ άλλων ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και νυν επικεφαλής του Σχεδίου Β Αλ. Αλαβάνος, η συγγραφέας και πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ Νάντια Βαλαβάνη, ο πανεπιστημιακός και πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Λαπαβίτσας, η ηθοποιός Μάνια Παπαδημητρίου.
Προσέγγιση και με την Πλεύση Ελευθερίας (Ζωή Κωνσταντοπούλου) και με το ΜέΡΑ25 (Γ. Βαρουφάκης) επιδιώκει το Σχέδιο Β, το οποίο κινείται στη γραμμή της προσέγγισης και με αριστερά κόμματα και με πέραν της Αριστεράς προοδευτικές δυνάμεις, όπως π.χ. η Ενωση Κέντρου της οποίας πρόεδρος είναι ο Σταύρος Καράμπελας που στήριξε τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2012 και του Ιανουαρίου 2015. Επαφές υπάρχουν και με τη Χριστιανική Δημοκρατία, χριστιανοκοινωνικό κίνημα με σοσιαλιστικό προσανατολισμό που ιδρύθηκε το 1953 από τον Νίκο Ψαρουδάκη και έχει συνεχιστή σήμερα τον επίτιμο πρόεδρό του, τον 78άχρονο φυσικό Μανώλη Μηλιαράκη.
Δεκτικός σε συνεργασίες προγραμματικού χαρακτήρα είναι ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, γενικός γραμματέας του ΜέΡΑ25, το οποίο επιδιώκει να συμμετάσχει και στις εθνικές και στις ευρωεκλογές. Στη μάχη των ευρωεκλογών κεντρικός θα είναι ο ρόλος της (πρώην ΣΥΡΙΖΑ και νυν ανεξάρτητης) ευρωβουλευτή Σοφίας Σακοράφα, η οποία προσχώρησε στο ΜέΡΑ25.
Η επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου επιμένει ότι στις εκλογές του 2019 το κόμμα της θα κατέλθει στις εκλογές με μότο «Δεν κοιτάζουμε ούτε δεξιά ούτε αριστερά, μόνο μπροστά». Ομως δεν έχει υψώσει τείχη.
Ο μ-λ χώρος
Το 2012 ήταν είδηση πρώτου μεγέθους για τον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς ότι το ΚΚΕ (μ-λ) και το Μ-Λ ΚΚΕ αποφάσισαν να συγκροτήσουν την Πρωτοβουλία για μια Αριστερή Αντιμπεριαλιστική Συνεργασία. Στόχος τους τέθηκε η συσπείρωση ενός ευρύτερου αγωνιστικού δυναμικού για την ανατροπή της αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής ως τμήμα του αγώνα για την έξοδο από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, για δουλειά, ειρήνη, δημοκρατία, εθνική ανεξαρτησία. Ακολούθησε εκλογική συνεργασία τους στις δύο αναμετρήσεις του 2015. Τον Σεπτέμβριο του 2015 κατέγραψαν θετικά το εκλογικό αποτέλεσμα των 8.944 ψήφων, αυξημένο κατά 1.000 ψήφους από τις εκλογές του Γενάρη. Σήμερα παραμένει η κοινή δράση τους στο κίνημα και διερευνούν εκ νέου, χωρίς να έχουν καταλήξει ακόμη, τη δυνατότητα εκλογικής συνεργασίας για τις εθνικές εκλογές 2019, ενώ το ΚΚΕ (μ-λ) δεν κατεβαίνει στις ευρωεκλογές.
Ως συνδετικός κρίκος των διάσπαρτων πολιτικών κινήσεων της «αριστερής όχθης» θέλει να λειτουργήσει η Πρωτοβουλία 1-1-4 όπου πρωτοστατούν οι Αλ. Αλαβάνος, Ν. Βαλαβάνη, Κ. Λαπαβίτσας, Μ. Παπαδημητρίου. Δεκτικός σε συνεργασίες είναι και ο Γιάνης Βαρουφάκης με το ΜέΡΑ25 του