Μετά τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού το βράδυ της Δευτέρας αναφορικά με τους χώρους θρησκευτικής λατρείας, έντονες ήταν οι αντιδράσεις μερίδας του θρησκευτικού κόσμου, ο οποίος ωστόσο δεσμεύεται από το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) να τηρήσει κατά γράμμα τον νόμο.
Η απόφαση του πρωθυπουργού να κλείσει -έστω και με πολυήμερη καθυστέρηση κι έπειτα από επικίνδυνες παλινωδίες- τις εκκλησίες, ήρθε σε αντίθεση με τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου, η οποία κάθε άλλο παρά συμμορφώθηκε με τα μέτρα της Πολιτείας. Ιεράρχες οι οποίοι δεν κατονομάζονται έκαναν λόγο από την πρώτη στιγμή για προσβολή και ταπείνωση του σώματος της Ιεραρχίας, ενώ άλλοι θεωρούν αδιανόητο να μείνει η χώρα χωρίς λειτουργίες για τρεις εβδομάδες.
Την ίδια στιγμή, μια μερίδα πιστών, κυρίως πιο σκληροπυρηνικών, διαμηνύει μέσω μηνυμάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι δεν πρόκειται να τηρήσει τα μέτρα και απευθύνει κάλεσμα να πάνε όλοι στις εκκλησίες. Μάλιστα, ιερέας του οποίου άρθρο φιλοξενεί η ιστοσελίδα romfea.gr καλεί τους ιερείς σε ξεσηκωμό και αντίσταση. Κάτι τέτοιο, εφόσον συμβεί, πέρα από πιθανώς ολέθριο για τη δημόσια υγεία, αντίκειται και στις διατάξεις του νόμου.
Σαφές το Σύνταγμα και η ΕΣΔΑ
Στην πραγματικότητα, κι ενώ αρκετοί χρησιμοποιούν ως επιχείρημα για τη δυνατότητα μη εφαρμογής των μέτρων της κυβέρνησης, το αυτοδιοίκητο της Εκκλησίας, τόσο το Σύνταγμα όσο και η ΕΣΔΑ δεν αφήνουν το παραμικρό περιθώριο παρερμηνείας.
Συγκεκριμένα, το άρθρο 13 του Συντάγματος της Ελλάδας το οποίο καθορίζει τις θρησκευτικές ελευθερίες αναφέρει σαφώς στο τέταρτο άρθρο του ότι “κανένας δεν μπορεί εξαιτίας των θρησκευτικών του πεποιθήσεων να απαλλαγεί από την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του προς το κράτος ή να αρνηθεί να συμμορφωθεί προς τους νόμους”.
Η ΕΣΔΑ από την άλλη είναι επίσης απολύτως σαφής καθώς ορίζει στο ένατο άρθρο της περί ελευθερίας σκέψης, συνείδησης και θρησκείας ότι “η ελευθερία εκδήλωσης της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, δεν επιτρέπεται να αποτελέσει αντικείμενο άλλων περιορισμών, πέραν των προβλεπόμενων από τον νόμο και των αναγκαίων μέτρων για τη δημόσια ασφάλεια, την προάσπιση της δημόσιας τάξης, υγείας και ηθικής ή την προάσπιση των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων”.
Με άλλα λόγια, τόσο το Σύνταγμα όσο και η ΕΣΔΑ καθιστούν απολύτως ξεκάθαρο ότι η θρησκευτική ελευθερία υπόκειται σε περιορισμούς όταν πρόκειται για την προάσπιση του αγαθού της δημόσιας υγείας.