Η άνοιξη είναι η εποχή της δίαιτας. Το καλοκαίρι πλησιάζει και τα κιλά του χειμώνα πρέπει να χαθούν. Η κλινική διατροφολόγος – διαιτολόγος Μελίνα Σ. Καριπίδου εξηγεί στο Documento τον λόγο που ο χειμώνας «παχαίνει», ποιος είναι ο ρόλος του νερού στη διατροφή και καταρρίπτει τη θεωρία «άμα δεν πεινάσεις, δεν χάνεις».
Γιατί ο χειμώνας «παχαίνει»;
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα παρατηρείται αύξηση του σωματικού βάρους. Οι αιτίες είναι διάφορες και θα μπορούσε να τις συνοψίσει κανείς στις ακόλουθες:
Η χαμηλότερη σωματική δραστηριότητα σε σχέση με τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι κακές καιρικές συνθήκες – το κρύο, η βροχή και το χιόνι – αποτελούν εμπόδιο για την πραγματοποίηση διάφορων δραστηριοτήτων οι οποίες περιλαμβάνουν περπάτημα τόσο τις καθημερινές όσο και τα Σαββατοκύριακα.
Ο περισσότερος χρόνος στο σπίτι. Λόγω τόσο του καιρού όσο και της μικρότερης διάρκειας της μέρας πολύς κόσμος περνάει περισσότερο χρόνο μέσα στο σπίτι. Αυτό έχει αποτέλεσμα, πέρα από τη χαμηλή σωματική δραστηριότητα, την υψηλή ενεργειακή πρόσληψη. Όσο περισσότερο χρόνο περνάει κάποιος στο σπίτι τόσο συχνότερα αναζητάει το φαγητό. Επίσης, λόγω του κρύου συνήθως απαιτείται υψηλότερη ενεργειακή πρόσληψη για τη διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας στον οργανισμό.
Η περίοδος των εορτών. Μια ακόμη σημαντική παράμετρος που επηρεάζει την αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι οι γιορτές των Χριστουγέννων. Πολλά άτομα αυξάνουν σημαντικά το σωματικό τους βάρος κατά τη διάρκεια του δεκαπενθήμερου των εορτών.
Λιγότερες επιλογές υγιεινών σνακ. Τον χειμώνα υπάρχει μικρότερη ποικιλία φρούτων σε σχέση με το καλοκαίρι, γεγονός που ευνοεί την κατανάλωση γλυκισμάτων ως σνακ.
Ποιος είναι ο ρόλος του νερού στη διατροφή μας;
Το νερό είναι βασικό συστατικό του ανθρώπινου οργανισμού. Συμμετέχει σε όλες τις μεταβολικές διαδικασίες του: στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, την καλή υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και του δέρματος. Ωστόσο δεν έχει άμεση εμπλοκή στην απώλεια βάρους από τη στιγμή που έχει μηδενικό ενεργειακό περιεχόμενο. Επηρεάζει όμως έμμεσα τι θα καταναλώσουμε. Εάν όταν διψάμε πίνουμε γάλα ή ροφήματα/ποτά με πρόσθετη ζάχαρη, όπως τα αναψυκτικά και οι χυμοί, τότε, εκτός του ότι ικανοποιούμε τη δίψα μας, προσλαμβάνουμε θερμίδες που μάλλον δεν χρειαζόμαστε. Γι’ αυτό συστήνουμε να συνοδεύετε τα γεύματά σας με νερό και όταν διψάτε η κύρια επιλογή να είναι το νερό. Ως γενική οδηγία όλα τα ενήλικα άτομα θα πρέπει να καταναλώνουν περίπου δύο λίτρα νερό ημερησίως (και πιθανότατα περισσότερο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες) για την καλύτερη λειτουργία του οργανισμού τους.
Ποιος είναι ο κίνδυνος από τις δίαιτες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και υπόσχονται εύκολη και γρήγορη απώλεια βάρους;
Συνήθως οι δίαιτες οι οποίες εξασφαλίζουν γρήγορη απώλεια βάρους είναι πολύ χαμηλές σε πρόσληψη θερμίδων και αποκλείουν διάφορες ομάδες τροφίμων από το καθημερινό διαιτολόγιο. Τέτοιες δίαιτες μπορεί να είναι επικίνδυνες τόσο επειδή δεν εξασφαλίζουν την απαιτούμενη καθημερινή ενέργεια όσο και επειδή είναι ελλιπείς σε θρεπτικά συστατικά. Είναι σημαντικό αν ένα άτομο αποφασίσει να ακολουθήσει τέτοια δίαιτα, να το κάνει για μικρό μόνο διάστημα. Πάντως τα άτομα που ασχολούνται συστηματικά με δίαιτες της μόδας καταλήγουν τελικά να έχουν μεγαλύτερο σωματικό βάρος από το φυσιολογικό.
Προτού ξεκινήσει δίαιτα κάποιος είναι απαραίτητες οι εξετάσεις αίματος;
Αν ένα άτομο είναι υγιές και κάνει τον τακτικό αιματολογικό έλεγχό του, δεν είναι απαραίτητο να κάνει εξετάσεις αίματος προτού ξεκινήσει μια διαδικασία απώλειας βάρους. Διαφορετικά, σε συνεννόηση με τον γιατρό που τον παρακολουθεί είναι καλό να ελέγξει την κατάσταση της υγείας του.
Υπάρχει μια θεωρία, ότι «άμα δεν πεινάς, δεν χάνεις».
Το αίσθημα της πείνας είναι εξατομικευμένο και υποκειμενικό. Υπάρχουν άνθρωποι που αισθάνονται συχνά το αίσθημα της πείνας και άλλοι που δεν πεινάνε ποτέ. Επίσης, πολλές φορές ο περιορισμός της μεγάλης ποσότητας τροφής μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική και όχι στομαχική πείνα. Συνεπώς, δεν μπορεί να ισχύει καθολικά αυτός ο κανόνας.
Τι ποσοστό επιτυχίας έχει η απώλεια βάρους με τη διατροφή και αντίστοιχα με τη γυμναστική;
Η γυμναστική από μόνη της είναι δύσκολο να οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Συνεπικουρικά μαζί με μια ισορροπημένη δίαιτα μειωμένης ενεργειακής πρόσληψης μπορεί να έχει ταχύτερα αποτελέσματα στην απώλεια βάρους. Για να επιτευχθεί απώλεια βάρους μόνο με τη γυμναστική θα πρέπει να εκτελείται σε καθημερινή βάση, να συνδυάζει αερόβια με αναερόβια και να ξεπερνάει τη μία ώρα καθημερινά. Ωστόσο η σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας απώλειας βάρους μπορεί να βοηθήσει στη μεγαλύτερη μείωση της λιπώδους μάζας και λιγότερο της μυϊκής. Επίσης, μελέτες δείχνουν πως τα άτομα που έχουν αυξημένα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να διατηρήσουν μακροχρονίως το βάρος που έχουν χάσει.
Ποια είναι η άποψή σας για τα χάπια αδυνατίσματος που κυκλοφορούν στην αγορά;
Στην αγορά κυκλοφορούν πολλά σκευάσματα που υπόσχονται απώλεια βάρους. Η πλειονότητα αυτών δεν έχει έγκριση από διεθνείς οργανισμούς για αδυνάτισμα. Ωστόσο υπάρχουν ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία έχουν έγκριση για απώλεια βάρους, όπως είναι η ορλιστάτη, η ντουλοξετίνη, η λιραγλουτίδη, και τα οποία πρέπει να χορηγούνται ύστερα από ιατρική καθοδήγηση και απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες ατόμων.
