Συμβουλές που μπορεί να σώσουν ζωές από τον Σύλλογο Προστασίας Αγριας Ζωής ΑΝΙΜΑ
Βρήκατε ένα τραυματισμένο – πληγωμένο – εξαντλημένο άγριο ζώο σε οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας και δεν ξέρετε τι πρέπει να κάνετε; Ο Σύλλογος Προστασίας Αγριας Ζωής – ΑΝΙΜΑ δίνει σημαντικές συμβουλές οι οποίες μπορούν ακόμη και να… σώσουν ζωές.
Σύμφωνα με τον σύλλογο, όταν βρούμε νεοσσούς που φαίνονται εγκαταλειμμένοι και θελήσουμε να τους βοηθήσουμε χρειάζεται να δείξουμε προσοχή καθώς δεν έχουν ανάγκη όλα τα μωρά τη βοήθειά μας. Μάλιστα συχνά οι γονείς είναι κάπου τριγύρω και το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να βάλουμε το μωρό κάπου ψηλά και να το αφήσουμε ήσυχο.
Σε περίπτωση ωστόσο που συναντήσετε κάποιο πουλί που πράγματι χρειάζεται βοήθεια, η ΑΝΙΜΑ συμβουλεύει να βρείτε γρήγορα ένα χαρτόκουτο, να το στρώσετε με εφημερίδες ή χαρτί κουζίνας και να ανοίξετε μικρές τρύπες. Το μέγεθος του χαρτόκουτου πρέπει να είναι τέτοιο ώστε το πουλί να μπορεί να σταθεί όρθιο, αλλά να μην μπορεί να κάνει περιττές κινήσεις. Να πιάσετε το πουλί με ένα πανί αποφεύγοντας το ράμφος και τα νύχια αν είναι αρπακτικό, τη μύτη αν είναι ερωδιός ή γλάρος. Να το τοποθετήσετε μέσα στο κουτί αφού του δώσετε προσεκτικά λίγο νερό σε φυσική θερμοκρασία. Το κουτί πρέπει να βρίσκεται στο πιο ήσυχο μέρος του σπιτιού, ζεστό αν είναι χειμώνας και δροσερό αν είναι καλοκαίρι. Δεν πρέπει να ξεχνάτε βέβαια πως ο σκοπός είναι πάντα να ξαναγυρίσει το άγριο πλάσμα στον φυσικό του χώρο, να επανενταχθεί δηλαδή στην άγρια φύση. Αν κρατήσετε το ζωάκι περισσότερο από όσο χρειάζεται, η επανένταξή του θα καταστεί αδύνατη και στις περισσότερες περιπτώσεις θα έχει κακό τέλος.
Τα «άτακτα» νυκτόβια
Αν βρείτε νεοσσούς νυκτοβίων (κουκουβάγιες κ.λπ.) πρέπει να εξαντληθούν οι πιθανότητες να βρεθούν οι γονείς τους. Διότι συνήθως δεν πρόκειται για εγκαταλειμμένα μωρά αλλά απλώς για «άτακτα» που απομακρύνονται πρόωρα από τη φωλιά. Τις περισσότερες φορές οι γονείς είναι κάπου τριγύρω.
Αν έχετε βρει τέτοιο μωρό, επιλέξτε ένα αρκετά ψηλό σημείο σε κτίριο ή δέντρο και τοποθετήστε το σε φυσική ή τεχνητή φωλιά (τρύπα στο δέντρο ή στον τοίχο ή κουτί με τρύπα ή καλάθι). Μετά παρακολουθήστε το σούρουπο αν επισκέπτονται το μωρό οι γονείς του. Τις περισσότερες φορές αυτή η μέθοδος πετυχαίνει. Φυσικά προϋποτίθεται ότι θέλετε να ασχοληθείτε.
Γενικά όλοι οι νεοσσοί αρπακτικών πρέπει να ταΐζονται μόνο με ωμό κοτόπουλο και όχι με κιμά ή άλλο κόκκινο κρέας. Υστερα από μια δυο μέρες χρειάζονται υποχρεωτικά συμπληρώματα (ασβέστιο κ.λπ.) αλλιώς καταρρέει ο σκελετός τους, γι’ αυτό απευθυνθείτε σε κάποιο κέντρο περίθαλψης. Είναι ο μόνος τρόπος να έχει το πουλί πιθανότητες επανένταξης.
Χελιδόνια – σταχτάρες
Αν συναντήσετε κάποιο πληγωμένο χελιδόνι ή πετροχελίδονο (σταχτάρα), μια τροφή συμβατή με αυτό το είδος είναι η ξηρά τροφή ανάπτυξης για γατάκια, η οποία πρέπει να βραχεί λίγη ώρα για να μαλακώσει. Εναλλακτικά μπορείτε να τα ταΐζετε μερικές φορές με ασπράδι βρασμένου αυγού ή κομματάκια από ωμό κοτόπουλο.
Οι σταχτάρες (πετροχελίδονα) είναι σχετικά εύκολες στην ανατροφή και μπορεί ένας ιδιώτης που κατοικεί μακριά από τα κέντρα περίθαλψης να αντεπεξέλθει στη διαδικασία, εφόσον φυσικά το θέλει. Είναι απαραίτητο να μη χαλάσουν τα φτερά τους και να μη λερώνονται, οπότε πρέπει να κρατούνται σε χαρτόκουτο με συνεχώς καθαρό υπόστρωμα (χαρτί κουζίνας, πετσέτα κ.λπ.). Οταν οι φτερούγες σε κλειστή στάση ξεπερνούν τουλάχιστον κατά ένα εκατοστό την ουρά, τότε το πουλί μπορεί να απελευθερωθεί.
Για την απελευθέρωση διαλέγουμε έναν ανοιχτό χώρο χωρίς καλώδια ΔΕΗ και μακριά από αυτοκινητόδρομο και πετάμε το πουλάκι στον αέρα.
Προσοχή: σε περίπτωση που κατά την ανατροφή αντιληφθείτε ότι σταματάει να τρώει με όρεξη και έχει σάλια στο στόμα πρέπει να επικοινωνήσετε επειγόντως με την ΑΝΙΜΑ. Τα χελιδονάκια παρουσιάζουν πρόβλημα στην επανένταξη γιατί είναι πιο εξαρτημένα από τους γονείς απ’ ό,τι οι σταχτάρες.
Οταν φτάσουν σε ικανοποιητικό μέγεθος και διαπιστωθεί ότι πετούν, πρέπει να βρεθεί μια περιοχή με χελιδόνια του ίδιου είδους και να ελευθερωθεί το πουλάκι στη φάση που τα μωρά των φωλιών έχουν αρχίσει τα πρώτα πετάγματα και διδάσκονται από τους γονείς να κυνηγούν. Ετσι έχουν κάποιες πιθανότητες να μιμηθούν κι αυτά τα άλλα άτομα του είδους τους.
Σπουργίτια και λοιπά σποροφάγα
Αν συναντήσετε σπουργίτια, θα πρέπει να ξέρετε πως στο εμπόριο κυκλοφορούν σκευάσματα σε μορφή σκόνης που γίνονται κρέμα και με αυτά μπορεί κανείς να ταΐσει το πουλάκι χρησιμοποιώντας σύριγγα. Εναλλακτική τροφή είναι το ασπράδι αυγού. Οταν το μέγεθος και το σχήμα τους φτάσει να είναι παρόμοιο με των ενηλίκων, τα απελευθερώνετε σε μέρος όπου μαζεύονται πολλά σπουργίτια, κατά προτίμηση μακριά από γάτες.
Κοτσυφάκια
Τα κοτσυφάκια ταΐζονται εναλλάξ με ξηρά τροφή ανάπτυξης για γατάκια, αυγό, κομματάκια κοτόπουλο, κρέμα για νεοσσούς. Οταν το μέγεθος και το σχήμα τους φτάσουν να είναι παρόμοια με των ενηλίκων, τα απελευθερώνετε κοντά σε θάμνους. Τα δεκαοχτουράκια – περιστεράκια μεγαλώνουν μια χαρά με κρέμα για ανατροφή νεοσσών, ενώ τα μωρά των εντομοφάγων (παπαδίτσες, τσαλαπετεινάκια κ.λπ.) ταΐζονται με ξηρά τροφή για γατάκια, αν και το καλύτερο είναι να βρούμε ειδικό σκεύασμα για εντομοφάγα. Αυτές οι κατηγορίες νεοσσών καλό είναι να μεταφέρονται σε κέντρο περίθαλψης, γιατί η επανένταξή τους είναι δύσκολη. Τα δε καρακαξάκια – κουρουνάκια – κισσάκια ταΐζονται με ξηρά τροφή ανάπτυξης αλλά και κονσέρβα για γατάκια – σκυλάκια, ωμό κοτόπουλο, αυγά κ.λπ.
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάμε σταθερή τη θερμοκρασία στη φωλιά των μικρών. Η ιδανική θερμοκρασία είναι 25-30 βαθμοί Κελσίου. Μπορούμε να το πετύχουμε με ένα πορτατίφ και ένα θερμόμετρο εξωτερικού χώρου, για να αποφεύγεται η υπερθέρμανση.
Αποφύγετε τα κλουβιά γιατί εύκολα καταστρέφονται τα φτερά, προτιμήστε χαρτόκουτα και καλάθια με απορροφητικό υπόστρωμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μόνο ή συνδυαστικά άμμο για γάτες, εφημερίδες, χαρτί κουζίνας και ξερά χορταράκια (βολεύουν αυτά που πωλούνται για τα κουνελάκια).
Θηλαστικά
Σε περίπτωση που βρείτε κάποιο τραυματισμένο θηλαστικό θα πρέπει να γνωρίζετε πως κάθε ζώο χρειάζεται ειδική μεταχείριση. Για παράδειγμα οι αλεπούδες και τα κουνάβια δαγκώνουν άσχημα. Αποφύγετε πάση θυσία τα δόντια τους. Οι σκαντζόχοιροι είναι λιγότερο επικίνδυνοι. Ρίξτε πάνω στο ζώο ένα χοντρό πανί, σακάκι ή κουβέρτα. Αν είναι αρκετά ζωηρό, το χαρτόκουτο δεν είναι κατάλληλο. Βρείτε ένα κλουβί μεταφοράς γάτας ή σκύλου ή δύο πλαστικά «καφάσια του μπακάλη» που θα τα τοποθετήσετε το ένα πάνω από το άλλο.
Χελώνες
Συχνά βρίσκονται χελώνες χτυπημένες από αυτοκίνητα ή γεωργικά μηχανήματα με σπασμένο κέλυφος. Σε τέτοια περίπτωση μεταφέρετε προσεκτικά το ζώο για να μη χειροτερέψει το σπάσιμο και τοποθετήστε το σε χαρτόκουτο βάζοντας πολλές εφημερίδες στον πάτο. Αν το τραύμα του είναι λερωμένο με χώματα ή χόρτα μπορείτε να το ξεπλύνετε με λίγο χλιαρό νερό. Μετά καλύψτε το με γάζα ή πανί για να αποφευχθεί η περίπτωση μόλυνσης από μύγες και λοιπά.
Η σημασία της περίθαλψης
Η περίθαλψη των άγριων ζώων συμβάλλει πολλαπλά στη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Η διάσωση και η επιτυχής επανένταξη τών υπό περίθαλψη ζώων, ιδίως στην περίπτωση που πρόκειται για άτομα σπάνιων ειδών ή ειδών σε κίνδυνο, αποτελούν άμεση συμβολή στη διατήρηση της πανίδας. Από τη διαδικασία περισυλλογής του άγριου ζώου, τον προσδιορισμό των αιτιών που ευθύνονται για το πρόβλημα που παρουσιάζει, τις διαγνωστικές εξετάσεις κ.λπ. συγκεντρώνονται πολύτιμα επιστημονικά στοιχεία και συμπεράσματα που είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική προστασία της άγριας ζωής. Η δημιουργία δικτύων εθελοντών και συνεργατών σε όλη την επικράτεια συμβάλλει ακόμη περισσότερο στη συγκέντρωση σημαντικών πληροφοριών που αποτελούν εργαλεία για τους επιστήμονες και τις οργανώσεις προστασίας. Πολύ σημαντική είναι η ευαισθητοποίηση που επιτυγχάνεται μέσα από τις δράσεις περίθαλψης.