Της Ελίζας Βόζεμπεργκ – Βρυωνίδη
Σε ένα κλίμα γενικευμένων αναταραχών στην ευρύτερη γειτονία της EΕ, το Προσφυγικό εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας όλων των κρατών- μελών και να παρουσιάζει έντονα κοινωνικά αντανακλαστικά.
Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, βασική αιτία έξαρσης του προσφυγικού ζητήματος, μαίνεται από το 2011. Ωστόσο, οι ροές προσφύγων προς την Ελλάδα ήταν ελεγχόμενες έως το 2014.
Η κατάσταση άλλαξε δραματικά στις αρχές του 2015, καθώς η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ υποσχέθηκε, μεταξύ πολλών άλλων, κατάργηση των τότε υπαρχόντων κέντρων κράτησης παράτυπων μεταναστών και δημιουργία χώρων με καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, αποποινικοποίηση του αδικήματος της παράνομης εισόδου στη χώρα και της παράνομης εργασίας για όσους εργάζονταν και θέσπιση ειδικής άδειας σε αλλοδαπούς προς αναζήτηση εργασίας διάρκειας ενός έτους.
Οι προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης εκείνη την περίοδο αποτέλεσαν ανοιχτό προσκλητήριο εισόδου μεταναστών στη χώρα. Μοιραία, ακολούθησε η μαζική στροφή των ροών από την Ιταλία, που έως τότε απορροφούσε το μεγαλύτερο όγκο, προς την Ελλάδα.
Χαρακτηριστικά, το 2015 εκ του ενός εκατομμυρίου αλλοδαπών που συνολικά εισήλθαν στην Ευρώπη, οι 850.000 διέσχισαν τα ελληνικά σύνορα. Μόνο τον Ιούλιο του 2015 εισήλθαν στη χώρα μας περισσότεροι από όσους πέρασαν ολόκληρο το 2014.
Σημειωτέον, το εν λόγω προσκλητήριο προσέλκυσε μεγάλο αριθμό μεταναστών ακόμη και από χώρες, όπως το Μαρόκο και η Αλγερία, για τις οποίες –λόγω γεωγραφικής θέσης– η Ελλάδα προφανώς δεν αποτελεί φυσικό πέρασμα προς την Ευρώπη.
Ομως, η ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ κυβέρνηση όχι μόνο δεν διδάχθηκε από τα λάθη της, αλλά τον Οκτώβριο 2015 συμφώνησε να δεχθεί επιπλέον 50.000 πρόσφυγες και μάλιστα τους 20.000 εξ αυτών με επιδότηση ενοικίου, ενώ δεν διέθετε ούτε την κατάλληλη οργάνωση ούτε τις απαραίτητες υποδομές ούτε σχέδιο για την αξιοπρεπή φιλοξενία όλων αυτών των ανθρώπων. Κυρίως όμως, αγνόησε τις αντικειμενικές δυνατότητες της χώρας για την υποδοχή αλλοδαπών, βάσει της οικονομικής κατάστασης, του ΑΕΠ, του πληθυσμού της και ασφαλώς των υψηλών ποσοστών ανεργίας.
Σήμερα, σχεδόν δύο χρόνια μετά, η ανεπάρκεια της ελληνικής κυβέρνησης αποτυπώνεται και στην ανικανότητα απορρόφησης πολύτιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων για το Προσφυγικό. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραδέχεται ότι η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων για το Προσφυγικό και την αποτελεσματική χρησιμοποίησή τους. Ως εκ τούτου, λιμνάζει ακόμα η δοθείσα προχρηματοδότηση 70 εκατ. ευρώ από τα εγκεκριμένα κονδύλια ύψους 509 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα, επειδή οι αρμόδιες ελληνικές αρχές δεν έχουν υποβάλει τις απαραίτητες αιτήσεις πληρωμών για την εκκαθάριση των ετήσιων δαπανών για το Προσφυγικό.
Ως αποτέλεσμα της κυβερνητικής αναποτελεσματικότητας παρατηρούνται ακόμη υπερβολικές καθυστερήσεις στη διαδικασία καταγραφής αιτούντων άσυλο και απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης χιλιάδων ανθρώπων στα hotspots. Παράλληλα, είναι πλέον ορατή η απειλή κοινωνικής έκρηξης στις τοπικές κοινωνίες που υφίστανται το μεγαλύτερο μεταναστευτικό βάρος, καθώς και η δραματική πτώση έως και 70% της τουριστικής κίνησης στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Σε αυτό το κλίμα, το αρμόδιο υπουργείο, αντί να δώσει εξηγήσεις, επιρρίπτει ευθύνες στις τοπικές αυτοδιοικήσεις των νησιών και στην αντιπολίτευση κατηγορώντας τες ότι υποκινούν την οργή της τοπικής κοινωνίας.
Σε μια απέλπιδα προσπάθεια μάλιστα να αποκρύψει την πλήρη ανυπαρξία σχεδιασμού και υποδομών για τη μεταφορά προσφύγων στην ενδοχώρα με στόχο την αποσυμφόρηση των νησιών, η κυβέρνηση ερμηνεύει αυθαίρετα τη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας για τους πρόσφυγες, ισχυριζόμενη ότι δήθεν απαγορεύεται η μεταφορά αιτούντων άσυλο από τη νησιωτική χώρα στην ηπειρωτική βάσει των συμφωνηθέντων.
Είναι πράγματι λυπηρό η πατρίδα του Ξενίου Διός, που από αρχαιοτάτων χρόνων θεωρεί τη φιλοξενία ιερό της καθήκον και διακρίνεται για τον ανθρωπισμό της, να φθάνει στα όριά της και να καταδικάζεται στο μαρτύριο του Σίσυφου, με ορατό κίνδυνο να γίνει η νήσος Ελις της Ευρώπης.
*Η Ελίζα Βόζεμπεργκ – Βρυωνίδη είναι ευρωβουλευτής της ΝΔ
