1. Στο μυαλό μου, και φαντάζομαι όχι μόνο στο δικό μου, ο φασίστας περιέχει και τον ναζί, και τον ακροδεξιό, και τον ρατσιστή. Για την ακρίβεια, κάπου διαφέρουν μεταξύ τους, και κάπου είναι το ίδιο. Παραδόξως, κάτι ανάλογο λένε κι αυτοί για τους αντιπάλους τους, για όλες τις άλλες πολιτικές αποχρώσεις, ότι πάνω κάτω όλοι είναι ίδιοι.
2. Οι φασίστες πιστεύουν σε ανώτερους και κατώτερους ανθρώπους. Για τους χρυσαυγίτες, φέρ’ ειπείν, η ελληνική φυλή είναι ανώτερη από τις άλλες. Όπως είναι και η αρεία φυλή, για τους ναζί. Στην πραγματικότητα, όμως, όταν θεωρείς τον εαυτό σου ανώτερο από τους άλλους, και δεν τους αντιμετωπίζεις επί ίσοις όροις, ως συνάνθρωπούς σου, τότε εσύ είσαι ο κατώτερος.
3. Στις δύο προηγούμενες παραγράφους, έστω και αντεστραμμένα, χρησιμοποίησα ανάλογα διανοητικά σχήματα με τα φασιστικά. Και για το όλοι είναι ίδιοι, και για τους ανώτερους και κατώτερους ανθρώπους. Ωστόσο, καλύτερα να μην εξομοιωνόμαστε μαζί τους σε τίποτα, καλύτερα να κάνουμε, αν είναι δυνατόν σχεδόν σε όλα, τα αντίθετα ακριβώς από τους φασίστες.
4. Επί παραδείγματι, εφόσον οι φασίστες υιοθετούν τη βία, εμείς ας μην αντιμετωπίζουμε βίαια ούτε καν τους φασίστες. Η δική μας απάντηση, όμως, δεν αρκεί να είναι μη βίαιη και ειρηνική, οφείλει να περιλαμβάνει κινήσεις αλληλεγγύης. Η έμπρακτη αλληλεγγύη καταπολεμά τον φασισμό δραστικότερα από οποιαδήποτε άλλη στάση ζωής.
5. Είναι εντυπωσιακό πόσοι φασίστες υπάρχουν ανάμεσά μας. Μέσα στα κόμματα που θεωρούνται δημοκρατικά, αλλά κι έξω απ’ αυτά, σκόρπιοι στην κοινωνία. Κανονικά, θα έπρεπε όλοι οι άνθρωποι να εξετάζουν τον εαυτό τους εξονυχιστικά. Μήπως κάποιες από τις συμπεριφορές ή τις ιδέες μας είναι, χωρίς να το συνειδητοποιούμε, σχεδόν άθελά μας, φασιστικές;
6. Κάθε φορά που οι δημοκράτες, οι αντιφασίστες, όσοι είναι υπέρ τού επί ίσοις όροις, δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, δίνουν τα καλύτερα επιχειρήματα στους φασίστες. Τους δίνουν τη δυνατότητα να λένε ότι όλοι είναι ίδιοι. Και τους επιτρέπουν να τσουβαλιάζουν όλες τις άλλες πολιτικές απόψεις μαζί, και να ποζάρουν λες κι αυτοί είναι κάτι άλλο, εκτός συστήματος, ριζικά αντίθετο με όλους τους υπόλοιπους, και μάλιστα ανώτερο.
7. Εάν δεν είχα ζήσει την οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων, δεν θα μπορούσα να καταλάβω και να συναισθανθώ ότι ο φασισμός τρέφεται με τη φτώχεια, ή μάλλον με την πτωχοποίηση. Με άλλα λόγια, η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη οφείλεται στις πολιτικές λιτότητας. Όταν γκρεμίζεσαι οικονομικά, γαντζώνεσαι ευκολότερα από τον φασισμό. Για την ακρίβεια, φτωχαίνοντας, άλλοι ευαισθητοποιούνται κι εκφράζουν αλληλεγγύη, και άλλοι γίνονται όχι απλώς ακόμη πιο ατομικιστές, αλλά φασίστες.
