Με τις συζητήσεις στο Κραν Μοντανά στην Ελβετία να συνεχίζονται επί των εγγυήσεων και της ασφάλειας το Ελληνικό ΥΠΕΞ «ανοίγοντας» τα χαρτιά του ξεκαθάρισε σε όλες τις πλευρές πως εννοεί την επόμενο ημέρα σε μια επανενωμένη Κύπρο.
Τόσο ο ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς όσο και οι Έλληνες διπλωμάτες και μέλη της αποστολής στη Γενεύη 2, κατέστησαν σαφές στους συνομιλητές τους ότι η Ελληνική διπλωματία στηρίζει και επιθυμεί την ύπαρξη ενός μηχανισμού επαλήθευσης και παρακολούθησης, ο οποίος θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες ασφαλείας σχετικά με την εφαρμογή της λύσης.
Θα πρέπει να είναι ένας διεθνής μηχανισμός, χωρίς τη συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων (Ελλάδα, Τουρκία, Μ. Βρετανία), αντικειμενικός, τεχνικά καταρτισμένος με εμπειρογνωμοσύνη-εμπειρία σε θέματα επαλήθευσης και fact finding/επαλήθευσης και πραγματογνωμοσύνης (fact-finding).
Θα πρέπει να έχει μια ισχυρή εντολή, για να μπορεί να παρακολουθεί και να αξιοποιεί την εκτέλεση όλων των δεσμεύσεων από όλες τις πλευρές. Θα προσφέρει βοήθεια, συμβουλευτική και τεχνική υποστήριξη, στην επίλυση των δυσκολιών που μπορεί να προκύψουν στην εφαρμογή της λύσης.
Βασικό ρόλο σε αυτό θα πρέπει να έχει ο ΟΗΕ. Επίσης, θα πρέπει να υπάρχει ένα σύμφωνο φιλίας, μια συνολική συνθήκη, με στόχο να συσφίξει τις φιλικές σχέσεις και τη συνεργασία μεταξύ της Κύπρου, της Τουρκίας και της Ελλάδας, σε ένα εύρος θεμάτων, όπως μετανάστευση, απειλές από τρομοκρατία, φυσικές καταστροφές κλπ. Το σύμφωνο αυτό δεν θα έχει στρατιωτική διάσταση
Παράλληλα και ταυτόχρονα με την υιοθέτηση της λύσης, θα πρέπει να τερματιστούν οι ισχύοντες συνθήκες εγγυήσεων και ασφάλειας και θα πρέπει να υπάρχει μια συνθήκη για την απόσυρση των ξένων δυνάμεων από την εδαφική επικράτεια της Κύπρου.
Η συνθήκη αυτή Θα πρέπει να έχει τη μορφή χρονοδιαγράμματος που θα περιλαμβάνει τις βασικές φάσεις αποχώρησης των στρατευμάτων και του εξοπλισμού τους, καθώς και τη συνεχή ροή τους. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει μια αρχή που να μπορεί να επαληθεύει και να παρακολουθεί την όλη διαδικασία και η οποία θα αναφέρεται στα μέρη, αλλά και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ωστόσο ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ξεκαθάρισε πως η Τουρκία δεν προτίθεται να προχωρήσει σε υποχωρήσεις στο ζήτημα Ασφάλεια – Εγγυήσεις και καλώντας όποιον “ονειρεύεται ότι υπάρχει ενδεχόμενο sunset clause, να ξυπνήσει”. Με τον όρο Sunset clause ο κ. Τσαβούσογλου εννοεί τον ορισμό ρήτρας λήξης μετά από μια καθορισμένη χρονική περίοδο της παραμονής των τουρκικών στρατευμάτων στο νησί.
